Het gaat over meer dan Uber alleen

De taxisector is boos. Alweer. Je kan er bijna een klok op gelijk zetten. Elke minister in het Brussels Gewest beet er de laatste drie legislaturen zijn tanden op stuk. Brigitte Grouwels (CD&V), Pascal Smet (One.brussels-Vooruit), en nu ook minister-­president Rudi Vervoort (PS).

Dat was misschien wel onverwacht. Vervoort is, in weerwil van wat soms wordt gedacht, een van de meest handige politici van zijn tijd. Hij weet disputen goed te managen. Bovendien heeft hij de sleutel in handen om een conflict op te lossen dat al zeven jaar sluimert en steeds groter wordt. Het is de PS die al jaren op de rem staat voor een hervorming, die broodnodig is. Vervoort had de uitgelezen kans om dit op te lossen.

Maar vorige week ging hij de mist in. Een arrest van het hof van beroep maakte een einde aan de Uber-app. Meer dan duizend Uber-chauffeurs zitten sinds deze week zonder werk.

Vervoort stond vrijdag tijdens het vragenuurtje behoorlijk alleen in het parlement. Enkel zijn eigen partij leek hem nog krediet te geven. Vervoort moest zelf toegeven dat hij in snelheid is gepakt. Hij rekende op een uitspraak van het Grondwettelijk Hof in de lente, maar de rechter voor het hof van beroep heeft daar niet op gewacht.

En toch. Het was een vreemd vertoon om te zien hoe de parlementsleden, van links tot rechts, over elkaar rolden om als eerste de minister-president de mantel uit te vegen, enigszins geholpen door de protesterende Uber-chauffeurs voor de deur van Lombardstraat 69.

Men zou zich haast afvragen of de parlementsleden het arrest hadden gelezen. Dat is snoeihard. En bevestigt wat iedereen al weet. Uber, een Amerikaanse multinational, probeert al jaren de wet te omzeilen met als enige doel: zijn eigen regels stellen. De rechter noemde dat onomwonden frauduleus. Het is wetsontduiking. Rijden met een Uber-app is strafbaar. Vandaag, maar het was het ook al zeven jaar geleden.

Het zou de parlementsleden moeten laten stilstaan bij wat er werkelijk aan de hand is. We zijn allemaal verslaafd geraakt aan de platform­economie. De app die het leven zo veel makkelijker maakt. Maar moeten die apps, vaak met een ‘greedy’ multinational achter de schermen, daarom hun eigen wetten kunnen stellen in ons land?

Dat kan zelfs vrij letterlijk genomen worden. Uber zou volgens de zakenkrant L’Echo vorige week zelf een voorstel hebben gedaan om de wet snel aan te passen om de app weer ‘in the air’ te krijgen.

Andere essentiële vragen: zorgen die apps voor een duurzame economie? Uber overtreedt willens nillens de wet om, met goedkopere tarieven, oneerlijke concurrentie aan te gaan. Waarom? De markt openbreken om zich zelf een plaatsje te kunnen geven, en er vervolgens veel geld aan te verdienen.

Het beste bewijs zit daar: tweeduizend chauffeurs staan met één muisklik op straat. Van sociale rechten is er geen sprake. Daar is Uber verantwoordelijk voor, dat de taxichauffeurs in een grijze zone heeft laten opereren, en niet minister-president Vervoort.

Het goede nieuws is dat er een oplossing in de maak is. De taxiordonnantie die vorige week principieel is goedgekeurd, oogt goed. Er zullen meer taxi’s toegelaten zijn dan vandaag, en ook de nieuwe platformeconomie krijgt er een plaats. Ze voorziet in een eenentwintigste-eeuwse taxisector met, bij de klassieke taxisector, hopelijk minder corporatisme en een hogere kwaliteit.

Lastiger is wel dat het nog maanden zal duren voor die van kracht zal zijn. Het zal behoorlijk wat creativiteit vergen om de Uber-chauffeurs op korte termijn weer met hun wagen te laten rijden. Volgens de rechter is de app namelijk onwettelijk. Kan het parlement die uitspraak dan in een spoedprocedure zomaar ongedaan maken, op maat van Uber, zonder het fundamentele debat aan te gaan over het wel en wee van de platformeconomie? De vraag stellen, is ze beantwoorden.