Barbara Trachte: 'Alleen groene bedrijven krijgen nog geld'

Dat gebouw deelt ze met het kabinet van minister voor Leef­milieu Alain Maron (Ecolo) en minister voor Mobiliteit Elke Van den Brandt (Groen), wat volgens Trachte zowel de samenwerking als de sfeer ten goede komt. “Op donderdagavond bouwen de drie kabinetten samen al eens een feestje,” zegt ze lachend.

“We zien elkaar dan ook zo veel mogelijk, zowel formeel als informeel. En voor sommige bevoegdheden is er zelfs een gedeeld kabinet.”Behalve samenwerking en ambiance is er in de groene toren ook plaats voor ambitie. Zo wil de Brusselse regering tegen 2030 alleen nog maar steun verlenen aan bedrijven die zich inschrijven in de ecologische en sociale transitie. “Dat betekent dat onze begeleiding, financiering en het aanbieden van locaties, via Citydev, alleen nog maar naar bedrijven zal gaan die de ecologische voetafdruk van Brussel verminderen,” zegt Trachte.

Gaat dat snel genoeg? Wetenschappers zeggen dat de CO2-uitstoot de komende tien à twaalf jaar drastisch naar beneden moet, willen we de opwarming van de aarde tot 1,5 graad beperken en zo een catastrofe vermijden.
Barbara Trachte: Ik ben me daar ten volle bewust van en hoe sneller hoe beter natuurlijk. Maar deze termijn biedt de bedrijven voorspelbaarheid en dat is essentieel. Ook de volgende regeringen zullen die koers aanhouden, die toch al de goeie richting uitgaat. Onze doelstellingen voor 2030 en 2050 zijn trouwens conform de doelstellingen van de klimaatconferenties.

Hoe reageren de bedrijven?
Trachte: Goed! Nu is er echt niemand die ons nog gek verklaart, wat in bedrijfsmiddens vroeger wel anders was. Ook Beci, dat de belangen van de Brusselse bedrijven behartigt, is mee. Er zijn trouwens al bedrijfjes die erg goed bezig zijn, bijvoorbeeld door bouwafval te hergebruiken. In diezelfde optiek hebben wij ook besloten om met finance.brussels de nieuwe bank NewB te ondersteunen: ook die wil milieubewust investeren in de reële economie.

Theo Francken (N-VA) vindt dat geen goed idee omdat de geschatte waarde van de aandelen eind juni al lager was dan wat je ervoor moet betalen. Hij vindt het niet kunnen dat de Brusselse regering voor 1 miljoen euro in deze 'rampbank' stapt.
Trachte: Finance.brussels was zich goed bewust van de risico's toen het investeerde in NewB. Er zijn echter twee garanties. Zo wordt iedereen terugbetaald mocht NewB het startkapitaal van 30 miljoen euro niet halen. Wat ook het geval is als de Europese Centrale Bank (ECB) in februari geen groen licht zou geven.Dat doet die trouwens op basis van het businessplan. Dus ja, er is een risico aan verbonden, maar dat geldt voor alle investeringen. En wij geloven dat er plaats is voor een bank die ethisch en duurzaam investeert in de reële economie.

U zet in op de vergroening van de economie, maar tegelijk bouwt u aan shoppingcentrum Neo, dat naar schatting 20.000 extra auto's naar de Heizel wil lokken.
Trachte: (droog) Neo is een keuze van de vorige regering. De toekomstige gewestelijke middelen zullen naar handelszaken gaan die in het centrum en in de diverse wijken zijn ingeplant.

Een andere bevoegdheid in uw portefeuille is Onderzoek. Hoe staat het met het 'Centrum voor de Wetenschap', zeg maar het Brusselse Technopolis in wording?
Trachte: Op dit moment bestuderen we een locatie die geschikt is om jongeren te sensibiliseren voor wetenschap, en eventueel zelfs onderzoeksmateriaal aan scholen kan aanbieden. Sommige parle­ments­leden willen er een echt onderzoekscentrum, een incubator voor wetenschappelijk onderzoek van maken. We sluiten dat niet uit. Maar voor mij is het het belangrijkste dat er een centrum komt dat zoveel mogelijk jongeren kan sensibiliseren. En vooral dan jongeren uit minder gegoede milieus.

Economische transitie en Onderzoek zijn de enige twee bevoegdheden die u hebt in de Gewestregering. Een erg zware portefeuille is dat niet.
Trachte: Het klopt dat ik met mijn bevoegdheden niet het grootste budget heb, maar ik kan wel doorwegen in de strijd tegen de klimaatopwarming. Want de bedrijven die wij steunen, zullen in 2030 niet alleen zelf niet mogen vervuilen: ook de producten die ze invoeren, zullen een lage voetafdruk moeten hebben.

Daarnaast zal ik nauw samenwerken met Alain Maron, die via Net Brussel de grondstoffen zal leveren die ik wil laten transformeren en doorverkopen. En ik ga ook samenwerken met Elke Van den Brandt, met wie ik wil bekijken hoe we de levering van goederen kunnen optimaliseren. Zodat de persoon die aan restaurants de koffie levert, ook het gruis weer meeneemt, om een voorbeeld te geven. Mijn bevoegdheden zijn dus erg complementair met die van mijn collocs.

U bent nu staatssecretaris, maar de Ecolo-top schoof eerst Isabelle Pauthier naar voren, toen directrice van stadsbeweging Inter-Environnement Bruxelles. De leden hebben echter haar kandidatuur verworpen en voor u gestemd.
Trachte: Bij Ecolo zijn het altijd de leden die kiezen. Dat komt soms met onverwachte wendingen.

Maar waarom hebben ze voor u gestemd, en zijn ze niet de top gevolgd?
Trachte: Euhm (blaast) … Ik denk dat het een kwestie van legitimiteit is.

Omdat Isabelle Pauthier nog maar een maand lid van Ecolo was?
Trachte: (stilte) Ik heb geen problemen met Isabelle Pauthier. We hadden allebei veel zin om staatssecretaris worden. We hebben ons verdedigd op de algemene vergadering, en die achtte het legitiem dat ik het werd. Ik was wel ook tweede op de lijst hé. En na tien jaar in het Brussels parlement, wilde ik het ook heel graag. Net omdat we nú moeten reageren om de klimaatopwarming tegen te gaan. Niks doen maakt de zaak alleen maar erger.

U bent nu politica, maar studeerde mensenrechten, waar u ook als advocate mee aan de slag ging.
Trachte: Ik kom uit een sociaal bewogen gezin. Mijn moeder werkte voor Amnesty International, mijn vader voor opvangcentrum het Klein Kasteeltje.

Uw moeder is Rwandese. Haar familie is omgekomen tijdens de genocide in 1994.
Trachte: Mijn moeder is naar hier gekomen in de jaren 1970. Toen al werden Tutsi's onderdrukt. De rest van mijn familie is daar gebleven. En bijna iedereen is omgekomen in de genocide. Ook mijn grootmoeder, die het jaar voordien nog bij ons in Brussel op bezoek was. Ook mijn andere familieleden, die ik in de jaren tachtig drie keer bezocht heb.

Twee kinderen van zes jaar oud overleefden het. Ons gezin heeft hen geadopteerd. En er was mijn oom, die toevallig hier was tijdens de genocide. Op een dag zag die oom een van de daders die betrokken waren bij de moord op mijn familie, terwijl hij aan Robiano op bus 65 aan het wachten was. Daarop hebben mijn ouders een klacht ingediend, en druk uitgeoefend op de politieke en gerechtelijke autoriteiten om de daders, die hier vrij in België rondliepen, te berechten. Ook op dit moment is er een proces voor het hof van assisen in Brussel.

Hebben zij het proces tegen de moordenaar van uw familie gewonnen?
Trachte: Jazeker, hij werd veroordeeld. Net zoals iedereen in de Rwanda-processen.

Welke gevolgen heeft dat voor u persoonlijk om uw familie op zo'n manier te zijn verloren?
Trachte: Op persoonlijk vlak is het ondraaglijk om zoiets mee te maken. De naaste verwant zijn van een slachtoffer van een genocide, dat ís ondraaglijk, er is geen ander woord voor. We moeten er wel mee leven, maar eigenlijk is het onaanvaardbaar.

Biedt het gewonnen proces troost?
Trachte: Misschien een beetje, achteraf. Maar zo'n proces is ook heel zwaar, want de genocideplegers leven in ontkenning. Ze blijven vertellen dat ze hebben 'schoongemaakt': de woordenschat van genocideplegers die je ook bij de nazi's terugvindt. Ze dehumaniseren de slachtoffers en spreken van 'kakkerlakken'.

Ze zullen zich nooit excuseren en naar ons als slachtoffer is er geen enkele erkenning. Maar we moeten die processen voeren omdat we niet kunnen accepteren dat mensen zoiets doen. Én om de processen voorafgaand aan een genocide te kunnen identificeren. Om te beseffen dat, als we mensen dehumaniseren, dat tot zoiets kan leiden.

Volgens sommigen gebeurt dat dehumaniseren nu ook in Vlaanderen. Vindt u dat ook?
Trachte: Dat is moeilijk om te zeggen. Maar er zijn bepaalde verklaringen die me zorgen baren. Als ik hoor wat gezegd wordt over migranten: men moet daar toch mee opletten. Het ontmenselijken van personen is zeer ernstig te nemen.