De politieke partijen in ons land zijn zich aan het warmlopen voor een nieuwe, zevende, staatshervorming. Het Vlaams Parlement buigt zich al enkele weken over de gezondheidszorg. Deze week heeft ook de Senaat het startschot gegeven voor het debat over verdere stappen in de staatshervorming. Dat gebeurt onder leiding van minister van Binnenlandse Zaken Annelies Verlinden (CD&V) en minister van Institutionele Hervormingen David Clarinval (MR.)
© Belgaimage
| Deze week heeft ook de Senaat het startschot gegeven voor het debat over verdere stappen in de staatshervorming.
Dat is snel in de regeerperiode. Het betekent dat het de federale meerderheidspartijen menens is. Hier en daar zijn ook al standpunten ingenomen. De PS zit op de lijn van een verdere regionalisering met vier deelstaten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en het Duitstalig gebied. CD&V is daar niet per se tegen, maar wil dat Vlaanderen ook nog onderwijs, welzijn en cultuur kan organiseren in zijn eigen hoofdstad.
“De coronacrisis heeft bewezen hoe nefast, we zouden zelfs durven te zeggen hoe dodelijk de huidige mikmak van bevoegdheden is”
En de N-VA? Die wil onder geen beding de band met Brussel lossen, al ziet voorzitter Bart De Wever ook wel hoe de hoofdstad verder van Vlaanderen afdrijft. “Wat historisch een Vlaamse stad was, is een kosmopolitische stad zonder leitkultur geworden, met in toenemende mate een stadstaatfilosofie,” zei hij hierover in De Tijd. Voor de N-VA gaat het daarnaast ook over de centen. Iets wat ook Sven Gatz (Open VLD) zegt. Hij vindt dat Brussel een juste retour moet krijgen voor de rijkdom die het in ons land genereert.
En daarmee zitten we op het punt waar het al decennia over gaat: centen en Brussel. En dat is wat ons hier interesseert. Want hoe meer autonomie Vlaanderen en Wallonië willen, hoe moeilijker het is om het beproefde model van gemeenschappen en gewesten te behouden. Precies omwille van Brussel, waar beide op gespannen voet leven.
Dat zag ook André Alen in, de eminente grondwetspecialist, die eind vorig jaar vond dat de huidige opdeling tussen gemeenschappen en gewesten – indertijd eigenlijk een geniale ingreep – vandaag geen steek meer houdt en dat een België met vier gewesten een logische volgende stap is.
En zo zijn eigenlijk de belangrijkste krijtlijnen voor het komende debat al getrokken. Dat het Nederlandstalige onderwijs en de Nederlandstalige cultuur in Brussel op de schop gaan, is in feite ondenkbaar. Vlaanderen investeert alleen al voor onderwijs een miljard euro in de hoofdstad. Het heeft een marktaandeel van 25 procent. Dat veeg je niet zomaar weg. En de Nederlandstalige culturele instellingen zijn niet weg te denken bakens in onze hoofdstad. Dus gaat het échte debat over gezondheid en welzijn.
Daar – we hebben dat al gezegd – is het logisch dat die bevoegdheden Brussel toekomen. De coronacrisis heeft bewezen hoe nefast, we zouden zelfs durven te zeggen hoe dodelijk de huidige mikmak van bevoegdheden is. Coherentie is nodig. Elke gezondheidswetenschapper weet dat preventie, geneeskunde en welzijn best door één overheid worden uitgeoefend. De nieuwste inzichten in het wetenschappelijk onderzoek hierover zijn daar heel duidelijk in.
Simpel dus? Nee. Niets is eenvoudig in dit land. Om twee redenen. Als de gezondheidszorg een Brusselse bevoegdheid wordt, moet die afdwingbaar tweetalig zijn. Anders kan Brussel zijn rol als hoofdstad niet langer vervullen. Er zijn dus, vanuit de federale overheid, stevige garanties nodig om die tweetaligheid af te dwingen. In welke vorm dan ook. Als we de huidige Brusselse gezondheidszorg bekijken, weten we dat die vandaag onvoldoende zijn.
Twee: er is een val waar de al te naïeve Brusselse nationalist snel kan intrappen. Dat toont dit gedachte-experiment: Vlaanderen gaat zijn eigen weg, Brussel gaat zijn eigen weg en Wallonië gaat zijn eigen weg. En vervolgens komen Brussel en Wallonië weer samen. Het is een niet ondenkbaar scenario.
De Senaat begint de gesprekken over een nieuwe staatshervorming. Het Vlaams Parlement organiseert hoorzittingen. En het Brussels parlement? Daar is het windstil. Als het Brussels Gewest, 32 jaar na zijn oprichting, wil tonen dat het echt volwassen is, dat het geen aanhangsel is, is het aan zichzelf verplicht om hier een aanzet toe te geven. Brusselaars onder elkaar, over de partijgrenzen heen, en zonder taboes. Zodat we weten waar de Brusselaar nu zelf naartoe wil, op het moment dat de koek wordt verdeeld.
Via bruzz.be/alacarte kunt u A La Carte met Sven Gatz opnieuw bekijken
Lees meer over: Brussel, Politiek, zevende staatshervorming, Annelies Verlinden, david clarinval, senaat, Vlaams parlement, gezondheidszorg
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.