Bessst wil stilte sexy maken

Brussel zoekt de stilte op. Bessst ('Brussel, erfgoed en stilte') presenteert tussen 21 april en 5 mei 'Lopend Vuur', een campagne rond stilte en rust in de hoofdstad met een euh... druk programma.

Bessst presenteert de eerste stilteroute in onze stad, die niet alleen stille pleinen, vergeten straatjes, en groene oases tussen het Zoniënwoud en het centrum met elkaar verbindt, maar ook een aantal voorjaarsevenementen die aanmanen tot kalmte: Erfgoeddag, Zoniënmars en Stadskriebels. Een overzicht.

Vier stiltevrienden:

An Mertens

Schrijfster en kunstenares An Mertens haalt tijdens de boomwandeling van Lopend vuur op Erfgoeddag (21 april) en tijdens Zoniënklanken (28 april), karaktervolle bomen uit de anonimiteit in een poging om de symbolische relatie te herstellen die vroeger wel vaker bestond tussen mens en boom. Voor Mertens zelf is het Zoniënwoud ook op andere dagen in het jaar een mogelijke stilteplek.

"Ik ben opgegroeid in een dorp waar het muisstil was als je ging slapen en waar rust, stilte en natuur deel uitmaakten van het dagelijkse leven. Ik kwam naar de stad met een grote intellectuele honger en leerde omgaan met het 'lawaai' en de zintuiglijke indrukken van die complexe leefwereld. Maar ik hou alles graag in evenwicht door ook stiltemomenten in te bouwen. Ik ben zelf geïnteresseerd geraakt in het Zoniënwoud als de groene long van de stad. Maar toen ik het bewust begon op te zoeken, besefte ik dat ik er behalve de beuken weinig bomen en planten kon herkennen. Ik heb dan een natuurgidsencursus gevolgd om te begrijpen wat ik zag. De kracht en energie van een boom kan zeker een stiltegevoel in de hand werken. Maar ik loop ook wel eens een museum binnen zoals andere mensen een kerk binnenlopen. Als je daar op een weekdag komt en je kiest niet voor een actuele tentoonstelling maar voor een permanente collectie, dan kan het daar heel stil zijn. Op een bepaald moment ben ik me ook gaan bezighouden met meditatie, en ben ik gaan beseffen dat daar de echte stilte ligt."

Kristien Bonneure

Stilte ligt VRT-journaliste Kristien Bonneure na aan het hart. Ze schreef er al over in columns en op haar blog en ze modereerde eind vorig jaar op het HUB-colloquium 'Stilte werkt'.

"Als je alles optelt, leven we toch in een ontzettend lawaaierige omgeving. Om daar iets aan te veranderen moet je er paradoxaal genoeg over spreken, zoals over het klimaat of over dierenrechten. Ik merk ook dat er veel reacties komen als ik over stilte schrijf."

"Ik zoek af en toe voor een dag of voor meerdere dagen de stilte op, maar wat me nog meer interesseert is om die stilte in het dagelijkse leven mogelijk te maken. Ik heb vooral graag dat bepaalde zaken gescheiden blijven. Ik zet geen radio aan als geluidsbehang tijdens een andere activiteit, in een restaurant controleer ik ook altijd eerst hoe de akoestiek is voor ik ga zitten. Met de nieuwsdienst van de VRT zijn we enkele jaren geleden naar een groot landschapskantoor verhuisd. Ik heb dat even volgehouden, maar uiteindelijk ben ik toch verkast naar een kleinere plek waar minder chaos heerst."

"In de stad zouden er meer stille vluchtheuvels mogen zijn. Wat ik een mooie plek vind is kerkhof Dieweg in Ukkel. Dat helt af naar beneden, waardoor je het geluidsniveau van de stad stelselmatig voelt zakken, tot je beneden in een rustige put zit."

Filip Van Dingenen

Het werk van beeldend kunstenaar Filip Van Dingenen is zeer uiteenlopend, maar situeert zich vaak op de grens tussen cultuur en natuur. Zo trok hij voor het poëzieproject Vers Brussel van de literaire organisatie Het Beschrijf met de Portugese dichter Paulo Teixeira naar het moeras van Ganshoren.

"Het moeras van Ganshoren trok me aan omdat het een beeld geeft van wat je in Brussel ook nog kan aantreffen naast de meer stedelijke locaties. Mijn artistieke ingreep bestaat eruit de vervanging van een verouderd en verroest bruggetje door een houten platform dat ik zelf heb vormgegeven, met een zitbankje en een verrekijker waarmee de voorbijtrekkende wandelaars en vogelspotters het landschap kunnen lezen. Ik speel in op het verlangen van de mens naar de verte en naar de wildernis. Afgelopen zomer heb ik voor het project Sideways van vzw Trage Wegen een kanotocht gedaan van Antwerpen naar Brussel - een reenactment van de kanotocht die Robert Louis Stevenson daar in 1872 maakte. Tijdens die drie dagen krijg je een totaal andere perceptie van dat hele traject."

"Zelf ben ik opgegroeid in een redelijk groen gehucht van Diest, maar ik woon al vijftien jaar in Brussel. Toch sluit ik me nog af en toe van de drukte af. Ik heb er geen probleem mee mijn gsm af te zetten als ik ergens mee bezig ben, ook al weet ik dat iemand me zou bellen."

Kurt Overbergh


Stilte, er is zelfs plaats voor in de Ancienne Belgique. Daar loopt immers al voor het derde opeenvolgende seizoen de concertreeks Silence is Sexy. De reeks is een antwoord op de groter wordende golf van componisten in het hedendaagse alternatieve circuit die aansluiting zoeken bij de iets kalmere en fijnzinnige elektronische en klassieke muziek. Hoe noodzakelijk zijn dergelijke rustpunten voor wie zijn dagen doorbrengt in een nooit slapende muziektempel?

"Als programmator zorgt het wel eens voor frustraties dat je constant zoveel muziek te verwerken krijgt. Regelmatig houden we een telling en die wijst dan uit dat onze ploeg hier per week gemiddeld 250 aanbiedingen van artiesten op zich afgevuurd krijgt. We moeten veel aan elkaar laten horen voor we echt kunnen beslissen of we iets zullen programmeren. We volgen natuurlijk de soundchecks en de concerten van de bands die hier 's avonds spelen en daarnaast gaan we nog naar heel wat showcasefestivals waar de decibelmeters nog niet altijd ingeburgerd zijn."

"De drive om voor al die nieuwe dingen open te blijven staan, kan je alleen behouden als je je bij momenten ook radicaal van alle input afsluit. Wat doe je dan? Op de fiets te springen, of zoals ik gisteren naar de sauna gaan om de warmte je hersens te laten stilleggen. In de zomer, als er hier geen concerten zijn, geniet ik er ook echt van om echt geen muziek mee op vakantie te nemen. In Antwerpen heb ik ook een abonnement op de Zoo waar ik graag in het donkere vogelhuisje ga zitten met de vogeltjes die in die duisternis niet uit hun kastje durven te vliegen. Dat is de perfecte stilteplek."

Vier stiltemomenten

21 april: Erfgoeddag

Met het thema 'Stop de tijd' sluit de Erfgoeddag 2013 mooi aan bij het opzet van Lopend Vuur. Op die dag kan je ondermeer terecht in de Bibliotheca Wittockiana voor het project Trage Post. Dezelfde dag kan je ook op stap voor een boomwandeling, een kruidenwandeling of een stadsgeluidenwandeling langs de stilteroute.

26 april en 31 mei: Brussel door nieuwe ogen

Op deze twee vrijdagen kan iedereen meewandelen langs de nieuwe bessst-route, die voor de gelegenheid verrijkt wordt met oefeningen, speelse opdrachten en een picknick.

28 april: Zoniënklanken

De Zoniënmars is de jaarlijkse afspraak voor wandelaars in het Zoniënwoud, maar sluit dit jaar aan bij het bessst-verhaal door het muzikaal parcours met vertelmomenten 'Zoniënklanken'.

5 mei: Stadskriebels

Stadskriebels is de jaarlijkse sportdag van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en Bloso op en rond de Oude en Nieuwe Graanmarkt. Kunstenaars van Project Bosch zorgen voor rustbrengende artistieke ingrepen.

Info: 0474-920.112, www.bessst.be, www.citizenne.be (02-203 0800), www.wittockiana.org, www.deburen.eu,www.stadskriebels.be