Brusselse patroonheilige is (even) hoofd kwijt

Het standbeeld van aartsengel Sint-Michiel op het oude sigarettendepot van tabaksbedrijf Gosset (van de groene Saint-Michel) in Sint-Jans-Molenbeek is zijn hoofd kwijt. Liefhebbers hoeven echter niet te vrezen: de onthoofding van hun patroonheilige is slechts tijdelijk. “Dit maakt deel uit van een restauratie.”

Het zag er even naar uit dat de patroonheilige van de stad het slachtoffer was geworden van de werken die momenteel gaande zijn in de Picardstraat in Sint-Jans-Molenbeek. De oude tabaksopslagplaats van Saint-Michel - jawel - wordt er immers omgebouwd tot een schoolgebouw.

Maar niets is minder waar. De aartsengel zonder hoofd blijkt louter het resultaat te zijn van de eerste stap in het renovatieproces. “Momenteel wordt het standbeeld stuk voor stuk gedemonteerd. Het hoofd kwam daarbij als eerste aan de beurt,” vertelt Bart Goedermans, technisch verantwoordelijke van het project bij bouwpromotor Simica, aan BRUZZ.

“Er is dus geen sprake van vandalisme. Het standbeeld wordt nadien door een gespecialiseerde firma terug in elkaar gezet,” aldus Goedermans. Wanneer dat precies zal gebeuren, is nog niet geweten.

Neerkijken op de geestelijken

Een échte onthoofding was volgens historicus Roel Jacobs bijzonder jammer geweest. “Sint-Michiel is als patroonheilige van Brussel steeds erg belangrijk geweest voor de stad,” vertelt hij aan BRUZZ. Volgens de historicus toont een anekdote uit de vijftiende eeuw dat goed aan.

“De stad nam toen drie grote bouwprojecten op zich: het stadhuis, de torens van de Sint-Michiels-en-Sint-Goedelekathedraal, en de grote zaal van het Paleis op de Koudenberg. Hoewel die laatste twee hoger gelegen zijn dan het stadhuis, sloeg de stedelijke elite er toch in om de aartsengel op het stadhuis boven de twee andere bouwwerken te laten uittorenen,” aldus Jacobs. “Dat was een subtiele manier van de stedelijke elite om te kunnen neerkijken op de geestelijken."

Vandaag vinden we de aartsengel nog steeds terug in verschillende vormen en op allerlei plaatsen in de stad. En dat is volgens Jacobs een goede zaak. “Brussel heeft al zoveel moeilijkheden om haar eigen identiteit te beheren. Elk symbool van die Brusselse identiteit moet daarom gekoesterd worden.”