De Lille: 'Mobil 2040 is meer dan een vrijblijvende droom'

De ideeën van Mobil 2040 doen dromen van een leefbaar Brussel met veel groen en weinig auto's. Maar zijn die plannen ook realistisch? "Alles is gebaseerd op technologische ontwikkelingen die zich nu al aandienen", klinkt het.

Kabelbanen zijn nu al een belangrijk onderdeel van het openbaar vervoer in Zuid-Amerikaanse steden als Caracas en Medellin. Ook Londen heeft een kabelbaan over de Thames en verschillende Franse steden hebben plannen in die richting. In het Zuid-Koreaanse Seoul werd een stadsautostrade omgetoverd tot een groene promenade met wandelpartijen. Op verschillende plaatsen wordt ondertussen geëxperimenteerd met vrachtvervoer via het water en de fiets. Kortom de ideeën uit Mobil 2040 zijn niet uit de lucht gegrepen volgens de betrokken. "Het is meer dan een vrijblijvende droom."

Uitgangspunt van de studie is dat de privéwagen geen toekomst heeft als stedelijk vervoersmiddel. "Het internet en vooral de smartphone zorgen voor een mobiliteitsrevolutie bij de jongere generaties", zegt Xavier Tackoen van Espaces-Mobilités, een van de bureaus die twee jaar aan de studie werkte. "Voor hen wordt de smartphone stilaan belangrijker dan de auto. We gaan van de automobiele generatie naar de mobiele generatie."

Onderzoeken in Frankrijk en de Verenigde Staten tonen aan dat jongere generaties minder snel hun rijbewijs halen, minder snel kiezen om een auto te kopen en minder kilometers rijden. Technologische ontwikkelingen maken communicatie en werken op afstand immers makkelijker terwijl handige applicaties het gebruik van openbaar vervoer en autodelen aantrekkelijker maken.

Als autodelen de norm wordt, zijn bovendien veel minder parkeerplaatsen nodig en komt veel ruimte vrij voor groen, busbanen en fietssnelwegen. "Dat gaat over een enorme oppervlakte", aldus Tackoen. "Als we de auto's van alle Brusselaars op een rij zetten, hebben we vandaag een lijn van Brussel tot Rome."

Spoor als ruggengraat
Om verplaatsingen met de auto binnen de stad overbodig te maken moet de stad policentrisch worden zodat iedereen op tien minuten wandelen een park, school en winkels vindt. Daarnaast is natuurlijk een zeer performant openbaar vervoer nodig. "Het GEN, de metro en de tram moeten de ruggengraat van het vervoer worden", zegt staatssecretaris voor Mobiliteit Bruno De Lille (Groen), die de studie bestelde. "Daarnaast zijn fiscale maatregelen nodig. De bedrijfswagen moet verdwijnen en er moet een kilometerheffing of stadstol komen."

Dat laatste is een gevoelig onderwerp maar een studie als Mobil 2040 zou ervoor kunnen zorgen dat meer mensen ervoor open staan, denkt de staatssecretaris. "Als je aankondigt dat je volgend jaar iets wil invoeren slaat iedereen in paniek en gebeurt er uiteindelijk niets. Door een toekomstvisie op lange termijn te tonen, kunnen we mensen makkelijker laten meedenken in het algemeen belang en uitleggen dat we vandaag beslissingen nemen voor die toekomst."

Dat veronderstelt wel dat er ook effectief knopen worden doorgehakt en dat bleek de voorbije jaren vaak niet evident. Brussel is immers al jaren een koploper in lijstjes met Europese filesteden. Bovendien raakt het Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling (GPDO), dat enkele grote lijnen uit Mobil 2040 overnam, niet meer definitief goedgekeurd door de huidige regering. De volgende ploeg kan al dat mooie en vooral dure studiewerk dus gewoon in de schuif laten liggen. "Maar ik denk dat de meesten ondertussen beseffen dat de huidige situatie niet houdbaar is", besluit De Lille. "Als we op de zo verder doen, gaan we met z'n allen tegen de muur."