Mohamed Sultan is geboren in Latakia, een havenstad in Syrië. Na een moeizame tocht van bijna een half jaar kwam hij in maart 2012 aan in België. Vandaag is hij aan de slag als theatertechnicus in het Toneelhuis in Antwerpen. Hij realiseerde ook twee kortfilms, Een vluchteling (2016) en Ayda'a (2018).
© Saskia Vanderstichele
| Mohamed Sultan.
Enfant terrible: Mohamed Sultan
Lees ook: Enfant Terrible: Brandon Lagaert
© Saskia Vanderstichele
| Mohamed Sultan.
Ik wil liever niet nog eens praten over mijn vlucht uit Syrië. Bij elk interview gaat het bijna uitsluitend over hoe het is om vluchteling te zijn. Maar ik hou niet van dat etiket, het drukt een stempel op mij, en het kan de indruk wekken dat ik om medelijden vraag. Dat is het laatste wat ik wil. Het gaat goed met mij, ik ben sterk en probeer te leven zoals iedereen hier. Ik zou willen dat men mij in de eerste plaats ziet als een persoon, en graag ook als een kunstenaar als het kan (glimlacht).
Mijn hart ligt bij het theater. Al sinds mijn zestiende ben ik erdoor gebeten, toen ik nog in Syrië woonde. Ik zat er bij een toneelgezelschap, heb er pantomime gedaan en ook voor kinderen gespeeld. Ik was altijd een buitenbeentje, kon me totaal niet vinden in het klassieke schoolsysteem dat extreem autoritair was en leerlingen op een heel ongelijke manier behandelde. Je mocht er ook geen eigen mening op nahouden. Zelfs onze toneelvoorstellingen werden gecensureerd.
Daar had ik op een moment genoeg van, en ik ben de straat opgegaan om te manifesteren voor verandering, voor meer vrijheid. Maar voor ik het goed besefte zat ik in de gevangenis. Tot drie keer toe. De repressie van president Assad was echt compleet buiten proportie. Tja, nu hebben we het toch weer over waarom ik op de vlucht moest … Wat ik daarover nog kwijt wil, is dat ik - toen ik uit de gevangenis kwam - verplicht werd me aan te sluiten bij het leger van Assad. En dat ik de mensen zou moeten vermoorden die mijn vrienden waren.
"Theater is als een boterham voor het hart"
Maar terug naar het theater. Waarom theater? Wat me daarin aanspreekt, is dat mensen zich verzamelen om naar verhalen te komen luisteren. Ze maken er tijd voor, en ze horen iets over het leven, maar dan op een mooie manier verteld. Het doet hen nadenken, het kan hen raken. Theater, dat is voor mij als een boterham, maar voor het hart en voor de ziel (lacht).
In de beginjaren hier in Vilvoorde heeft het me erg geholpen om er weer bovenop te komen. En zo heb ik ook veel Nederlands geleerd. Ik heb bijvoorbeeld meegedaan aan een programma met populaire Vlaamse liedjes van onder anderen Jan De Wilde en Johan Verminnen (de show heette Gelukkig zijn, red.), en in de buurt van Aarschot heb ik een monoloog gespeeld over de Eerste Wereldoorlog. Helemaal in het begin moest ik bij de repetities zowat elk woord opzoeken in het Arabisch. Lastig! Maar het moest, ik wilde de tekst met de juiste emotie zeggen, niet als een robot.
Nu mijn Nederlands beter is, ga ik vaak naar toneelvoorstellingen kijken, want ik wil leren hoe jullie met kunst omgaan. Het theater hier vind ik nogal droog, moet ik zeggen. Ik voel er weinig bij. Ik voel de boodschap niet. Tegelijkertijd vind ik het interessant, want ik ontdek veel verschillende soorten toneel. Dat was ook een van de redenen waarom ik een opleiding theatertechniek heb gevolgd. Zo kon ik toch in het theatermilieu gaan werken, al is het niet als acteur.
Twee jaar geleden heb ik mijn eerste kortfilm gemaakt. En vorige maand heb ik mijn tweede voorgesteld Ayda’a. In het Arabisch betekent dat ‘wat zich telkens herhaalt’, in het Turks ‘in de hemel’. Het gaat over een jong meisje in een oorlogssituatie, maar ik verwijs niet letterlijk naar Syrië. Oorlog is universeel, en ik wil tonen dat we zeker de kinderen niet mogen vergeten. Want als we de kinderen aan hun lot overlaten, is er totaal geen toekomst meer, en zal er nog meer pijn en wraak zijn. Ik hoop ook dat politici de film zullen bekijken, en dat de film hen aan het denken zet.
Waar ik mezelf zie binnen vijf jaar? Dat ik kansen mag krijgen als acteur, maar ook als schrijver van mijn eigen teksten. Ik ben dol op taal, het is de sleutel tot het leven. Ik schrijf ook regelmatig poëzie, almaar meer in het Nederlands nu. Je ziet, ik ben volop bezig een nieuwe Vlaamse kunstenaar te worden (schatert).
Lees meer over: Brussel, Samenleving, kortfilms, Mohamed Sultan, Enfant Terrible
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.