Kartonnen dorp onder de sporen

Wie de voetgangerstunnel tussen Koningslaan en Veeartsenstraat neemt, ziet er deze dagen een merkwaardig tafereel: daklozen bouwden er een minidorp met een twintigtal kartonnen tenten.

Langzaam komt Mubark de tunnel ingestapt. De 30-jarige Soedanees steunt op een kruk –“Mijn voet gebroken toen ik voor de politie wegvluchtte en van hoog moest springen” - en is op zoek naar een rustplek. Daarnet is hij nog even langs het nabijgelegen Doucheflux gegaan voor een wasbeurt.

Die rustplek voor vandaag wordt één van de twintig kartonnen tenten die sinds enkele dagen in de voetgangerstunnel staan. Vrijwilligers deelden de kartonnen vouwpakketten afgelopen weekend uit. De daklozen – de tunnel is al maanden bewoond –maakten er hutjes van.

(Lees verder onder de foto)

Voor een niets vermoedende voorbijganger oogt het resultaat op zijn minst bijzonder. De rij van 20 huisjes houdt ergens het midden tussen een militair kampement en een variante op onze nationale lintbebouwing. Opmerkelijk daarbij: rond de kartonnen hutjes is het erg net. “We poetsen elke dag”, legt de 23-jarige Yassin uit.

De vouwhuisjes werden verdeeld op initiatief van Xavier Vanderstappen. De etnograaf kreeg het idee toen een dakloze doosbewoner hem vertelde over de moeilijkheden om aan karton te raken en het te transporteren. Vanderstappen nam sponsors onder de arm en liet de voorbije maand al 200 van de vouwhutten verdelen in Brussel.

“Of ik tevreden ben? Neen, want er zijn nog steeds daklozen. Maar ik ben wel blij dat de huisjes gebruikt worden en vaak meer dan een maand meegaan."

Het concept blijkt trouwens zo succesvol dat er nu ook al interesse is uit het buitenland. Binnenkort trekt Vanderstappen naar het Indiase Bopal voor een workshop.

Harley-Davidson

Terug in de tunnel. Net als zijn leeftijdsgenoot Mohammed beschikt Yassin er over een echt bed. “Gekregen van buurtbewoners”, legt hij uit. De twee Marokkanen wonen ondertussen 2 maanden in de tunnel, maar hebben hun gevoel voor humor niet verloren. Aan de groezelige muur achter hen plaatsten ze een afbeelding van een fonkelende Harley-Davidson. “We wonen hier nu toch”, grijnst Yassin. Eerder plaatsten ze ook al eens een defecte televisie voor hun bed. Kwestie van het woonkamergehalte van de kale tunnel wat te verhogen.

(Lees verder onder de foto)

De bewoners van het kartonnen dorp komen uit een hele resem landen. Er zijn een viertal Soedanezen die in de categorie transitmigrant passen: ze willen meestal doorreizen naar Engeland en geloven niet dat ze hier kans op papieren hebben. Maar er is ook een Syriër, een Pakistaan, een Indiër, Algerijnen en Somaliërs.

De Marokkaanse twintigers dromen niet echt van Engeland. Na een leven op straat en onderweg willen ze liefst hier blijven. Yassin vertelt hoe hij als 12-jarige dakloos werd in Marokko na familiale problemen. Hoe hij op zijn veertiende alleen naar Spanje reisde en daar vijf jaar in een opvangcentrum leefde. Ook vier jaar Duitsland prijken ondertussen op zijn cv. Even had hij er een kamer en een stage, tot zijn asielaanvraag werd afgewezen. Nu woont hij in een Brusselse tunnel.

Of hij nog iets nodig heeft? “Een job, glimlacht Yassin, "en een woning.” Een poster van een Harley-Davidson voor aan de muur, die heeft hij alvast.