Rond Brussel (16): Sint-Lambrechts-Woluwe

Op het middeneiland staan twee stenen schijven, formaat molensteen maar dan wat dunner. Ze staan allebei rechtop, en door beide loopt een schuine snede. Door elk van die sneden loopt een stalen kabel die vastzit aan een klein, gebogen kersenboompje. Dat zijn de elementen van het rotonderaadsel van deze week.

Eerste inval: een martelwerktuig voor bomen. De zware stenen rollen immers langzaam weg en trekken de bomen daarbij krom. Maar u kunt dit kunstwerk op de kruising van de Meilaan en Heydenberglaan ook heel anders opvatten: het zijn de taaie boompjes die millimeter voor millimeter de ronde stenen door midden zagen. Elke windstoot die de stammen doet trillen, doet namelijk ook de stalen kabel bewegen. En zoals de druppel de steen uitholt, kerft het schurende staal zich langzaam maar zeker een weg door de schijf.

Het kan allebei, de Brusselse kunstenares Nathalie Joiris doet er geen uitspraak over. Toch lijkt de naam die ze haar werk gaf - Les Sylvains, naar de Romeinse bosgod Sylvanus - een lichte sympathie voor de bomen uit te drukken. Ook in veel van haar andere werken figureren bomen die zich in benarde situaties staande - en soms ook liggende of hangende - weten te houden.

De aanblik van de geketende bomen op een rotonde prikkelt mijn verbeelding: wat beweegt wat? Die spanning ontbreekt juist geheel bij de rotonde tweehonderd meter verderop. Ook daar een herkenbaar kunstwerk op het middeneiland, ook daar gaat het om een boom. Op een heuveltje staat een gebroken geweer, op het punt waar de loop omlaag wijst ontbot een jong boompje. 'Uit de geweerkolf kiemt de Boom des levens', vermeldt een bordje voor de zekerheid, plus de mededeling dat hier de onvoorwaardelijke overgave van nazi-Duitsland wordt herdacht.

"Het is een heel 'leesbare' sculptuur geworden," constateerde Brusselnieuws.be droogjes bij de onthulling in 2005. Dat mag je wel zeggen, dit is kunst die op de knieën gaat om zijn toeschouwer als een kleuter toe te spreken. Dat kan van de bosgoden van Joiris in ieder geval niet gezegd worden.

Rond Brussel weergeven op een grotere kaart

----------------------------------------------------------------------------------------

Vlaanderen heeft de reputatie dat de rotondes er vol staan met bespottelijke beelden. Maar hoe zit het in Brussel? Voor BDW onderneemt de Nederlandse rotondoloog Tijs van den Boomen de komende maanden een zoektocht naar de rotondes van de negentien Brusselse gemeenten. Welke spiegel houden ze ons voor?