Het Brussels Gewest wil met verplichte registratie en sterilisatie de overpopulatie aan katten in Brussel indijken, maar een echt succes kan het voorlopig niet genoemd worden. In Brussel-Stad hebben particulieren in 2017 voor amper twee huiskatten een registratie ingediend en een sterilisatiepremie aangevraagd. In andere gemeenten is de campagne iets succesvoller.
© Saskia Vanderstichele
Verplichte sterilisatie huiskatten voorlopig geen succes
Sterilisatie is, samen met castratie, de beste methode om ongewenste kittens te vermijden. Niet-gesteriliseerde huiskatten vormen de grootste oorzaak van overpopulatie. Gevolg: verloren gelopen of achtergelaten, tamme en verwilderde zwerfkatten. Die veroorzaken overlast in parken en wijken en hebben het moeilijk om te overleven.
Alleen al vanuit dierenwelzijn - sinds 2015 een gewestelijke bevoegdheid - is sterilisatie verantwoord. Het enige alternatief is een spuitje. Dus werd sterilisatie van katten verplicht, iets wat dierenwelzijnsorganisaties alleen maar konden toejuichen.
Tot de overpopulatie wat getemperd is, wordt sterilisatie verplichtend voor huiskatten, want opvang in asielcentra biedt geen soelaas, die zitten overvol. Volgens Dierenwelzijnsorganisatie Gaia worden per jaar tienduizend katten geëuthanaseerd omdat er te weinig plaats is in opvangcentra of bij particulieren.
Gedomesticeerde katten kunnen tot tweemaal toe een nest van zes kittens per jaar hebben, wat een piekende populatie van ‘wegwerpkatten’ in de hand werkt.
© Saskia Vanderstichele
Nieuw is verplichte sterilisatie nochtans niet. Het meerjarig Kattenplan van de federale overheid uit 2010 voorzag al in een sterilisatieplicht, op advies van de Federale Raad voor Dierenwelzijn, maar niet voor elke kat. De regelgeving kende tal van achterpoortjes. Uiteindelijk hebben de gewesten afzonderlijk eigen richtlijnen moeten uitvaardigen.
In april 2017 keurde de Brusselse regering de regel goed dat elke jonge huiskat gesteriliseerd moet worden. Het besluit trad in werking op 1 januari 2018, Katten geboren in 2017 (of eerder) moeten binnen de zes maanden gesteriliseerd zijn. De staatssecretaris trok al in 2017 een subsidie van 100.000 euro uit, waarmee de lokale besturen een sensibiliseringscampagne en premiebeleid kunnen uitwerken. Omdat elke gemeente hier anders mee omgaat in Brussel komt het registratie- en sterilisatiebeleid erg versnipperd over. Wat ook opvalt: erg ingeburgerd is de sterilsatieplicht nog niet. Sommige gemeenten doen zelfs helemaal niets om de wet tot een succes te maken.
Diverse premies
Enkele gemeenten namen het voortouw. Schaarbeek bijvoorbeeld, kan dankzij de bevoegde schepen Bernard Guillaume (MR), die ook dierenarts is, rekenen op de goede medewerking van de veertien dierenartsen in de gemeente. Wellicht als gevolg daarvan vragen burgers sneller een sterilisatiepremie voor huiskatten (zie tabel) aan. Ukkel verhoogde zelfs de premie. De gemeente kreeg voor de promotie 15.000 euro 15 procent van het gewestbudget) toegestopt. Andere gemeenten houden de boot nog af. Evere en Etterbeek geven geen premie aan burgers, maar storten wel een subsidie voor zwerfkatten aan een vzw. Andere gemeenten als Jette en Sint-Agatha-Berchem zullen de introductie van een premie nog bespreken. En zo ziet iedere gemeente het anders. Ook welke dienst bevoegd is, verschilt: van de dienst Hygiëne, Milieu, Sociale Hulp, Dierenwelzijn tot Stedenbouw.
Een onderzoek bij alle gemeenten (zie tabel) geeft het effect van de gewestregelgeving mee. Vooralsnog zijn er spontaan amper huiskatten als ‘gesteriliseerd’ aangemeld.
"Elk jaar worden er tienduizend katten geëuthanaseerd"
© Peter Dhondt - BRUZZ
Kattenregistratie
Sinds november 2017 zijn baasjes van katten verplicht om hun huisdier te identificeren (microchip) en te registreren, maar ze lijken een afwachtende houding aan te nemen. Een van de drempels is de privacy. De verplichte identificatie van de kat in de database van CatID - www.catid.be - het officiële platform voor de registratie van huiskatten, maakt dat het identificatienummer van het dier gelinkt wordt aan gegevens van de ID-kaart van het baasje: naam, domicilie, telefoonnummer, mailadres. Met alle complexiteit vandien, bijvoorbeeld als de Brusselaar gedomicilieerd is in Knokke en zijn kat met hem in Brussel leeft.
Daarbij komt nog de gegevensverwerking zelf van de registratie, identificatie en sterilisatie van de kat via de CatID-databank. Dat gebeurt volledig online. Het platform, een initiatief van de drie Belgische gewesten, maakt het mogelijk om de gegevens van huiskatten op het Belgische grondgebied via de dierenarts centraal te verzamelen en geeft, door die te koppelen aan hun verantwoordelijken, een beter overzicht van de kattenpopulatie. “Op relevante cijfers van de registratie is het nog even wachten. De databank trad nog maar pas in werking,” stelt het kabinet-Debaets. Daarmee staan de drie gewesten over enkele jaren wel op dezelfde lijn en kan de woekering aan stads-, zwerf- en dumpingkatten gestopt worden.
Kleine kantlijn hierbij: een dataverwerkingssysteem voor (huis)katten bestond al een kwarteeuw in ons land. Bij een nieuwe openbare aanbesteding van het Brussels Gewest is echter gekozen voor CatID als nieuwe verwerker van de gegevens. En wat blijkt: de bestaande databank van huiskatten is niet compatibel met het nieuwe databank-besturingssysteem. Alle katten moeten opnieuw geregistreerd worden, willen ze ingeschreven staan in de huidige verplichtende databank. En ook als de poes verhuist, moet de nieuwe eigenaar nog eens bij de dierenarts langsgaan voor herregistratie.
De Brusselse dierenarts John Smets schaart zich alvast achter de regelgeving rond sterilisatie. "Die berg gedode katten was onze samenleving niet waardig"
En de vereniging Ever’y Cat wachtte de regelgeving niet af. Drie vrouwen trotseren weer en wind om een zieke zwerfkat te vangen en te laten steriliseren.
Lees meer over: Brussel, Samenleving, sterilisatie, huiskatten
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.