Boliviaanse hoofddeksels door de lens van Maya Callizaya

Hoofddeksels in alle vormen, maten en kleuren zijn de rode draad in de eerste tentoonstelling van fotografe en BRUZZ-redacteur Maya Callizaya Terceros.

In Sombrero, gorro, tocado brengt Callizaya vijftig foto’s samen van reizen naar haar vaderland Bolivia. De expo opent zaterdag aan de voet van het Atomium.

Callizaya trok tussen 2013 en 2023 drie keer naar Bolivia. Altijd mee op zak: haar camera. “Pas toen ik thuis was van mijn laatste reis naar Bolivia merkte ik plots een rode draad op: op heel veel van de foto’s droegen mensen hoofddeksels.”

Callizaya trok vervolgens haar fotoarchief open en verzamelde alle foto’s met Boliviaanse hoofddeksels.

Een selectie van vijftig stelt ze vanaf dit weekend tentoon in café Palto in Laken. Het resultaat? Een filmisch reisdagboek waarin bezoekers meegenomen worden op toevallige ontmoetingen doorheen het Zuid-Amerikaanse land. “Sommige foto’s koos ik vanwege de filmische stijl, andere omdat er een persoonlijke anekdote aan vasthangt,” legt Callizaya uit.

Voor Callizaya Terceros, dochter van een Boliviaanse vader en een Belgische moeder, is het onderwerp van haar eerste fototentoonstelling ook heel persoonlijk. “Ik ben super fier op mijn Zuid-Amerikaanse roots en vond het belangrijk om iets te vertellen over het land van mijn vader,” vertelt ze. “Ik merk dat er in mijn Vlaams-Brusselse omgeving weinig geweten is over het land. Daarom ben ik blij dat ik nu, aan de voet van hét Belgische icoon, werk over Bolivia kan tonen.”

Boliviaanse bolhoed

Waarom zijn er zoveel hoofddeksels te spotten in Bolivia, vroeg Callizaya Terceros zich af. “De redenen zijn zowel praktisch als cultureel”, legt ze uit. Veel van de foto’s zijn genomen in de Altiplano, een bergachtige hoogvlakte in de Andes. “Het gebied ligt op 3800 meter boven de zeespiegel waardoor de zon er heel fel schijnt en er een sterke uv-straling is. Door de hoogte zijn de nachten er ook erg koud. De bevolking draagt er dus hoofddeksels zowel om zich te beschermen tegen de zon als tegen de koude.”

De hoeden en andere hoofddeksels maken ook deel uit van de traditionele klederdracht van de Bolivianen. De Boliviaanse samenleving kent een uitzonderlijk hoog percentage inheemse bevolking en die integreert verschillende soorten hoofddeksels in de cultuur. “Aan de hoofddeksels kan je zelfs de afkomst of status van iemand afleiden,” legt Callizaya uit.

Op een van Callizaya’s favoriete beelden zien we de bolhoeden van de Aymara- en Quechua-vrouwen. “De bolhoeden van deze vrouwen zeggen, door de manier waarop de hoed op iemands hoofd staat, iets over haar burgerlijke staat.”

Hoeden spotten in de Andes

Sombrero, gorro, tocado toont zowel vroeg als recent werk van de fotografe. En over die periode evolueerde ook de stijl van de fotografe. “In 2013 had ik nog meer durf dan tijdens de laatste reis tien jaar later. Ik was jonger en had minder gêne om mensen van kortbij te fotograferen,” zegt ze. “Zijn de foto’s in de eerste jaren vooral close-ups, die van mijn laatste reis betreffen vooral landschapsfoto’s.”

En de aandachtige kijker vindt ook daar telkens een hoofddeksel op terug. Met uitzondering van één foto. Na Bolivia trok Callizaya recent naar Cuba, binnenkort naar Brazilië. “Mijn camera gaat sowieso mee. Wie weet volgt er nog een Zuid-Amerikaanse tentoonstelling?”

Voor nu hoopt ze vooral dat bezoekers na aflooop nieuwsgierig naar de Boliviaanse tradities naar huis gaan. “En dat ze misschien zelf eens willen afreizen. Ik deel met veel plezier mijn reistips (lacht).”

De fototentoonstelling Sombrero, gorro, tocado is van 4 tot 31 oktober te zien in café Palto. De vernissage vindt plaats op zaterdag 4 oktober.