Berlin speelt al twintig jaar met feit en fictie: 'Waarom hechten we aan waarheid?'

Theatergezelschap Berlin viert zijn twintigste verjaardag met True copy, een voorstelling over waarheid, vervalsing en de intrigerende Geert Jan Jansen. Co-oprichter Yves Degryse blikt terug op twee decennia grensverleggend theater en kijkt vooruit naar nieuwe creaties.

Theatergezelschap Berlin viert dit jaar zijn twintigste verjaardag, en stak in die twintig jaar onder meer een Ultima voor Podiumkunsten en vier selecties voor het TheaterFestival op zak. True copy, een stuk uit 2018, is een van de langstlopende projecten van Berlin, dat zijn werk op de scheidslijn tussen fictie en documentaire sowieso graag lang op het repertoire houdt.

“We wilden van bij het begin de routine van acht weken repeteren en twee maanden touren doorbreken,” legt stichtend lid Yves Degryse uit. “Omdat we veel in het buitenland werken, en rond zeer universele thema's, hebben onze projecten het in zich om lang mee te gaan. Zo konden we ook telkens een jaar of zelfs anderhalf jaar de tijd nemen voor het maakproces.”

True copy gaat over de Nederlandse meestervervalser Geert Jan Jansen, die in 1994 geklist werd met in zijn atelier meer dan 1.600 vervalsingen van grootmeesters als Picasso, Matisse en Hockney. Waarin zat de aantrekkingskracht van een theaterstuk over hem? Degryse: “Om te beginnen is hij een heel aimabele en intrigerende persoonlijkheid met een ongelofelijk levensverhaal. Dat levensverhaal was voor ons ook een vertaling van een aantal thema's, zoals de mechanismen van de kunstmarkt en het belang dat we hechten aan waarheid en authenticiteit. Hoe komt het dat een schilderij waardoor je hevig ontroerd wordt, plots alle emotionele en financiële waarde verliest wanneer iemand in je oor fluistert dat het een vervalsing is?”

True copy speelt het spel van waarheid en fictie voluit. Niet in het minst met een opzienbarende twist in het stuk, die al die jaren nauwelijks gespoild werd voor nieuwe kijkers. En wellicht is de voorstelling alleen nog maar relevanter geworden nu post-truth en AI begrippen zijn geworden. “Absoluut,” zegt Degryse. “De betekenis van de voorstelling verschuift door wat er zich ondertussen in de buitenwereld afspeelt. Er zijn lagen bijgekomen, en sommige uitspraken van Geert Jan in de voorstelling vallen nu anders.”

Sinds Degryse vorig jaar samen met Barbara Raes en Melih Gençboyacı de artistieke leiding van NTGent op zich nam, schoof Berlin het Gentse stadstheater in als huismaker. In mei gaat de nieuwe creatie Living apartment together in première. Ondertussen krijgen ook jonge makers als Fien Leysen en Emma Lesuis ruimte bij het gezelschap. “We willen de deuren en de ramen van Berlin openzetten om onze structuur en expertise te delen en te verrijken.”

True copy van Berlin is te zien op 16/12 in CC W:Hall, kunstencultuur.woluwe1150.be