Union heeft plannen voor nieuw stadion in Vorst: 'Maar onze ziel blijft in het Dudenpark'

De ambitie van Union is om een topclub in eerste klasse te worden mét een modern en compact voetbalstadion. En daar is budget voor. Zo'n 50 miljoen euro willen de eigenaars investeren in een nieuw en het 'groenste stadion van Europa'. Maar verhuizen uit het Dudenpark, dat ligt gevoelig. “Onze ziel zullen we verankeren in het Marienstadion, maar er blijven zou nefast zijn voor onze groei.”

Ik weet niet of ik nog supporter ben als den Union niet meer op de Marien speelt.” Het is een uitspraak van voormalig geuzebrouwer Jean-Pierre Van Roy (79) van de bekende brouwerij Cantillon. Een leven lang fan van Union Saint-Gilloise. Zijn Únion – hij legt de klemtoon op de 'u' – keert na 48 jaar terug naar eerste klasse. Maar de realiteit van het moderne voetbal geeft de grain in de stem van Van Roy een zwaarmoedig randje, want de ziel van voetbalclub Union, die is verweven in zijn stadion. En die ruk je niet los zonder slag of stoot, maar met de recente promotie dringt een verhuizing naar een groter en moderner stadion zich onvermijdelijk op.

Het Joseph Marienstadion kreeg enkele jaren geleden deels nieuwe tribunes en een vers likje verf, maar het stadion zit gekneld tussen zijn historisch beschermde voorgevel en het weerbarstige Dudenpark. Op top 10-lijstjes van zichzelf respecterende groundhoppers – voetbalfans die historische stadions bezoeken – komt het Marienstadion altijd terug, meestal zelfs in de top vijf.

Gezapig microklimaat

De tijden van weleer, toen Brusselaars en Brusselsen nog met een zwierige bolhoed op zondagnamiddag naar l'Union gingen kijken, hangen hier nog steeds in de lucht tussen de schilderachtige bomenheuvel en statige zittribune met houten bankjes.

Dat gezapige microklimaat grijpt meteen de aandacht van wie hier voorbijwandelt, vooral wanneer aan de bovenkant van het Dudenpark de blauwe lichtmasten opdoemen met het centrum van de stad als lappendeken op de achtergrond. Ook in de huidige lege context zonder fans in het stadion.

En dat football à l'ancienne is wat voetbal op deze plek aantrekkelijk maakt voor voetbalromantici, jonge hippe Brusselaars en expats. “Maar je koopt er helaas niets mee,” zucht Philippe Bormans, CEO bij Union. “Het is moeilijk om in de huidige context van het moderne profvoetbal te voetballen in een stadion waar commercieel zo weinig mogelijk is. Er zijn amper vipruimtes en eetzalen. Onze fans zijn unieke sfeermakers, maar omdat het uitzicht van het park beschermd is, mogen we hen op de staantribune zelfs geen dak boven het hoofd geven.”

Naast RSC Anderlecht zal Brussel volgend seizoen weer over een tweede club op het hoogste Belgische voetbalniveau beschikken. Het kleine broertje uit Sint-Gillis met thuishaven in Vorst is “Back, and in it to stay,” dixit de Britse voorzitter Alex Muzio, hij maakte de titelviering van twee weken geleden mee op de eerste rij in de eretribune. Hier om te blijven dus, maar dan moet het ook beginnen op te leveren voor de geldschieters. “We draaien nu elk jaar miljoenen verlies,” zegt Bormans. “Ons stadion voldoet niet aan de eisen van het huidige professionele voetbal, de veiligheidsmaatregelen die daarbij horen en het comfort dat het vereist. Al is het stadion voor de komende jaren wel goedgekeurd om 1A-clubs te ontvangen.”

Groenste stadion van Europa

Vanaf de Brusselsesteenweg, de straat aan de voorgevel, is het voetbalstadion een glooiende kuip. Links en rechts van de hoofdtribune klimmen gele en blauwe zitjes op tegen de heuvels van het park. Ze zijn vrij recent, niet overdekt en daardoor al ten prooi gevallen aan onafwendbare slijtage. Maximaal zo'n 8.000 fans kunnen er binnen, maar dan wordt het krap. Heel krap.

De buurtbewoners van dit rustige stukje Hoog-Vorst tussen het Dudenpark en de Wielswijk kreunen onder de steeds groter wordende massa die Union de laatste jaren op de been brengt. Want ook de veiligheidsmaatregelen zijn strenger, al enkele uren voor de aftrap worden de omliggende straten afgesloten en domineren eerst politie en daarna, in normale tijden, fans de buurt.

Een nieuw stadion dus, dat willen de clubeigenaars en zullen de buurtbewoners rond het Dudenpark toejuichen. Al zijn er fans, zoals voormalig geuzebrouwer Jean-Pierre Van Roy, die dat liever niet zien gebeuren. Want Union is Le Marien en Le Marien is Union. “We beseffen maar al te goed dat het sentiment enorm is,” vertelt CEO Bormans. “Maar ik kan verzekeren dat we het Marienstadion voor altijd deel zullen laten uitmaken van de club. Het eerste plan is om daar ooit het hoofdterrein te maken voor onze jeugdopleiding en onze damesploeg.”

Het is duidelijk dat Bormans en co. het stamnummer 10 een vaste plaats bij de elite van het Belgische voetbal willen schenken en daarom is commerciële expansie nodig via vers vastgoed. Dat kan niet anders dan op een nieuwe locatie. “Die moet wel aan deze kant van de stad zijn, we gaan niet naar de Heizel,” gaat Bormans verder. De gesprekken met de overheden zitten wel nog in een verkennende fase. “We zijn hier al twee jaar mee bezig. Het budget zullen wij voorzien en bedraagt zo'n 50 miljoen euro. We gaan voor het groenste stadion van Europa, dat ingebed zal zijn in zijn omgeving. Want ook dat hoort bij onze identiteit. Maar alles zal in overleg gebeuren.”

Union Forestoise

“We kunnen ze ook Union Forestoise noemen toch?” schrijft iemand bij een Facebookpost van Mariam El Hamidine (Ecolo), waarnemend Vorsts burgemeester. Ze feliciteert er Union met de titel en looft de samenwerking tussen gemeentediensten en politiezone Zuid. Niet onbelangrijk. Want als Union een nieuw stadion wil bouwen zal het de gemeente Vorst nodig hebben. In Sint-Gillis is nu eenmaal geen plaats.

“We zijn op de hoogte van de zoektocht van de club voor een nieuw stadion. Er zijn wel wat mogelijkheden en we bekijken elke piste,” verduidelijkt burgemeester El Hamidine.
Het park de rug toekeren met de blik op Laag-Vorst, de Chaussée de Bruxelles afdalen om te groeien. In het centrum van Vorst wordt de Brusselsesteenweg de Neerstalsesteenweg, het Sint-Denijsplein voorbij en verder richting de Ring liggen nog een rugbyterrein en zo'n zes voetbalvelden van de gemeente Vorst, in het Bemptpark. Het is een open ruimte die al een vrijetijdsinvulling heeft.

Op een frisse, zonnige zaterdagvoormiddag krijgen kinderen er in kleine groep voetbaltraining van roepende coaches op het grote rugbyveld. Verderop is snoeiharde rapmuziek de soundtrack van krachtpatsers die zich er optrekken aan de openluchtfitnesstoestellen. Maar toch zijn het de autofabriek Audi Vorst en de koeltoren van de elektriciteitscentrale van Drogenbos die verraden dat industrie hier regeert. “We zullen op elke plaats sowieso zoeken naar een goed evenwicht tussen bewoners, bedrijven en bezoekers. Er is nog geen heel concrete locatie, maar le futur nous dira,” houdt burgemeester El Hamidine het mysterieus aan de telefoon.

“Een stadiondossier is altijd heel gevoelig, dat weten wij ook. Daarom bereiden we dit tot in de puntjes voor,” zegt CEO Bormans. “We gaan echt met alle partners en overheden rond de tafel zitten. Maar we branden ook van ambitie. Dat wil zeggen dat we binnen drie jaar graag in het nieuwe stadion willen intrekken.”

Royale Union Saint-Gilloise kiest met de nieuwe stadionplannen de vlucht vooruit. Want de commerciële wetten van het huidige profvoetbal doen de club niet langer passen in het mythische Joseph Marienstadion, waar de club al bijna 102 jaar thuis is. Voor de honkvaste fans die hun stadion zo genegen zijn, zit er een breekpunt aan te komen.

Pascal Smet (One.Brussels-Vooruit), staatssecretaris voor Stedenbouw: 'We brengen iedereen rond de tafel'

Samen met de enorme charme en de grote historische waarde van het Joseph Marienstadion zijn jammer genoeg ook de beperkingen van dit stadion voor iedereen bekend,” zegt Pascal Smet (one.brussels-­Vooruit), staatssecretaris voor Stedenbouw. “Wij proberen iedereen rond de tafel te brengen zodat RUSG als historische, maar ook als ambitieuze en toekomstgerichte club haar traject in de beste omstandigheden kan voortzetten. In eerste instantie moet dit dossier worden opgenomen door de club zelf en de gemeenten Sint-Gillis en Vorst. Maar vanuit het Brussels Gewest willen wij van bij aanvang een positieve dynamiek creëren in een proces dat nog volledig moet worden ontwikkeld. We vinden het belangrijk om de juiste stappen op het juiste moment te doen. Het is daarom aangewezen om dit project discreet te behandelen, zodat alle noden, vragen en aandachtspunten in kaart kunnen worden gebracht.”

“Zoals bij elk belangrijk stedenbouwkundig dossier zal er rond de denkpiste van een nieuw sportcomplex een projectvergadering worden georganiseerd met alle betrokken partijen, zodat het proces efficiënt kan verlopen en we samen een sterk project kunnen realiseren.”

“Het Dudenpark is beschermd, net als de gevel van het Joseph Marienstadion. Momenteel lopen er gesprekken, waarbij verschillende erfgoedactoren betrokken zijn, om te kijken hoe de nodige aanpassingen kunnen gebeuren aan het stadion tegen de start van de competitie 2021-2022.”