VUB-professor Waldo Galle: ‘Brussel is voorloper op het vlak van circulair bouwen’

Als eerste Vlaamse universiteit voert de VUB een nieuw plichtvak in voor alle studenten ingenieur-architect: circulair bouwen. VUB-professor Waldo Galle legt uit wat de winst is van circulariteit in de bouw.

Waarom staat de VUB erop dat alle studenten de principes van circulair bouwen onder de knie hebben?
Waldo Galle: Als we bouwen, zetten we veel materialen in. In de stad zie je vaak transporten van bouwafval en van nieuwe materialen. Die hebben een grote impact op het milieu.
Circulair bouwen gaat over materiaalstromen sluiten of vertragen. Het betekent dat je dingen ontwerpt die demonteerbaar zijn, zodat ze achteraf hergebruikt kunnen worden en dat je werkt met hernieuwbare materialen.
Ook betekent het dat je bestaande gebouwen een hele lange levensduur geeft. Als je delen van gebouwen kan behouden, bespaar je veel op afval en heb je geen nieuwe materialen nodig. Zo ga je de uitputting van de grondstoffen en de uitstoot van CO2 tegen. Het doel is om de impact op het milieu te verlagen.

Waar staat Brussel op het vlak van circulair bouwen?
Galle: Bij grote projecten stuurt Leefmilieu Brussel tegenwoordig aan op het behoud van de skeletstructuur. Als je door de stad loopt, zie je overal betongeraamtes. Vroeger zouden die gewoon zijn afgebroken en vervangen. In die zin is Brussel een voorloper op het vlak van circulariteit.
Een mooi voorbeeld is de nieuwe Victoriatoren, de vroegere IBM-toren aan de Kruidtuin. Die werd niet gesloopt en heropgebouwd. Neen, de hele structuur is behouden.
Bij de WTC-torens heeft men wel het grootste deel van de structuur moeten afbreken, maar het beton werd gerecycleerd tot nieuw beton, wat ook een vorm van circulariteit is. Bij de Philips-toren in het centrum werden dan weer stalen profielen van de gevel en blauwe hardsteen gerecupereerd en hergebruikt in het gebouw.

Circulair bouwen is nu nog duurder dan een klassieke bouw. Is dat een grote drempel?
Galle: Het klopt dat het duurder is, maar de prijs is maar één aspect. Er spelen voor opdrachtgevers ook andere argumenten mee, zoals beschikbaarheid van materialen en zekerheid over de leveringen. Door de mondiale crisissen is de logistiek van de bouw wereldwijd verstoord. Zo hapert de invoer van staal en hout uit Rusland en Oekraïne. Vandaag wordt dan ook steeds vaker gekeken: welke materialen hebben we al of kunnen we van een ander project recupereren?