In 2024 verhuisden er 14.569 mensen uit het Vlaams Gewest naar Brussel. Maar uit welke provincies komen ze precies, en in welke gemeenten spoelen ze aan? En hoe zijn hun voorkeuren geëvolueerd de afgelopen vijf jaar? In het kader van de Vlaamse feestdag dook BRUZZ in de data van Statbel, het Belgisch statistiekbureau.
© Ivan Put
| Een verhuisfirma aan het werk.
Brussel steeds populairder bij Vlamingen
Terwijl het aantal Walen dat naar Brussel verhuist is gedaald, blijven de Vlamingen toestromen. In totaal vestigden zich vorig jaar 14.569 Vlamingen in het gewest, 597 meer dan vijf jaar geleden.
65 procent komt uit Vlaams-Brabant
Van die 14.569 Vlamingen die zich in Brussel vestigden, kwam 65 procent uit Vlaams-Brabant. De overige 35 procent kwam uit de andere vier provincies. In 2019 waren de Vlaams-Brabanders nog met 69 procent. Dat wijst erop dat Brussel stilaan populairder wordt bij Vlamingen uit de verder gelegen provincies.
Als we rekening houden met het inwonertal van elke provincie, zijn de Vlaams-Brabanders nog altijd het sterkst vertegenwoordigd, terwijl de Limburgers het minst vaak de stap naar Brussel zetten.
Brussel-Stad de grootste trekpleister
De meeste Vlamingen die naar Brussel verhuizen, komen in Brussel-Stad terecht. Daarna volgen Anderlecht en Schaarbeek. Dat is niet verrassend: het zijn de drie grootste gemeenten van het gewest.
Helemaal onderaan de lijst staat Watermaal-Bosvoorde: in 2024 verhuisden slechts 191 mensen uit het Vlaams Gewest hierheen. Dit is wél verrassend, want Watermaal-Bosvoorde is niet de kleinste gemeente van Brussel; Koekelberg, Ganshoren en Sint-Agatha-Berchem tellen nog minder inwoners.
Tijd om de aantallen in perspectief te zetten. Zijn Vlaamse verhuizers evenredig verspreid over het Brussels Gewest? Of zijn bepaalde gemeenten populairder dan anderen?
Wat blijkt: Brussel-Stad springt er nog steeds met kop en schouders bovenuit. Hoewel slechts 16 procent van de Brusselaars daar woont, vangt de gemeente maar liefst 21 procent van de Vlaamse verhuizers op.
Ook enkele andere gemeenten trekken opvallend veel Vlamingen aan in verhouding tot hun inwonertal. Jette, Sint-Gillis en Sint-Pieters-Woluwe zijn duidelijk populairder dan je op basis van hun grootte zou verwachten.
Aan de andere kant zijn Vlaamse verhuizers ondervertegenwoordigd in Watermaal-Bosvoorde, zoals verwacht, maar ook in Ukkel, Vorst en Sint-Jans-Molenbeek.
Woluwes maken plaats voor Jette en Sint-Gillis
Als we de cijfers van 2019 en 2024 naast elkaar leggen, zien we duidelijke verschuivingen in waar Vlamingen zich in Brussel vestigen. Vijf jaar geleden trokken ze vooral naar Brussel-Stad, Sint-Lambrechts-Woluwe en Sint-Pieters-Woluwe. Gemeenten als Watermaal-Bosvoorde, Oudergem en Vorst waren toen het minst in trek.
In 2024 ziet het plaatje er anders uit: de twee Woluwes verdwijnen uit de top drie en maken plaats voor Jette en Sint-Gillis. Ook onderaan verandert er wat: Oudergem klimt omhoog, en Ukkel zakt naar de voorlaatste plaats.
De sterkste stijgers in de ranglijst zijn Sint-Agatha-Berchem, Anderlecht en Sint-Gillis. De grootste dalers? Sint-Lambrechts-Woluwe, Ukkel en Evere.
Limburgers en West-Vlamingen zijn het kieskeurigst
Omdat 65 procent van de Vlamingen die naar Brussel verhuizen uit Vlaams-Brabant komt, drukken zij duidelijk hun stempel op het totaalbeeld. Maar wie dieper in de cijfers duikt, ziet opvallende verschillen tussen de provincies.
Vlaams-Brabanders zijn het minst kieskeurig en verspreiden zich gelijkmatiger over het gewest. Hun voorkeuren liggen echter wel bij de randgemeenten. Vlamingen uit verder gelegen provincies trekken eerder naar het centrum. Sint-Gillis en Sint-Joost-ten-Node staan vaak in de top drie, terwijl ze bij de Vlaams-Brabanders bij de drie minst populaire gemeenten horen.
De Limburgers en West-Vlamingen hebben de sterkste voorkeuren: zij trekken doelgericht naar hun favoriete gemeenten en laten de anderen bewust links liggen. Vergeleken met vijf jaar geleden zijn de Limburgers minder kieskeurig geworden, maar de West-Vlamingen zijn wel selectiever dan voorheen.
Een paar noemenswaardige verhuistrends: West-Vlamingen zijn opvallend sterk vertegenwoordigd in Elsene, maar je zult hard naar hen moeten zoeken in Ganshoren. Limburgers mijden Sint-Agatha-Berchem, terwijl deze gemeente redelijk populair is bij de Vlaams-Brabanders en de Oost-Vlamingen. Oost-Vlamingen voelen zich ook bijzonder aangetrokken tot Anderlecht, maar Antwerpenaren hebben daar niks te zoeken. De afgelopen vijf jaar vonden zij wel steeds vaker hun weg naar Jette.
Hoe werd de populariteitsindex (ranglijst) berekend?
Gezien de gemeenten sterk verschillen in grootte, kunnen we geen ranglijst maken op basis van de absolute cijfers. De populariteitsindex geeft de over- en ondervertegenwoordiging weer van Vlaamse verhuizers per gemeente en per provincie. Om deze index te berekenen, volgden we deze stappen:
Verwachte aandeel per gemeente
Om de populariteit van Brusselse gemeenten bij Vlaamse verhuizers correct te vergelijken, berekenden we eerst voor elke gemeente een verwacht aandeel. Dat doen we op basis van de bevolkingsgrootte van de Brusselse gemeenten.
Bijvoorbeeld: als Brussel-Stad op 1 januari 2024 196.828 inwoners telt op een totaal van 1.249.597 inwoners in het Brussels Gewest, dan is het verwachte aandeel van Brussel-Stad: 196.828/1.249.597 = 16 procent.
Dat wil zeggen: als mensen géén specifieke voorkeur zouden hebben en zich puur naar verhouding van gemeentegrootte zouden verdelen, zou zo’n 16 procent van de verhuizers naar Brussel-Stad trekken. Voor kleinere gemeenten zoals Ganshoren of Koekelberg liggen de verwachte aandelen rond 2 procent.
Werkelijk aandeel per provincie
Vervolgens kijken we naar het werkelijke aandeel Vlaamse verhuizers per gemeente, binnen elke provincie afzonderlijk. Bijvoorbeeld: als 149 van de 518 Limburgers naar Brussel-Stad trekken, dan is het werkelijke aandeel: 149/518 = 29 procent. Dit ligt veel hoger dan de verwachte 16 procent.
Populariteitsindex
Door het werkelijke aandeel te delen door het verwachte aandeel krijgen we een populariteitsindex. Voor Limburgers in Brussel-Stad is de populariteitsindex bijvoorbeeld 29/16=1,8. Dat betekent dat er 1,8 keer zoveel mensen naartoe verhuizen dan verwacht.
Wat betekenen deze cijfers?
Een index van 1: de gemeente is precies zo populair als je op basis van de grootte (inwonertal) zou verwachten.
Een index boven 1 duidt op een oververtegenwoordiging: meer mensen verhuizen ernaartoe dan verwacht.
Een index onder 1 betekent ondervertegenwoordiging: de gemeente is minder populair dan je op basis van grootte zou denken.
Stap 4: Vergelijking tussen provincies via standaardafwijking
Om te berekenen welke provincies de sterkste voorkeuren hebben, werd de standaardafwijking van de populariteitsindex berekend. Bijvoorbeeld: West-Vlamingen en Limburgers hadden een standaardafwijking rond de 0.46 terwijl die van de Vlaams-Brabanders 0.15 was.
Deze methode is kort afgestemd met statistici van Statbel. Voor feedback of opmerkingen over deze methode kan u terecht via het formulier aan het einde van dit artikel.
Meer Brusselaars verhuizen naar Vlaanderen dan andersom
Alhoewel er 14.569 mensen uit het Vlaams Gewest naar Brussel verhuisden, trokken er 27.738 mensen weg uit Brussel naar Vlaanderen. Dit komt neer op een negatief migratiesaldo van 13.169 mensen. Opvallend: West-Vlaanderen blijkt een populaire bestemming voor mensen uit Watermaal-Bosvoorde. Brussel verliest dus netto inwoners aan Vlaanderen, maar blijft nog steeds een duidelijke aantrekkingspool.
Lees meer over: Brussel , Analyse , Mobiliteit , 11 juli in Brussel , verhuizen , brusselse vlaming , vlamingen in brussel , verhuisbewegingen
