Atalanta: de vlinder die van Watermaal-Bosvoorde naar het zuiden trekt

De trekvogels maken zich weer klaar om warmere oorden op te zoeken. Minder bekend is dat ook sommige vlinders elders overwinteren. Een van hen is de atalanta of admiraalvlinder.

Ieder jaar in oktober trekken liefhebbers er massaal op uit om de migratie van vogels naar het warmere zuiden te bewonderen. Op 4 en 5 oktober 2025 is er bovendien het EuroBirdwatch-weekend, een grootschalige vogeltelling over heel Europa. Om het brede publiek hierbij te betrekken, organiseert Natagora iedere drie jaar in datzelfde weekend de Journées européennes de la migration, waarbij mensen tijdens wandelingen en andere activiteiten ingewijd worden in het fenomeen van de vogeltrek.

Brusselse geïnteresseerden kunnen komend weekend terecht in Watermaal-Bosvoorde, waar Mario Ninanne van de lokale vogelorganisatie COWB hen zal opwachten aan de Kattenbrug, vlak bij het Zoniënwoud. “Daar heb je een prachtig overzicht, je kunt de vogels van bijzonder ver zien aankomen,” zegt Ninanne. “De plek ligt bovendien aan een soort trechter van de Woluwevallei, waardoor je een grote concentratie aan vogels kunt waarnemen.”

Onder die vogels zullen waarschijnlijk heel wat lijsters en vinken zitten, die gewoonlijk vanaf begin oktober vertrekken. Vorig jaar was de vink de vaakst gespotte vogel in heel België tijdens EuroBirdwatch.

Zwartkopjes en tjiftjafs worden steeds minder gezien tijdens de trek, omdat ze door de klimaatverandering vaker overwinteren in onze streken. “'Mogelijk vallen ook enkele ooievaars te zien, die doen het steeds beter in België,” vult Ninanne aan. “Maar de meeste van hen zijn al weg.”
Tijdens de activiteit leren deelnemers ook dat niet alleen vogels in deze periode vluchten voor de koude. “Sommige vleermuizen trekken ook weg, maar dan 's nachts, waardoor die migratie uiteraard veel minder zichtbaar is.”

Ook veel kleinere beestjes ondernemen de lange en uitputtende tocht naar het zuiden, onder meer vlinders. “Een van die trekvlinders, die hopelijk komend weekend te zien is, is de atalanta. Hij legt duizenden kilometers af om in het zuiden te overwinteren. Voor voedsel op die lange tocht rekenen de vlinders in grote mate op klimopplanten, die in deze periode nog in bloei staan.”

Trekvogels hebben specifieke plekken nodig om op krachten te komen, plekken die er helaas steeds minder zijn in Brussel, zo stipt Ninanne nog aan. “Braaklanden zoals de Josaphatfriche zijn ideaal, omdat ze daar nog voldoende ruimte, voedsel en stilte vinden. Het zou bijzonder jammer zijn, ook voor de trekvogels, mocht die in grote mate verdwijnen.” De Josaphatsite in Schaarbeek wordt bedreigd omdat een projectontwikkelaar er ruim vijfhonderd woningen wil laten bouwen.

Meer info via: www.natagora.be