Fusie van politiezones niet langer een fantasie

'De huidige, versnipperde structuur van zes politiezones is misschien niet verantwoordelijk voor alle onheil op straat, maar tegenhouden of indammen lukt schijnbaar evenmin. Daarom alleen verdient de fusie als alternatief een kans.' Dat schrijft BRUZZ-redacteur Maarten Goethals in het edito van deze week.

Voor een gewezen diplomaat spreekt Bernard Quintin (MR) in opvallend duidelijke termen over de fusie van de zes Brusselse politiezones: die komt er, tegen januari 2027, en niemand houdt hem tegen. In contrast met het grote niets in de Brusselse politiek momenteel, heeft het voluntarisme van de federale minister van Binnenlandse Zaken iets bevrijdend.

Blijft de vraag: hoeveel kans van slagen mag Quintin zichzelf toedichten?

In zijn voordeel speelt alvast zijn herkomst: als ketje opgegroeid in Watermaal-Bosvoorde en als inwoner van Ganshoren kent hij de situatie vanuit de praktijk. Het is dus niet ‘iemand van buiten’ – Vlaanderen of Wallonië – die stiefmoederlijk de hoofdstad komt dicteren hoe het allemaal moet. In de perceptie maakt dat een enorm verschil. (Jan Jambon uit Brasschaat moest het niet proberen.)

Bovendien komt Quintin niet met lege handen: de federale overheid belooft 30 miljoen euro vrij te maken om de schulden van de eengemaakte zone over te nemen. Dat is een bedrag waarmee te lijmen en te paaien valt. En hij wil ook de zogenoemde KUL-norm herzien: een verdeelsleutel die bepaalt hoeveel financiering een politiezone krijgt. Die valt, door het gebruik van verouderde data, al jarenlang in het nadeel van Brussel uit. Wat eveneens in het voordeel van Quintin speelt: de burger ligt niet wakker van die eeuwenoude discussie. De fusie beroert vooral politici en een handvol politiemensen. De gewone Brusselaar denkt vooral pragmatisch: de kleur van de kat maakt niets uit, zolang die maar muizen vangt. Voor mogelijk verzet, bijvoorbeeld van de vakbonden, zal die maar weinig sympathie voelen.

Toch moet Quintin in zijn liberale voortvarendheid ook opletten. Eén Brusselse politiezone, geleid door één korpschef, klinkt in zijn bestuurlijke eenvoud heel aanlokkelijk. Maar experts wijzen op een aantal risico’s, zoals machtsconcentratie, zeker als de nodige checks-and-balances aan de top ontbreken. En ook: hoelang zal het duren eer de functie van korpschef onderdeel uitmaakt van politieke onderhandelingen en het verdedigen van partijkleuren?

Wat tegelijk kan tegenvallen: de logheid eigen aan iedere overheidsdienst. Agility, operational excellence, business resilience: wie al eens in contact kwam met de politie, weet dat die managementtechnieken niet bepaald tot het jargon van de ordediensten behoren. Als door allerhande ouderwetse ideeën over bevoegdheidsverdeling en interne stammentwisten de invoering van de fusie jarenlang aansleept, dan zal er de facto weinig veranderen op het veld. Om te slagen moet Quintin niet alleen een nieuwe structuur introduceren, maar ook een moderne en op effi ciëntie gestoelde mentaliteit bij een korps van ongeveer 6.400 agenten.

De belangrijkste horde blijft niettemin de negentien burgemeesters, ook die van de MR, de partij van Quintin. Met allerlei nepredenen – zoals schermen met nabijheid en territorialiteit – proberen zij de fusie te boycotten, in een poging om de macht bij zichzelf te houden. Maar nog langer verzet plegen, komt feitelijk neer op slecht en onverantwoord bestuur. De huidige, versnipperde structuur is misschien niet verantwoordelijk voor alle onheil op straat, maar tegenhouden of indammen lukt schijnbaar evenmin. Daarom alleen verdient de fusie als alternatief een kans.

Of hoe zei Einstein dat ook weer? “Waanzin is steeds hetzelfde doen en toch andere resultaten verwachten."