Inspecteur 'Toetanchamon' ontslagen nadat hij boekje opendeed over fraude op kunstmarkt

Een inspecteur van de FOD Economie is ontslagen na de publicatie van een boek waarin hij fraude en bedrog in de kunstwereld aanklaagt. De man schreef onder een pseudoniem en droeg in de media steevast een Toetanchamon-masker, maar kunsthandelaars ontdekten toch wie het was. De man tekende beroep aan bij de Raad van State, die het ontslag voorlopig schorste.

Alles begon met de publicatie van het Franstalige boek De geheimen van de Belgische kunstmarkt: bedrog, fraude en plundering. Daarin stelde een hooggeplaatste agent van de Sociale Inspectie van de FOD Economie de vervalsingen, het witwassen en de malafide kunsthandelaars in de sector aan de kaak. Tekst en foto's putte hij uit de dossiers die hij als inspecteur behandelde.

Namen werden geanonimiseerd. Toch herkenden antiquairs er zich in. De Koninklijke Kamer van Kunsthandelaars (Rocad), met zetel aan de Zavel, reageerde fel. “Dit boek is één grote leugen”, zei voorzitter Patrick Mestdagh vorig jaar. "Hij schrijft letterlijk: ‘Mijn wens om al die antiquairs een flink pak rammel te geven, is sterker dan wat dan ook.’ Sterker dus dan het vermoeden van onschuld? Sterker dan de regels die een inspecteur verbieden om zijn beroepsgeheim te schenden?"

Ontdekt

De auteur schreef onder het pseudoniem Bernard Staessens en droeg tijdens een radio-interview op RTBF zelfs een Toetanchamon-masker om onherkenbaar te blijven, een kunstje dat hij bij andere media-optredens herhaalde. Hij was bang voor represailles, juridisch of zelfs fysiek. "Er lopen gevaarlijke figuren rond in dat wereldje", zei hij daarover.

Tevergeefs. Bij Rocad konden ze makkelijk achterhalen om welke inspecteur het ging. Ze lichtten de FOD Economie in.

Die startte een procedure en beschuldigde hem van ‘ongeoorloofde cumul van activiteiten’, een ‘gebrek aan neutraliteit en loyaliteit’, de ‘schending van vertrouwen’ en ‘ongeoorloofde communicatie met de pers’.

Na een hoorzitting en beroepsprocedure ging de FOD Economie over tot het ontslag van hun medewerker.

Raad van State

Bernard Staessen tekende beroep aan bij de Raad van State. Die gaf hem in een eerste arrest gelijk: eind oktober schorste de Raad het ontslag. De Raad van State achtte het ontslag onvoldoende gemotiveerd, en oordeelde dat twee van de vier beschuldigingen omtrent de professionele verplichtingen, ongegrond zijn. Dat schrijft RTBF en wordt bevestigd door het arrest, dat onze redactie kon inkijken. In essentie valt het boek binnen de vrijheid van meningsuiting van de auteur.

Bovendien stelde de Raad dat Staessens wel degelijk proefversies aan twee leidinggevenden had laten lezen, die geen bezwaar aantekenden.

Het arrest schorst de disciplinaire maatregel van de FOD Economie, waardoor de man in principe meteen terug aan het werk mag. Een uitspraak ten gronde, volgt nog.