Beperking werkloosheid in de tijd wordt nu ook zaak van het Brussels parlement

De Brusselse regering heeft haar actieplan klaar als antwoord op de federale hervorming van de arbeidsmarkt. Tienduizenden werkzoekenden verliezen vanaf januari hun uitkering. Met zeven actiepunten wil minister van Werk Bernard Clerfayt (Défi) Brussel daar, samen met Actiris en Bruxelles-Formation, op voorbereiden. Voor een aantal punten is wel een meerderheid nodig in het parlement. En dat kan vuurwerk geven.

Clerfayt gaf aan het begin van de persconferentie toe dat het moeilijker is om in Brussel slagkrachtig te reageren op de federale hervorming van de arbeidsmarkt dan in de rest van het land. “In Wallonië en Vlaanderen zijn er symmetrische meerderheden. Hier niet.” Daarnaast is er nog altijd geen regering, en loopt de Brusselse begroting diep in het rood.

“Maar dat wil niet zeggen dat we bij de pakken blijven neerzitten,” zei Clerfayt, die een actieplan voorstelt in zeven punten.

De Brusselse regering keurde de actiepunten al voor het zomerreces goed. Zo zal Actiris de begeleiding en de controle van de werkzoekenden die een tot twee jaar werkloos zijn aanscherpen. Er zal korter op de bal worden gespeeld en wie uitgenodigd wordt door Actiris is verplicht om te komen opdagen. Een weigering om een opleiding te volgen, wordt opgenomen in het dossier van de controle op de beschikbaarheid.

De competentiebalans, een eerder initiatief van Bernard Clerfayt om de talenten van de werkzoekenden in kaart te brengen en de opleiding daaraan aan te passen, wordt algemeen uitgebreid. Actiris zal die competentiebalans delen met de OCMW’s die naar verwachting een groot deel van de werkzoekenden zullen moeten opvangen. “In tegenstelling tot Vlaanderen bijvoorbeeld, werkt Actiris al langer structureel samen met de OCMW’s,” zegt Clerfayt. Actiris wil op dat elan verder gaan. Morgen ziet Bernard Clerfayt de negentien burgemeesters om het aanbod van Actiris naar de OCMW’s te verduidelijken.

Ook Bruxelles-Formation zal zijn opleidingen aanpassen aan de nieuwe situatie, waarbij de opleidingen voor langdurig werkzoekenden behouden blijven, zelfs al krijgen die geen uitkering meer. De focus op opleidingen voor knelpuntberoepen zal groter worden. De federale regering heeft immers beslist dat wie een opleiding volgt voor een knelpuntberoep, zijn uitkering kan behouden.

Caroline Mancel, directrice van Actiris, zegt dat de werkzoekenden maximaal geïnformeerd zullen worden en dat Actiris in extra begeleiding zal voorzien. Het speerpunt worden de werkzoekenden die dicht bij de arbeidsmarkt staan, en die tussen twaalf en vierentwintig maanden zonder job zitten.

Controle van de werklozen

Ook de procedure op de controle van de beschikbaarheid van werkzoekenden wordt hervormd, het eerste actiepunt in het plan van Clerfayt. “Op een moment dat de werkloosheidsuitkeringen worden beperkt in de tijd, is het niet langer efficiënt om een lange en complexe procedure aan te houden,” zegt de minister van Werk. In sommige gevallen dreigt die procedure zelfs langer te duren dan de tijd dat een werkzoekende een uitkering krijgt. Dat moet anders, volgens Clerfayt.

Al net voor de verkiezingen van juni 2024 had Clerfayt een hervorming van de controle op werkzoekenden voorgesteld aan de Brusselse regering: minder complex en sneller, met een grotere focus op activering. Die hervorming raakte nooit goedgekeurd. Clerfayt geeft vandaag toe dat ook de ontslagnemende regering-Vervoort hier geen beslissingen in kan nemen.

“Ik ben er echter zeker van dat hier een parlementaire meerderheid voor kan worden gevonden,” zegt Clerfayt. Het idee is dat het parlement de regering via een resolutie vraagt om de regelgeving aan te passen of om bepaalde budgetten te verhogen. “Het Brussels parlement heeft dat eerder al gedaan in socio-economische dossiers,” zegt Clerfayt.

Parlementaire discussie

Of dat zo eenvoudig zal zijn, is twijfelachtig. In het Brussels parlement zitten heel wat partijen die in het federale parlement oppositie voeren tegen de Arizona-regering: PS, PTB, Ecolo, Groen en ja, zelfs Défi. Of zij geneigd zullen zijn om de federale hervorming van de arbeidsmarkt te faciliteren, is nog maar de vraag.

Daar komt bij dat de Brusselse regering sowieso minstens één besluit moet aanpassen, op de controle van de jongeren in een inschakelingscontract. In het andere geval dreigt de federale arbeidsmarkthervorming in Brussel in de soep te draaien. Vraag is hoe hard partijen als PS en PTB het hier zullen spelen.

Zopas dienden MR, CD&V en Défi al een resolutie in, waarin de ontslagnemende Brusselse regering wordt gevraagd om de controle op de werkzoekenden te vereenvoudigen en de activering aan te scherpen. Die resoluties komen de volgende weken aan bod in het parlement. Dat kan een stevige discussie opleveren tussen voorstanders van een grondige hervorming van het activeringsbeleid in Brussel, en partijen die eerder een status quo bepleitten.

De tijd is kort, want over minder dan vier maanden gaat de beperking van de werkloosheidsuitkeringen effectief in.