Raad van State schorst vergunning voor gebruikersruimte in Molenbeek

De Raad van State heeft dinsdag de stedenbouwkundige vergunning geschorst die het Brussels Gewest had toegekend voor de oprichting van een tweede ‘gebruikersruimte’ in Brussel, vlak bij metrostation Ribaucourt. In zo’n ruimte kunnen zwaarverslaafde mensen hun zelf meegebrachte drugs op een veilige manier gebruiken en tegelijk in contact komen met zorgverleners.

De tweede risicobeperkende gebruikersruimte in Brussel, naast het bestaande GATE-project bij tramhalte Lemonnier, komt er voorlopig niet. De Raad van State heeft de vergunning geschorst voor de reconversie van het voormalige Sunrise-hotel in Molenbeek. Volgens de gemeente Sint-Jans-Molenbeek voldeed het project niet aan de voorwaarden, het Brussels Gewest moet volgens de Raad van State beter motiveren waarom het toch een vergunning kreeg.

De geplande site aan de Leopold II-laan, vlak bij metrostation Ribaucourt, werd door de gemeente “niet gepast” genoemd. De buurt telt veel passanten, drukke kruispunten, scholen en handelszaken. Ook de nabijheid van residentiële gebouwen en gezinswoningen zou leiden tot overlast en veiligheidsproblemen voor omwonenden.

Daarnaast wees de gemeente op de huidige situatie: Ribaucourt is vandaag al een plek waar druggebruikers openlijk crack consumeren in en rond het metrostation. Met een beoogde capaciteit van tot 150 bezoekers per dag dreigt het project de problematiek niet enkel te concentreren, maar zelfs te verergeren.

Volgens de Raad van State werd onvoldoende rekening gehouden met het bezwaar van een buurtbewoner en met het negatieve advies van de gemeente, “in het bijzonder met betrekking tot de omvang van het project en de veiligheidsrisico’s.” Het arrest dateert van 23 september en werd woensdag bekendgemaakt.

Onvrede bij buurtbewoners en de gemeente

De discussie over een tweede gebruikersruimte sleept al maanden aan. Oorspronkelijk was het de bedoeling begin 2024 een centrum te openen in de wijk Ribaucourt, waar drugsoverlast al jaren een probleem vormt. Brussels minister Alain Maron (Ecolo) sprak er in de herfst van 2023 al over, toen de locatie nog in overleg was met de gemeente. Uiteindelijk koos het Gewest voor het Sunrise-hotel op nummer 63.

De vergunning van 11 juli voorzag in een bestemmingswijziging en renovatie van het gebouw, dat overdag mensen in een kwetsbare situatie zou opvangen, met een ruimte voor begeleid druggebruik en op termijn een noodopvang van 16 tot 24 bedden. Het project, LinkUp genoemd, wordt volledig gefinancierd door Iriscare, en dus door het Gewest.

Iriscare vastbesloten LinkedUp toch te realiseren

“Het project wil de gezondheid van druggebruikers beschermen én de leefbaarheid in de buurt verbeteren,” zegt Iriscare, de Brusselse instelling die het initiatief trekt, in een schriftelijke reactie. De organisatie benadrukt dat ze niet van plan is het project stop te zetten.

In opdracht van de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie werd het gebouw aan de Leopold II-laan al gerenoveerd en aangepast aan de geldende veiligheids- en bouwvoorschriften.

De Raad van State schorste de vergunning omdat het Brussels Gewest volgens haar onvoldoende motiveerde waarom de stedenbouwkundige vergunning werd toegekend, ondanks een negatief advies van de gemeente Molenbeek en bezwaren van buurtbewoners. Ook vragen rond capaciteit, veiligheid en mogelijke overlast bleven onbeantwoord.

“Belangrijk is dat de Raad van State zich niet uitspreekt over het project zelf of over de maatschappelijke noodzaak ervan,” klinkt het bij Iriscare. Samen met urban.brussels werkt de instelling nu aan een sterker dossier dat de vergunning beter moet onderbouwen. Doel blijft om LinkUp nog dit jaar te openen.