Bijna helft van alle diefstallen met geweld vindt plaats in Brussel

In 2023 registreerde de politie in Brussel bijna een kwart meer diefstallen met geweld dan het jaar daarvoor. Van alle diefstallen met geweld in België vindt bijna de helft plaats in Brussel. Dat zijn enkele vaststellingen uit het jaarverslag van het Observatorium van safe.brussels. Ook het aantal feiten van drugshandel is met een kwart toegenomen.

Na een lichte daling in 2022 is het aantal gerechtelijke inbreuken dat de Brusselse politiezones in 2023 hebben geregistreerd opnieuw gestegen. Het ging in 2023 om 166.071 feiten, een stijging van vijf procent tegenover het jaar daarvoor. Dat schrijft safe.brussels in het jaarverslag van het Observatorium voor Preventie en Veiligheid, waarin verschillende politionele en gerechtelijke statistieken verzameld worden.

In meer dan de helft van alle gerechtelijke inbreuken gaat het om eigendomsdelicten, doorgaans diefstal in een of andere vorm. Met ruim 85.000 feiten vorig jaar is die categorie van misdrijven het sterkst toegenomen. Er waren in 2023 elf procent meer eigendomsdelicten in vergelijking met het jaar daarvoor.

Veel meer gewelddadige diefstallen op openbaar vervoer

Zakkenrollerij was vorig jaar de meest voorkomende vorm van diefstal in Brussel. Daarvan zijn er ruim 17.100 feiten geregistreerd in 2023, een vijfde meer dan het jaar daarvoor. Safe.brussels merkt op dat meer dan zes op de tien feiten van zakkenrollerij in heel België vastgesteld worden in Brussel.

Een andere categorie van eigendomsdelicten die oververtegenwoordigd is in Brussel is die van diefstallen met geweld. Dat waren er vorig jaar 5.813, een stijging van 23 procent tegenover 2022 en goed voor 46 procent van alle diefstallen met geweld in heel België.

Opvallend is dat ook het aantal diefstallen met geweld op het openbaar vervoer sterk is toegenomen. De politie registreerde vorig jaar 945 feiten van diefstal met geweld zonder wapen op het Brusselse openbaar vervoer, goed voor een stijging van 54 procent tegenover 2022. Ook in deze categorie is Brussel oververtegenwoordigd, met een aandeel van 72 procent van alle feiten in heel het land. Het aantal gewapende diefstallen op het openbaar vervoer is met 68 feiten in 2023 meer dan verdubbeld.

Daarnaast registreerde de Brusselse politie vorig jaar 21 procent meer feiten van diefstal uit een voertuig (16.312 feiten) en 15 procent meer autodiefstallen (1.182 feiten).

Tegelijkertijd daalde het aantal woninginbraken van 7.154 geregistreerde inbraken in 2022 tot 6.647 vorig jaar. Opmerkelijk is dat ook het aantal geregistreerde fietsdiefstallen voor het eerst in jaren licht gedaald is. Dat waren er vorig jaar iets minder dan 5.000, een daling van drie procent.

Kwart meer drugshandel

De Brusselse politie zag vorig jaar niet alleen meer diefstallen, maar ook meer drugsfeiten. In 2023 leverde dat 1.977 nieuwe dossiers voor drugshandel op, ruim een kwart meer dan in 2022. Tegenover 2015 gaat het zelfs om een stijging van liefst 76 procent. De meeste feiten van drughandel worden geregistreerd in de wijken Kuregem Bara, Brabantwijk en Hallepoort. Die drie buurten zijn sinds dit jaar opgenomen in de gewestelijke lijst van hotspots, waar sinds kort ook Aumale in Anderlecht bij hoort.

*tekst gaat verder onder grafiek

Dat er meer drugs worden verhandeld, stelt niet alleen de politie vast, maar ook het gerecht. Bij het parket van Brussel kwamen vorig jaar 1.728 dossiers voor drugshandel binnen, een stijging van 16 procent tegenover 2022. Over een periode van acht jaar bedraagt de stijging hier 64 procent.

Uit het jaarverslag van safe.brussels blijkt overigens dat lang niet alle dossiers voor drugshandel leiden tot een vervolging. Van alle drugshandeldossiers die het Brusselse parket in 2023 heeft afgesloten kwam het in 27 procent van de gevallen tot een vervolging. Meer dan de helft van de dossiers (58 procent) werd geseponeerd, soms om technische redenen zoals een gebrek aan bewijs, maar ook om opportuniteitsredenen. Dan beslist het parket om niet over te gaan, bijvoorbeeld omdat het dossier geen prioriteit is.

Verdubbeling aantal crackpijpjes

In de categorie drugs- en verslavingsfeiten heeft safe.brussels niet alleen naar politionele en gerechtelijke gegevens gekeken, maar ook naar de cijfers van organisaties die actief zijn in de drughulpverlening. Daar valt op dat het aantal inhallatiepijpjes die hulporganisaties hebben uitgedeeld, meer dan 63.000 stuks in 2023, is verdubbeld ten aanzien van 2022.

Die pijpjes worden voornamelijk gebruikt voor de consumptie van crack, een goedkopere vorm van cocaïne die in Brussel al een tijdje een opmars kent. Dat blijkt ook uit gegevens van vzw Transit, dat onder meer de gebruikersruimte Gate uitbaat. Van het publiek dat vorig jaar bij Transit over de vloer is gekomen gebruikt 72 procent crack. Dat was het jaar daarvoor nog 67 procent.

Opmerkelijk is dat ondanks het toenemende crackgebruik er minder cocaïneresiduen worden gevonden in het Brusselse afvalwater. Het ging in 2023 om een sterke daling van bijna veertig procent.

Heroïne is al lang niet meer de dominante drug, maar toch zag Transit ook daar een lichte stijging in 2023. Toen gaf 33 procent van de druggebruikers bij Transit aan dat ze heroïne gebruiken tegenover 27 procent het jaar voordien. Ook het aantal injectienaalden dat vzw Modus Vivendi in 2023 verdeeld heeft om de risico’s van druggebruik te verminderen steeg licht tot 120.400 naalden.

Meer vuurwapens

Het voorbije jaar haalde drugscriminaliteit geregeld het nieuws in de context van schietpartijen. Midden oktober waren er in Brussel al 74 schietpartijen tegenover 62 in 2023, een record. In het jaarverslag van het Observatorium worden schietincidenten niet apart behandeld, maar wel heeft safe.brussels de gegevens rond wapeninbreuken verzameld.

Daaruit blijkt dat de Brusselse politie vorig jaar 854 keer is tussengekomen voor illegale dracht of vervoer van wapens, een stijging van 18 procent tegenover 2022. Illegaal wapenbezit, -dracht en -transport wordt het vaakst door de politie geregistreerd in de wijken rond het Zuid- en Noordstation.

Het aantal dossiers voor illegaal bezit van vuurwapens steeg met vijftien procent tegenover 2022. Voor de illegale dracht of het transport van vuurwapens gaat het om een stijging van 28 procent, voor de illegale handel van vuurwapens 9 procent.

In welke mate deze wapenfeiten te maken hebben met het drugsmilieu wordt niet verduidelijkt.