Dossiers dreigen onbehandeld te blijven door tekort vrederechters Anderlecht

In Anderlecht dreigen duizend dossiers waarin een kwetsbaar persoon onder bescherming van een bewindvoerder geplaatst moet worden, onbehandeld te blijven omdat er geen vrederechters zijn. Dat melden persmagistraat van de vredegerechten van Brussel Géry de Walque en voorzitter van de Nederlandstalige rechtbank van eerste aanleg Brussel Simon Cardon.

De duizend dossiers zijn de bevoegdheid van twee kantons, Anderlecht 1 en 2, die momenteel uitsluitend gerund worden door plaatsvervangende vrederechters. Dat zijn advocaten die die functie naast hun praktijk uitoefenen en ook bewindvoerder zijn. Door een recente wetswijziging verliezen zij vanaf 1 september de bevoegdheid om als plaatsvervangende vrederechter op te treden in dossiers van bewindvoering. Beide functies worden onverenigbaar.

"Dit gaat om uiterst gevoelige dossiers, waarbij kwetsbare personen onder bescherming worden geplaatst," zeggen beide magistraten. "Een bewindvoerder beheert, onder toezicht van de vrederechter, de persoon en/of goederen van wie niet of niet volledig bekwaam is om dit zelf te doen."

Geen tijdelijke crisis

Het dreigende tekort is volgens beide magistraten geen tijdelijke crisis, maar het gevolg van een jarenlange aanslepende structurele verwaarlozing van de nabijheidsjustitie in Brussel. "In een open brief aan de minister van Justitie van 16 januari 2024 hebben we opnieuw de alarmbel geluid. We waarschuwden toen dat verschillende vredegerechten noodgedwongen hun deuren zouden moeten sluiten bij gebrek aan wetgevende initiatieven met betrekking tot de benoemingsvoorwaarden in Brussel en de onbestaande beleidsstructuur voor de vredegerechten en politierechtbanken van het arrondissement Brussel. Vandaag is de situatie nog steeds dezelfde."

Al tien jaar lang hebben de vredegerechten en politierechtbanken in Brussel geen eigen voorzitters, geen arrondissementeel hoofdgriffier en geen directiecomité. Dat maakt het onmogelijk om een coherent beleid te voeren op het vlak van personeelsbeheer en werkorganisatie, klinkt het. "In vijf van de negentien kantons in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest worden structureel plaatsvervangers ingezet. In twee van die kantons was er ernstige achterstand, een logisch gevolg van het feit dat plaatsvervangende vrederechters hun taak combineren met een voltijdse job als advocaat."

Volgens De Walque en Cardon wordt de situatie sinds 2019 aangekaart bij de bevoegde instanties en beleidsmakers. "Zonder de tomeloze inzet van onze vaste en plaatsvervangende vrederechters, én het griffiepersoneel, hadden al meerdere kantons moeten sluiten. De situatie in Anderlecht is het meest urgent, maar ze is symptomatisch voor een bredere malaise. Dit is geen actie tegen de onderfinanciering van Justitie, wel de dagelijkse realiteit die het gevolg is van de verwaarlozing van de Brusselse nabijheidsjustitie. Als er nu geen oplossingen komen, riskeren we een fundamentele breuklijn: de rechtsbescherming van de meest kwetsbaren komt in het gedrang."