Vakbond over noodwet Verlinden: 'Overbevolking zal niet op korte termijn verminderen'

Het teveel aan gedetineerden zal door de noodwet van minister van Justitie Annelies Verlinden (CD&V) niet op korte termijn verminderen. Dat zegt Robby De Kaey van de socialistische vakbond ACOD vrijdag. De Kaey pleit voor meer investeringen in drijvende gevangenissen.

De noodwet van Verlinden werd donderdag door de Kamer goedgekeurd. In de wet staat onder meer dat kortgestraften al na een derde van hun straf voorwaardelijk vrij kunnen komen. Tegelijkertijd wordt het stelsel van verlengd penitentiair verlof (vpv), dat ingevoerd werd door voormalig justitieminister Paul Van Tigchelt (Open VLD), opnieuw afgeschaft. Ook zullen daders die tot een celstraf van 3 jaar of minder veroordeeld werden opnieuw stelselmatig opgeroepen worden. Zij werden tot nu toe in de praktijk niet uitgenodigd om hun straf aan te vatten.

Volgens de vakbonden dreigt op die manier een nuloperatie. "De minister zegt dat er een impact zal zijn van 700 gedetineerden minder, maar in het uitdovende stelsel van vpv zitten ook ongeveer 700 gevangenen", zegt De Kaey. "De intentie is om die zogenaamde 'stock' weg te werken tegen eind 2026. Ik vrees dus dat - tot het tegendeel wordt bewezen in de praktijk - het teveel aan gedetineerden niet op korte termijn zal verminderen."

200 grondslapers

De overbevolking in de gevangenissen is nog steeds bijzonder acuut. Volgens cijfers van minister Verlinden telde ons land op 17 juli 2025 in totaal 12.954 gedetineerden, terwijl de totale gevangeniscapaciteit slechts 11.040 plaatsen bedraagt. In de nacht van 16 op 17 juli sliepen meer dan 200 gevangenen op een matras op de grond. Tegelijkertijd zijn er nog 3.500 veroordeelden die wachten op een uitnodiging om zich aan de gevangenis te melden.

"De noden zijn groter en urgenter dan degene die door de noodwet gelenigd worden", zegt De Kaey. "Daarom hebben we aan de minister gevraagd om niet te investeren in avonturen in Kosovo (waar de regering mogelijk gevangenissen wil laten bouwen, red.), maar wel in projecten met pontons (drijvende gevangenissen, red.). Die kunnen op relatief korte termijn zorgen voor extra capaciteit en extra tewerkstelling."

Verlinden zelf laat aan Belga weten dat ze zich "voorgenomen heeft om alle pistes open te houden" en dat "voorstellen altijd bespreekbaar" zijn.