Leeuwentand: nieuw, geel bloemetje ontdekt in Anderlecht

Via een wedstrijdje om ter meest bloemen spotten, ontdekten natuurliefhebbers onlangs in de Mijlemeers in Anderlecht meer dan 210 soorten bloemen en planten, waarvan zeventig nieuwe, zoals de ruige leeuwentand.

Sinds 1940 worden er stelselmatig gegevens over planten in het Brussels gewest verzameld, en een gedetailleerd onderzoek van 2003 tot 2005 resulteerde in 2006 in de publicatie van een Brusselse floristische atlas. Bijna twintig jaar later zijn natuurorganisaties Natagora en Natuurpunt begonnen met een nieuwe update, onder de vlag 'FloraBru'. Deadline: 2027. “De vorige atlas werd nog door één enkele expert opgemaakt, in grote mate met pen en papier,” zegt Roosmarijn Steeman, coördinatrice bij Natuurpunt. “Vandaag gebeurt het meeste digitaal, met hulp van zoveel mogelijk burgers.”

Brusselaars kunnen al aan de slag via de website waarnemingen.be en de app ObsIdentify, maar binnenkort komt daar een aparte pagina bij voor het project. Het gewest wordt opgedeeld in 195 vakken van 1 bij 1 km, zogenoemde IFBL-hokken, en vrijwilligers kunnen binnen die vakken op zoek naar diverse plantensoorten. Aan de hand van hun vondsten krijgen natuur­beheerders en wetenschappers een beter zicht op onder meer de effecten van klimaatverandering en de impact van beleidsmaatregelen.

De vorige atlas lijstte zo'n achthonderd soorten op, maar Steeman verwacht dat de update een veel grotere diversiteit aan flora zal ontsluiten. “Ten eerste door de toename aan waarnemers: vele ogen zien nu eenmaal meer,” zegt ze. “Maar er zijn ook enorm veel uitheemse soorten bijgekomen.”

Het FloraBru-project nam onlangs een vliegende start tijdens een BioBlitz, een 'wedstrijd' waarbij mensen samen uitgedaagd worden om binnen een bepaalde tijd zoveel mogelijk soorten te spotten in een afgebakend gebied. Een veertigtal deelnemers stootte in het Anderlechtse natuurgebied Mijlemeers op 210 soorten, waarvan 70 nieuw voor het gebied. Interessante nieuwkomers zijn bijvoorbeeld de ruige leeuwentand en de waterplant aarvederkruid.

Steeman benadrukt dat elk domein potentieel interessant kan zijn in die zoektocht, en niet enkel natuurgebieden. “Bij excursies start ik vaak al op de parking,” geeft ze als voorbeeld. Planten tussen straatstenen worden helaas te vaak onder de noemer van “woekerend onkruid” gebracht, terwijl het “in tijden van ontharding belangrijk is om te beseffen dat het niet nodig is om alle groen bruutweg te verwijderen,”, zegt Steeman. “Sommige van die plantjes zijn erg belangrijk voor insecten, zelfs met hun piepkleine bloemetjes.”

Het kandelaartje is een mooi voorbeeld van een stoepplantje dat het al een hele tijd erg goed doet in de hoofdstad. “Het is een eenjarig plantje met witte bloemetjes dat zichzelf vooral reproduceert via zelfbestuiving. Het komt oorspronkelijk uit rotsachtige gebieden, maar raakte in Brussel via spoorlijnen.”
Natagora organiseert de hele zomer op woensdagnamiddag thematische wandelingen waarbij burgers onder meer op Brusselse trottoirs en begraafplaatsen op speurtocht gaan. Ook Natuurpunt broedt nog op activiteiten, meer specifiek gericht op Nederlandstaligen.

Meer info op natuurpunt.be/projecten/florbru-het-grote-brusselse-plantenonderzoek