Wat Duitse patserbakken in Brusselse woonwijken verloren hebben

Met de regelmaat van de klok scheurt auto-influencer Adil.gofast met snelle huurauto's door de stad. Hij is niet de enige. “Er bestaat een heel circuit van kleine verhuurders die dat soort wagens uit Duitsland halen en in Brussel aanbieden.”

Vijftig kilometer per uur, dat is de maximumsnelheid in de Annie Cordytunnel. Het is een limiet waar maar weinig van te merken valt als Adil.gofast erdoor raast. Een Instagramvideo toont hoe de snelheidsmeter van de BMW M240i boven de 180 kilometer per uur klimt. Schijnbaar achteloos scheurt de chauffeur door de Brusselse verkeersinfrastructuur, met één hand aan het stuur. De andere moet immers filmen. Op de achtergrond klinkt rapmuziek: in 'Vinicius' zingt Ninho over het straatleven, drugs en snelle auto's. “La tête part en arrière quand j'appuie.”

Het filmpje in kwestie is maar een van tientallen video's op de sociale media van Adil.gofast. Nu eens rijdt hij 180 km/u in de Belliardtunnel, dan weer 70 in smalle woonstraten in de eerste kroon. Nog vaker tonen de video's gewoon de nieuwe auto die de fanaat van snelle wagens heeft gehuurd, doorgaans Audi's, Mercedessen of BMW's. Het valt op dat het vrijwel altijd om auto's met Duitse en tot voor kort ook Poolse nummerplaten gaat. De snelheidsduivel post verder gretig nieuwsitems, als die over hemzelf en zijn veroordelingen gaan tenminste – hij heeft intussen een rijverbod van zeventien jaar. Verontwaardigde reacties dat hij ooit eens kind zal doodrijden, lacht hij weg. Of hij antwoordt met een artikel over agenten die een elfjarige stepper dodelijk aanrijden.

Adil.gofast (39.000 volgers op Instagram) is niet de enige auto-influencer, maar weinigen filmen hun overtredingen zo expliciet. De succesvolle Moses_carss (+500.000 volgers op Instagram) post al eens een filmpje hoe hij meer dan 300 km/u rijdt, maar dan wel op de Duitse snelweg. Het accent bij Moses, die met Belgische nummerplaten rijdt, ligt eerder op de show. “Kijk eens, ik heb een hotel­kamer en mijn bolide komt met een autolift tot op mijn balkon.” Dat soort geintjes.

“Gasten zoals Adil zijn er genoeg in Brussel,” merkt Michel De Saedeleer. De politie-inspecteur rijdt al 27 jaar met de motorfiets in de zone West en zag de voorbije decennia steeds vaker snelle huurauto's opduiken met buitenlandse nummerplaten. “Het fenomeen is ergens begin de jaren 2000 ontstaan, en werd de voorbije jaren alleen maar groter.”

“Als ik zo'n chauffeur zie die onaangepast rijdt, ga ik er altijd achteraan, ze kennen mij ondertussen,” vertelt De Saedeleer. “Vaak blijken de papieren niet in orde. Ooit heb ik iemand die op weg was naar zijn eigen huwelijk zijn speelgoed afgepakt, een Mercedes C63 AMG. Die kon te voet verder, terwijl zijn kompaan die te hevig protesteerde een nacht de cel inging. De wet is de wet.”

Toch blijft het vechten tegen de bierkaai, merkt de inspecteur. “De politie blijft dat soort chauffeurs tegenkomen, blijkbaar zit er een winstgevend model achter.” Ook andere politiezones bevestigen dat ze worstelen met het fenomeen.

Circuit van kleine verhuurders

Het cynische aan het verhaal van Adil: zolang hij geen ongeval met gewonden veroorzaakt, kan de rechter enkel rij­verboden en geen celstraf opleggen, en zijn bewegingsvrijheid dus niet beperken.

Maar hoe raken jonge mannen aan dure sportauto's – in het geval van Adil ook zonder rijbewijs – en waarom hebben die opvallend vaak buitenlandse nummerplaten? Wie een van de grote Belgische autoverhuurders contacteert, zal merken dat die steevast wagens verhuren die in België ingeschreven zijn. Onverantwoord rijden met zo'n sportwagen is niet zo eenvoudig. “Als iemand drie keer na elkaar optrekt naar 200 kilometer per uur, krijgen wij daar een melding van,” legt Joeri Dockx van Dockx Rental uit.

Hoe werkt het dan wel? “De huurders gaan er niet zelf om, er bestaat een heel circuit van kleine verhuurders die dat soort wagens uit het buitenland gaan halen en hier aanbieden,” legt Yacine (*), verantwoordelijke van een Brussels verhuurbedrijf uit, die liever niet met naam wordt opgevoerd. Het bedrijf verhuurt limousines en sportwagens, maar dan met Belgische nummerplaat.

“Het is een kwestie van prijs,” zegt Yacine. “In Duitsland zijn auto's goedkoper, onder meer voor verzekering, inschrijvings- en verkeerstaks. Het verschil is groot. Als ik als verhuurder in België wekelijks 2.000 euro betaal voor een sportwagen, dan is dat in Duitsland misschien maar 1.400 euro. Bovendien mogen verhuurders er ook onderverhuren, aan bijvoorbeeld Belgische bedrijven, iets wat hier niet mag. Het volstaat dus dat je een onderneming opricht om daar een of meerdere auto's op te halen, die je dan in België verhuurt.”

De kleine verhuurders zijn er in twee soorten, vertelt Yacine. “Je hebt kleine en echte verhuurbedrijven, maar er zijn ook aanbieders die helemaal geen bedrijf hebben, bijvoorbeeld omdat ze zelf ook maar onderhuren van zo'n kleine speler. In dat laatste geval is er vaak sprake van valse contracten: wie een auto huurt, tekent wel een contract, maar eigenlijk is dat niets waard omdat er geen echt bedrijf achter zit.”

Dezelfde logica gold tot enkele jaren geleden ook voor Polen. Alleen is het aantal Poolse wagens sinds kort fors gedaald, hoort BRUZZ zowel bij de politie als bij verhuurders. Het verklaart wellicht waarom ook Adil zelden nog in Poolse wagens te zien is. “Poolse huurauto's waren vaak niet in orde met de formaliteiten,” zet Yacine. “De politie ging strenger optreden en neemt die auto's meteen in beslag. Tegelijk zijn de verhuurders in Polen strenger geworden.” Ook motoragent De Saedeleer merkt beduidend minder Poolse huurbolides op

Snapchat

De kleine en informele verhuurders hebben vaak geen eigen website en functioneren via socialemedia-accounts. Dat er auto's met Duitse nummerplaten worden aangeboden zie je er in de regel niet, geblurde kentekens zijn er des te meer. Aanbieders als Elite First Car zitten bijvoorbeeld enkel op Snapchat, waar het bedrijfje maar een handvol wagens promoot, soms met Duitse of onzichtbaar gemaakte nummerplaten. Op de achtergrond van een van de posts speelt passend de song 'Patsergedrag' van Boef. Een blik in het Staatsblad leert dat de onderneming pas een half jaar bestaat. Opmerkelijk: sommige van die kleine aanbieders melden expliciet dat er cash betaald kan worden. “We hebben de indruk dat de controle op bijvoorbeeld een geldig rijbewijs bij dat soort verhuurders minder streng is,” zegt de woordvoerder van de politiezone Noord.

Een wagen met buitenlandse nummerplaten verhuren in België mag trouwens niet. Een buitenlands verhuurbedrijf kan wel aan een Belgische persoon verhuren voor maximaal zes maanden, maar niet aan een bedrijf. Het betekent dat de klant zo'n wagen in principe wél mag halen in Duitsland.

De lage tarieven van de microverhuurders leiden ondertussen tot kopzorgen bij een aantal grotere spelers. “Het is een van de redenen waarom we de autoverhuur vorig jaar hebben stopgezet,” vertelt de uitbater van een bedrijf dat tot voor kort sportauto's verkocht én verhuurde, vaak voor evenementen als trouwfeesten. “Met die prijzen op de informele markt kan je moeilijk concurreren. Een andere reden is dat ik de kloof met mijn klanten voelde groeien. Jonge mannen die met een zakje aan­komen met 100.000 euro in cash om een paar maanden huur en waarborg te betalen voor een dure auto, dat hoeft voor mij niet."

Witwas

De grote hoeveelheden cash wijzen erop dat er niet enkel een probleem is van oneerlijke concurrentie in het wereldje van de kleine verhuurders. Zowel aan de kant van de verhuurders als de huurders vermoedt de politie dat er geregeld geld uit criminele activiteiten circuleert. Een sportwagen zoals een Audi RS3 (400pk) huren, kost nog steeds circa 300 euro per dag, ook in het informele circuit. Influencer Adil was bij het gerecht al bekend voor drugsfeiten.

“Een autoverhuurbedrijf oprichten kan een manier zijn om geld wit te wassen,” merkt inspecteur De Saedeleer op. “Dat was al het geval toen we in de jaren 2000 op het spoor kwamen van een bedrijf met veertig wagens met Duitse nummerplaat in de Picardstraat. Het waren allemaal Golf GTI's, auto's met veel vermogen die regelmatig stuk werden gereden.”

De politie kwam het bedrijf op het spoor nadat De Saedeleer een wagen had tegengehouden die honderden Duitse handelaarsplaten bleek te vervoeren, nummerplaten die handelaars mogen gebruiken om een voertuig van de ene naar de andere vestiging te rijden. “De man verkocht die voor 85 tot 100 euro, al naargelang het automodel. We zijn toen binnengevallen met de douane.”

“Als ik zo'n bestuurder vat, dan krijgt die verschillende boetes,” legt De Saedeleer uit. “Voor niet-inschrijving van het voertuig in België, maar ook voor ontduiking van rijtaks en inschrijvingstaks. En ook het verhurende bedrijf krijgt boetes. En wie beweert dat hij de wagen in Duitsland haalde, moet dat bewijzen.”

Als bestuurders zoals Adil vandaag sportwagens uit het buitenland kunnen blijven huren in Brussel, is het ook omdat de controle op de praktijk niet erg uitgebreid is. Dat zegt zowel de uitbater die zijn huuractiviteit stopzette, als inspecteur De Saedeleer. “De wetgeving is om te beginnen al ingewikkeld en veel van die verhuurders blijven erg discreet online. Als je probeert te checken hoe het in Duitsland of Polen zit, wordt het nog complexer.”

Als er dan toch een bestuurder wordt opgemerkt, moet de politie het voertuig in kwestie nog kunnen vatten. “Op mijn motorfiets kan ik een beetje sneller dan 200 kilometer per uur, terwijl wagens als een Audi RS8 meer dan 300 halen. Tja …”

* Yacine is een schuilnaam