Ook in Brussel wil Demir aparte taalklassen voor anderstaligen: 'Niet realistisch'

Er komt kritiek op de plannen van Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) om de taalachterstand op school weg te werken. Vooral dat leerlingen die niet voldoende Nederlands kennen naar aparte klassen moeten, stuit op onbegrip. "In Brussel gaat het vaak om drie vierde van de klas. Die maatregelen houden geen rekening met de meertalige context van Brussel."

Demir lanceerde dinsdag een hele reeks maatregelen om de taalachterstand in het onderwijs weg te werken. "Het taalprobleem is nog nooit zo groot geweest", benadrukt ze. "Kinderen die thuis geen Nederlands spreken, hebben slechtere resultaten en drie keer meer kans op schooluitval."

Het gaat om instapklasjes voor peuters, een vernieuwde screening op taal, extra taaluren voor kleuters, extra lessen Nederlands in het middelbaar en hervormde OKAN-klassen (onthaalklas voor anderstalige nieuwkomers). De maatregel die echter het meest in het oog springt, is de invoering vanaf 2026-2027 van 'taalheldenklassen' in het tweede leerjaar.

Dat zijn aparte klassen voor leerlingen die onvoldoende Nederlands kennen. Die hebben als doel om leerlingen vanaf het tweede leerjaar zo snel mogelijk bij te spijkeren in het Nederlands, zodat ze na 6 weken tot maximum 2 jaar opnieuw kunnen doorstromen naar de gewone lessen.

Ook in Brussel

Navraag bij het kabinet leert dat die maatregelen ook in het Nederlandstalig Onderwijs in Brussel gelden. Dat zou wel eens voor een overrompeling in de taalheldenklassen kunnen zorgen, want in heel wat Brusselse klassen heeft de overgrote meerderheid het Nederlands niet als thuistaal, en is een achterstand aannemelijk.

"Dat kan, maar we starten al in de kleuterklas en gaan vanaf daar al intens remediëren", klinkt het op het kabinet Demir. "We gaan ervan uit dat dit tegen het tweede leerjaar zijn vruchten zal afwerpen. Kleuters zijn als sponsen, daar geloven we heel erg in.”

Het kabinet denkt niet dat dit een afschrikkend effect zal hebben op de anderstalige Brusselaars die hun kinderen naar een Nederlandstalige school willen sturen. "We denken net dat dit een aantrekkingsfactor gaat zijn, omdat we net een gigantisch bedrag pompen in de ondersteuning van dat Nederlands, waardoor de kwaliteit er op vooruit zal gaan."

'Niet realistisch'

Het onderwijsveld kan nog niet reageren, ze willen de plannen eerst nader bestuderen, of zijn al met vakantie.

Brusselse politici reageren wel. Zo is Brussels parlementslid Imane Belguenani (Open VLD) kritisch. "Je zult inderdaad klassen hebben waar 15 van de 20 leerlingen apart moeten gaan zitten om hun Nederlands bij te laten spijkeren. Uiteraard is de kennis van het Nederlands belangrijk, maar die maatregelen houden geen rekening met de meertalige context van Brussel. In die context is het normaal dat leerlingen die al twee andere talen spreken, de derde taal op latere leeftijd leren."

"Ik geloof eerder in een versterking van de huidige klassen", gaat Belguenani verder, "en niet in een parallel circuit. Je hebt dat contact met die andere leerlingen, die wel al Nederlands kennen, net nodig. Aan die klassen zou je een extra leerkracht kunnen toevoegen. Maar we vinden nu al geen leerkrachten. Ik vraag me dan ook af hoe realistisch plannen zoals extra taalklassen en instapklasjes voor peuters zijn."

Brussels parlementslid Emile Luhani (Groen) denkt er hetzelfde over. "Wat in Brussel vooral moet gebeuren is maatwerk, en niet zomaar een copy-paste van Vlaams beleid naar Brussel. Juist omdat de Brusselse realiteit anders is. Je zult soms bijna de hele klas apart moeten zetten, hoe ga je dat concreet doen? En waar ga je die extra leerkrachten vinden? Nu hebben heel wat leden van het schoolteam geen pedagogisch diploma. Dát is de grootste uitdaging en dat is wat je in Brussel aan moet pakken. Dan zou je bijvoorbeeld met kleinere klassen kunnen werken."