Wat het Palestijns protest aan de Beurs zegt over onze democratie

Het Palestijns protest aan de Beurs verloopt niet altijd rimpelloos. Toch is het belangrijk, en niet alleen voor Palestina, schrijft BRUZZ-redacteur Bram Van Renterghem.

Al sinds oktober 2023 wordt er met Palestijnse vlaggen gezwaaid aan de Beurs, eerst sporadisch, daarna elke avond. Dat komt soms met wrijving. Zo verwijderde de politie op de Gay-Pride hardhandig tientallen pro-Palestijnse manifestanten. Volgens de politie op vraag van de organisatie, volgens heel wat omstaanders ook zomaar, zonder aanleiding.

In juni liep een Palestina-betoging uit de hand nadat er maar liefst 2.000 manifestanten kwamen opdagen, en de massa onverwachts naar de Kleine Ring trok. Een politiewagen werd aangevallen, negen actievoerders werden gearresteerd.

Afgelopen weekend liep het bijna verkeerd af. Een manifestant werd neergestoken en was even in levensgevaar. Het motief is op het moment van schrijven nog niet bekend, maar ook dit gebeurde in de marge van een pro-Palestijnse betoging. Zowel dader als slachtoffer zouden Gazanen zijn, en elkaar kennen. Na het voorval was het vervolgens nog een tijd onrustig aan de Beurs, met blaffende politiehonden en bange manifestanten.

Om maar te zeggen: het pro-Palestijns protest zet de zaken op scherp aan de Beurs. Het gaat dan ook om een zeer centrale plek die verschillende functies zoals wonen, werken, winkelen, toerisme en uitgaan vermengt, afgekruid met een occasionele dj-set. De pro-Palestijnse manifestanten nemen daarbij zowel visueel als fysiek veel plaats in, en storen in zekere zin bezoekers die om andere redenen naar het centrum komen. Bovendien is de betoging dagelijks, waardoor het recht op manifesteren wordt opgerokken, en er evengoed dagelijks een sectie politieagenten wordt opgevorderd om een oogje in het zeil te houden.

Er gaan dan ook stemmen op om die betogingen te verbieden. Buurtbewoners en handelaars klampen daar de schepenen van de Stad Brussel over aan. Op zowat elk schepencollege gaat het dan ook over die acties en bijhorende klachten, waarbij de vraag al eens valt of het niet maar eens gedaan moet zijn met die manifestaties. Dat valt te snappen. Een verbod zou ontegensprekelijk de orde helpen handhaven, iets waar men ook in het centrum recht op heeft.

Toch is het van groot belang dat het Beursplein plaats blijft bieden aan dat protest, en bij uitbreiding aan elk protest dat vreedzaam van aard is. Daarvoor ruimte maken, en dan nog wel in het midden van je stad, is niet alleen een uiting van, maar ook een zegen voor democratie. De vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van vergadering zijn belangrijke verworvenheden, die je moet blijven verdedigen. Zeker nu protest, en al zeker pro-Palestijns protest, in landen zoals de Verenigde Staten en het Verenigd Konkrijk, steeds meer gecriminaliseerd wordt. Dat is trouwens volledig in lijn met de rol die Brussel doorheen de geschiedenis gespeeld heeft, als toevluchtsoord voor ballingen als Victor Hugo en Karl Marx. Dat het al eens schuurt, moeten we erbij nemen.

Daarom valt het alleen maar toe te juichen dat burgemeester Philippe Close (PS) en zijn schepenen – ook die van MR, die soms wat dichter bij Israël staan – zo vasthouden aan dat recht op protest, en de betogingen blijven toelaten. Ook zij begrijpen finaal dat de openbare ruimte er niet alleen is om te winkelen of te eten. Het is een agora, waar het mag kletteren en botsen tot iedereen er beter van wordt.