Aantal onderzoeken naar schijnhuwelijken licht gestegen

In 2024 opende de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) 10.128 dossiers over mogelijke schijnhuwelijken of frauduleuze samenwoningen. Dat is een lichte stijging ten opzichte van 2023. De nieuwe minister van Asiel en Migratie, Anneleen Van Bossuyt (N-VA), zet in op een versterkte opleiding voor ambtenaren.

Een huwelijk wordt als ‘schijnhuwelijk’ beschouwd wanneer beide partijen ermee instemmen om een vals huwelijk te sluiten. Het wordt ‘grijs’ genoemd als een van de echtgenoten wordt bedrogen en gelooft dat de ander oprecht van hem of haar houdt. 'Gedwongen’ betekent dat een van de echtgenoten onder dwang toestemming geeft.

De Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) opende in 2024 10.128 dossiers over mogelijke schijnhuwelijken of frauduleuze samenwoningen, zo meldt La Libre Belgique. In 2023 gebeurde dat 9.837 keer, in 2022 9.331 keer. Die cijfers staan in het laatste jaarverslag van de Dienst Vreemdelingenzaken.

Niet alle onderzochte huwelijken zijn niet oprecht. Mogelijk kon slechts een fractie van de onderzochte huwelijken daadwerkelijk niet voltrokken worden. De Dienst Vreemdelingenzaken geeft alleen een advies, de gemeenten beslissen.

'Moeilijk te controleren'

"In Jette vieren we 200 huwelijken per jaar," zegt Eric Groenen, hoofd van de dienst Burgerlijke Stand van de gemeente aan La Libre Belgique. "Een derde van die huwelijken wordt onderzocht." Van die onderzochte huwelijken, wordt maar een fractie echt bewezen. "Het is moeilijk te bewijzen dat een huwelijk frauduleus is. Er moeten verschillende aanwijzingen worden verzameld, zoals tegenstrijdige verklaringen van de echtgenoten, ver uit elkaar gelegen woonplaatsen, groot leeftijdsverschil, of onbekendheid met elkaars families."

Bij Quentin van den Hove (Open VLD), schepen van Burgerlijke Stand in Schaarbeek, klinkt hetzelfde verhaal. "Het komt zelden voor dat ik het parket inschakel," zegt hij. "Als ik twijfel, vraag ik informatie aan bij de Dienst Vreemdelingenzaken en roep ik beide partijen op. Het is een lastig proces. We moeten een belangrijke beslissing nemen in het leven van deze mensen en hun recht om te trouwen respecteren, maar tegelijkertijd waakzaam blijven."

Wat staat er in het regeerakkoord?

Het regeerakkoord van de nieuwe federale regering stipt het thema verschillende keren aan. Gedwongen huwelijken, huwelijken met meerdere partners en huwelijken met minderjarigen worden nooit goedgekeurd of erkend. Ze geven ook geen recht op gezinshereniging. Dat geldt net zo goed voor huwelijken die via volmacht zijn gesloten: beide partners moeten fysiek aanwezig zijn.

De federale regering stelt bovendien dat een kind hebben niet meer automatisch gezien wordt als een bewijs dat een relatie stabiel en duurzaam is, maar slechts als een vermoeden dat nog kan worden weerlegd. "Wie via het huwelijk een verblijfsrecht heeft gekregen, kan dat met terugwerkende kracht verliezen als het om een schijnhuwelijk blijkt te gaan," voegt de woordvoerster van minister van Asiel en Migratie, Annelien Van Bossuyt (N-VA), daaraan toe.

"We versterken de opleiding van ambtenaren van de burgerlijke stand en diplomatieke posten om verdachte situaties beter te detecteren. Bij twijfel schakelen we systematisch het parket in voor onderzoek." Op welke manier die opleiding versterkt wordt, kan het kabinet bij navraag door BRUZZ voorlopig niet zeggen.