Kamer geeft groen licht voor compensatie OCMW's na beperking werkloosheid

De Kamer heeft in de nacht van donderdag op vrijdag het wetsontwerp van minister van Maatschappelijke Integratie Anneleen Van Bossuyt goedgekeurd dat voorziet in compensaties voor de OCMW's naar aanleiding van de beperking van de werkloosheidsuitkering in de tijd.

Vanaf volgend jaar wordt de werkloosheidsuitkering gradueel beperkt in de tijd tot maximaal twee jaar. Wie zijn uitkering verliest en niet aan een job raakt, valt dan terug op een leefloon. Volgens schattingen van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) zullen in Vlaanderen de komende twee jaar 57.400 mensen hun werkloosheidsuitkering kwijtraken.

Daarom voorziet de regering een compensatie voor de OCMW's, die met bijkomende lasten te maken zullen krijgen. Het wetsontwerp van minister van Maatschappelijke Integratie Anneleen Van Bossuyt (N-VA) regelt de verhoogde terugbetaling van het leefloon, een vergoeding van de personeelskosten, een extra stimulans voor cliënten die ze naar duurzame tewerkstelling toeleiden en een hervormde subsidiëring van het GPMI, een overeenkomst tussen het OCMW en een cliënt die wordt begeleid.

Onbekende factoren

De meeste oppositiepartijen vrezen dat de compensaties niet zullen volstaan voor de taken die de OCMW's te wachten staan, of vinden dat er enkel maar sprake is van een verschuiving van de lasten. Open VLD steunt dan weer de beperking van de uitkering in de tijd, maar vindt dat er nog te veel onbekende factoren in het spel zijn.

Algemeen wordt verwacht dat ongeveer een op drie van de mensen die hun uitkering verliezen, richting het leefloon zal doorstromen. Minister Van Bossuyt benadrukte dat het om een raming gaat, maar dat die geen invloed heeft op de compensatie of de middelen. "Het gaat over een 'open-end'-financiering", verzekerde ze. Bij de subsidiëring van de GPMI's zullen niet alleen de resultaten, maar ook de inspanningen worden beloond.

Voor dit jaar was de OCMW's ook al 26 miljoen euro extra beloofd. De minister merkte op dat binnen de regering de begrotingscontrole 2025 intussen achter de rug is, zodat het geld ook kan worden uitgekeerd. De OCMW's kunnen dat zelf besteden, dus ook aan de aanwerving van personeel. Er wordt ook werk gemaakt van de "voorschottenproblematiek". Dat betekent dat personeel van het OCMW te veel tijd steekt in werk dat niet tot zijn takenpakket hoort, zoals een soort "voorportaal" spelen voor werkloosheids- en ziekte-uitkeringen, legde Van Bossuyt uit.

Voorlopige twaalfden

Omdat de regering nog geen akkoord heeft over de begroting voor volgend jaar, zal men minstens in het eerste kwartaal van 2026 moeten starten met het stelsel van voorlopige twaalfden.

Verschillende parlementsleden vragen zich af of er dan wel voldoende van de beloofde 300 miljoen euro zal beschikbaar zijn. Minister Van Bossuyt ziet "geen fundamenteel probleem". De administratie bereidt volgens haar een dossier voor om aan de wettelijke verplichtingen te voldoen en ervoor te zorgen dat de kredietlijnen voldoende worden aangevuld. Die antwoorden van Van Bossuyt konden de oppositie niet geruststellen. Zij bestempelden Van Bossuyt als de "minister van miserie".

Het wetsontwerp werd finaal aangenomen door de meerderheid. De PS, de PTB-PVDA, Ecolo-Groen en DéFI stemden tegen. Vlaams Belang en Open VLD onthielden zich.