Experts over ratingverlaging: ‘Een regering tegen oktober, of weer een verlaging'

Volgens experts is de ratingverlaging door Standard & Poor’s een belangrijk signaal. “Brussel krijgt nog één kans om orde op zaken te stellen, anders dreigt een Grieks scenario”, zo waarschuwt professor overheidsfinanciën Herman Matthijs (VUB).

De verlaging van de kredietwaardigheid van het Brussels Gewest door ratingbureau S&P bevestigt waar veel experts voor waarschuwen: de Brusselse begroting ontspoort.

Herman Matthijs is econoom en hoogleraar openbare financiën aan de VUB. De beslissing om de rating te verlagen zal niet zonder gevolgen blijven, legt hij uit.“Dit is van groot belang. Internationale financiële markten kijken naar die beoordelingen en volgen die wel doorgaans. Met een slechtere rating vragen kredietverstrekkers een hogere rente, en daardoor zal de Brusselse schuld nog sneller stijgen.”

“En Brussel zal binnenkort stevig moeten gaan lenen, want het Gewest gebruikt op dit moment veel kortlopende kredieten”, zo weet Matthijs. “Op dit moment bedraagt de rentelast binnen de Brusselse schuld zo’n 400 miljoen euro. Daar zal binnenkort nog een pak bijkomen. Dat weegt zwaar bij een begrotingstekort van zo’n 1,8 miljard euro.”

Vooruitzichten

Helemaal zorgwekkend is volgens de expert overheidsfinanciën het negatieve vooruitzicht dat het ratingbureau aan de beoordeling heeft toegevoegd. “Ook de federale regering kreeg een lagere rating (van een ander bureau; Fitch, red.), maar dan vergezeld van een positief vooruitzicht.”

“Het enige lichtpuntje voor Brussel is dat de rating van S&P zich nog in de A-groep bevindt, maar het is wel de laagste trede binnen die groep. Bij een volgende verlaging van de rating belandt Brussel in de B-groep. En wanneer dat gebeurt, dan dreigen echt Griekse toestanden.”

“Dit is een duidelijke boodschap van S&P, Brussel krijgt nog één kans van de kredietbeoordelaar om orde op zaken te stellen”, zo ziet Matthijs. Voor hem is de boodschap duidelijk. “Er zal grondig gesaneerd moeten worden aan de uitgavenzijde.”

Stevig signaal

Guillaume Delvaux, expert grondwettelijk recht verbonden aan de UCLouvain, denkt net als Matthijs dat het een stevig signaal is van het ratingbureau.

“Het valt vooral op dat S&P de kredietwaardigheid opnieuw zal beoordelen in oktober. Normaal is dat slechts één keer per jaar, hiermee willen ze druk zetten op Brussel. Ze kunnen de kredietwaardigheid maar met één trede verhogen of verlagen, maar verhogen nu mogelijk het tempo, net zoals dat tijdens de schuldencrisis met Griekenland gebeurde.”

“De boodschap is simpel: een regering en een begroting in oktober, of anders weer een verlaging”, zo ziet Delvaux.

Delvaux merkt wel op dat er ook een boodschap is aan de federale regering. “S&P bekijkt niet alleen de budgettaire toestand van Brussel, maar neemt het hele financiële kader mee in hun beoordeling. Ze merken terecht op dat de bijzondere financieringswet erg ongunstig uitpakt voor het Brussels Gewest, het is in feite ondergefinancierd. De ratingverlaging van Brussel heeft ook daarmee te maken, al vraag ik me af of de regering-De Wever er een prioriteit van zal maken om die wet te hervormen.”

Indexatie

Professor Matthijs ziet bovendien op korte termijn nog meer donkere wolken dreigen voor de Brusselse overheidsfinanciën. “Door de toenemende spanningen in het Midden-Oosten zijn de olieprijzen aan het stijgen. Dat jaagt alle energieprijzen de hoogte in, en ook de inflatie.”

“Het is dan ook niet ondenkbaar dat er binnenkort een indexatie zit aan te komen, en dan zullen het Gewest, maar ook de gemeenten en OCMW’s flink hun best moeten doen om de gestegen lonen, uitkeringen en pensioenen te betalen.”

“Het is duidelijk wat Brussel te doen staat”, zo denkt de expert overheidsfinanciën. “Er moet zo snel mogelijk een volwaardige regering komen en die moet dringend een besparingsprogramma op poten zetten. En dat zal gevoeld worden door iedereen."