Oude Recyclart-site krijgt nieuwe invulling: centrum voor stedelijke culturen in de maak

Kris Hendrickx
© BRUZZ
21/01/2025
Updated: 21/01/2025 17.14u

De ruimtes waar vroeger kunstencentrum Recyclart zat, in het station Brussel-Kappellekerk onder de Noord-Zuidverbinding, krijgen binnenkort een nieuwe invulling. De Stad Brussel sluit een erfpacht af voor de plek, die een centrum voor stedelijke culturen wordt met ruimte voor onder meer muziek, beeldende kunst en fotografie.

Even terugspoelen. Tot 2018 zat Recyclart in het centrum van de stad onder de Noord-Zuidverbinding, ter hoogte van het station Kapellekerk. Het kunstencentrum zorgde er niet enkel voor een gevarieerde cultuurprogrammatie, maar evengoed voor broodbaksessies en projecten met buurtbewoners.

Sinds de NMBS de organisatie buitenzette omwille van de brandveiligheid, staat de ruimte van enkele duizenden vierkante meters leeg. Nochtans was Recyclart er net gekomen om een leegte in het stadsweefsel op te vullen en een nieuwe brug te slaan tussen de verschillende wijken die de Noord-Zuidverbinding doormidden heeft gesneden.

De beslissing van de spoormaatschappij kon toen op flink wat kritiek rekenen, ook al omdat het niet de enige plek is waar het bedrijf zich weinig om de stad lijkt te bekommeren. Vlakbij staan ook de grote quadrilatères onder de sporen nabij het Zuidstation al ruim 40 jaar stof te vergaren. De leegstand draagt er bij tot de malaise die rond ‘s lands belangrijkste station hangt.

Zaal voor 400 personen

Aan de leegstand ter hoogte van Kapellekerk moet over enkele jaren alvast een eind komen. Deze maandag keurde de Brusselse gemeenteraad immers de erfpacht goed, die de Stad toelaat om de ruimtes de volgende 99 jaar te gebruiken. Vorig jaar was er ook al een architectuurwedstrijd voor een deel van de ruimtes, die gewonnen werd door het Brusselse bureau AgwA.

Het nieuwe centrum krijgt een grote ontvangstruimte, een multifunctionele ruimte voor 400 personen, een expozaal, repetitieruimtes en een bar en/of restaurant

De Stad wil er functies in onderbrengen die wat doen denken aan de activiteiten van Recyclart, dat ondertussen naar de Molenbeekse kanaalzone verhuisde. Er komt immers een “multidisciplinaire sociaal-culturele ruimte gewijd aan stedelijke culturen”, staat in het besluit van de gemeenteraad. Het kan daarbij evengoed om beeldende kunst, hedendaagse muziek, architectuur, fotografie of andere expressievormen gaan.

Het nieuwe centrum moet moduleerbaar zijn en zal onder meer een grote ontvangstruimte omvatten, een multifunctionele ruimte voor 400 personen, een expozaal, een plek voor conferenties of ateliers, repetitieruimtes en een bar en/of restaurant.

Het is de bedoeling dat de plek, die de werknaam SUBjonction heeft, bijdraagt tot uitwisseling met de andere organisaties in de buurt, zoals de Brigittines, het Théâtre des Tanneurs, het stadsarchief en het pandjeshuis Berg van Barmhartigheid. Een deel van de ruimtes onder de sporen blijft ook voor de NMBS. Het station Kapellekerk blijft immers in gebruik.

Ontwrichte stad

De nieuwe functies van de ruimtes onder de sporen moeten net als bij Recyclart een antwoord zijn op de stedelijke ontwrichting die de Noord-Zuidverbinding heeft betekend voor de wijk.

De toekomstige activiteiten moeten nieuwe verbindingen maken tussen de Marollen en de wijken rond de Stalingradlaan en opnieuw stadsleven brengen op een doodse plek. Zo moet de horecaruimte ook als een doorgang functioneren die de twee zijden van de sporen verbindt.

29266d01-kapellekerk2.jpg

AgwA

| Simulatiebeeld van een van de binnenruimtes.

De creatie van het nieuwe centrum ligt ook in het verlengde van het duurzame wijkcontract Jonction, waarvan de ontwerpfase al dateert van 2014-2019. Dat wijkcontract zorgde onder meer voor een stadspark dat aan de zijde van de Marollen grenst aan het station Kapellekerk.

Dat de nieuwe invulling voor de ruimtes zolang aansleept, heeft onder meer te maken met de technische complexiteit, zegt Audrey Dubois van de Stad Brussel. “We zitten nu eenmaal onder de druk gebruikte Noord-Zuidverbinding, er zijn waterinsijpelingen en de eisen qua brandveiligheid zijn ook streng. Recyclart is moeten vertrekken omdat ze daar niet konden aan voldoen.”

Het stadsbestuur is overigens vol lof voor de NMBS en spoornetbeheerder Infrabel, die akkoord gingen met de toekomstige invulling.

Ten vroegste in 2030

De Stad wil nu een bouwvergunning vragen voor het project, waarvan de kosten op 4,6 miljoen euro worden geschat (btw niet inbegrepen). Daar komt nog eens een eenmalig bedrag van 190.000 euro bij voor de erfpacht.

Wie de ruimtes in de toekomst zal uitbaten is vandaag nog niet uitgemaakt. De Stad Brussel zou dat zelf kunnen doen of kan ook op zoek gaan naar één of meerdere uitbaters. Voor die zoektocht is hoe dan ook nog tijd. Het begin van de werken zal wellicht pas voor midden 2028 zijn, schat de Stad. Dat betekent dat het nieuwe centrum ten vroegste in 2030 in gebruik genomen kan worden.

Het project SUBjonction beslaat overigens slechts een deel van de ruimtes waar straks een erfpacht wordt voor afgesloten. Voor een tweede deel, tussen Huidevetters- en Nieuwlandstraat, heeft de Stad al een tijdelijke gebruiker op het oog. Voor een definitievere invulling van dat deel is er nog geen timing.

SUBjonction kapellekerk

Perimeter van de erfpacht. Het centrum voor stedelijke culturen komt in de delen B en C in het midden (in het groen en geel). D krijgt een tijdelijk gebruik, A is vooral voor de NMBS.

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni