Komt er een raketschild voor Brussel?

België koopt negen moderne luchtafweersystemen, schrijft L'Echo. Die kunnen kritieke infrastructuur - zoals de NAVO in Haren of de Europese instellingen - beschermen tegen luchtaanvallen. De facto heeft Brussel hierdoor een raketschild. "Maar dat is nooit feilloos."

België en Luxemburg kopen samen tien Nasams-luchtafweersystemen bij de Noorse fabrikant Kongsberg: 9 voor België en 1 voor Luxemburg. Kostprijs per batterij: 250 miljoen euro, raketten niet inbegrepen. Voor België komt dit op 2,25 miljard euro, waardoor het een van de duurste militaire aankopen uit de recente geschiedenis is.

Die aankoop zou samen met Nederland gebeuren, dat al luchtafweer van dat type heeft en er nu bijbestelt. België heeft op dit moment geen luchtafweer, behalve de F-16-jachtvliegtuigen.

Het kabinet van minister van Defensie Theo Francken (N-VA) wil geen commentaar geven op de zaak. De federale ministers hadden zondagnacht nog geen akkoord over de strategische visie voor Defensie - hoe het geld besteed moet worden. Volgens VRT was dat omdat er twijfel is over de aankoop van extra F-35's.

Strategische doelwitten

Als het voorliggende strategische plan wordt goedgekeurd, komen er negen Nasams-batterijen (basiseenheden) naar België. Elke batterij zou over vier lanceerders beschikken waar zes raketten in kunnen. Kritieke infrastructuur zoals de havens van Antwerpen en Zeebrugge, de luchthaven of het NAVO-commandocentrum nabij Bergen, maar ook het NAVO-hoofdkwartier in Haren en de Europese instellingen kunnen daarmee beschermd worden. Gezien de raketten een bereik van enkele tientallen kilometers hebben - exacte cijfers zijn geheim - zit Brussel mee onder het schild.

Nasams hebben een goede reputatie, zo wordt onder meer het Witte Huis ermee verdedigd. "Het doet zijn werk en is een goed systeem om kruisraketten, drones en zelfs gevechtsvliegtuigen te onderscheppen", zegt kolonel Johan Gallant, ballistisch expert bij de Koninklijke Militaire School. "Het systeem vereist bovendien niet al te veel manschappen om tewerkgesteld te worden, én het gebruikt Amraam-raketten. Die hangen ook onder onze F-16's en toekomstige F-35's wat voordelen biedt naar vorming en onderhoud."

Die Amraam-raketten hoopt Francken zelfs door het bedrijf FN in Zutendaal te laten maken, maar daarover moeten de onderhandelingen nog beginnen. Het zou in elk geval bijzonder zijn, gezien FN handvuurwapens en machinegeweren produceert.

Schild?

Zijn we dan helemaal veilig eens alles in stelling staat? "Het systeem is niet feilloos", waarschuwt kolonel Johan Gallant. "Als de vijand, zoals Rusland, met opzet heel veel drones en raketten afvuurt, heb je er die wel doel treffen. Dat is ook wat Israël overkomt: de 'Iron Dome' (een Israëlisch raketafweersysteem, red.) is niet perfect. Wel proberen we de kans op 'leakers' - raketten die door de mazen glippen - zo klein mogelijk te maken. We doen aan risicobeperking."

Dat betekent veel munitie, maar ook behoorlijk wat lanceerders. Voor een landelijke dekking zijn nog meer batterijen nodig, volgens defensiespecialist Roger Housen drie keer zo veel. Maar dat hangt sterk af van de dreiging.

Vestingsmuur

Nasams zijn vooral doeltreffend voor de middelste laag van het luchtruim. Voor ballistische raketten die de dampkring verlaten - wat Iran en Israël op elkaar afvuren - zijn Nasams minder geschikt. Daarvoor kijkt Francken volgens HLN naar de Amerikaanse Patriot-raketten. Maar ook dat wil het kabinet niet bevestigen.

Ook voor vijandige raketten van de 'korte dracht', zijn Nasams minder geschikt. Bovendien zijn ze duur. Er kunnen goedkopere systemen gebruikt worden zoals de Poolse Piorun-raketten, die je vanop de schouder kan lanceren. Minister Francken ondertekende een intentieverklaring met Polen voor de levering van honderden Piorun-raketten, goed voor 140 miljoen euro.

Die verschillende systemen moeten samen voor een degelijk schild zorgen. "Zie het als verschillende vestingmuren", zegt Gallant. "Elke 'muur' heeft een succeskans die beduidend minder is dan 100 procent, maar gecombineerd is dat een aanvaardbare succesratio."

Dinsdagochtend komen de ministers opnieuw samen over het strategisch plan, net voor Francken met premier Bart De Wever (N-VA) naar de NAVO-top in Den Haag trekt.