Is een minderheidsregering werkbaar in Brussel? 'Het parlement krijgt meer te zeggen'

“Neen, het voorstel voor een minderheidsregering is geen aprilvis", benadrukte Georges-Louis Bouchez (MR) dinsdagochtend. "We gaan er alles aan doen om deze formule te laten slagen." Maar, hoe moet zo'n kabinet er dan precies uitzien? Drie vragen en antwoorden.

Omdat de PS niet mét en de Open VLD niet zonder N-VA wil regeren zit de Brusselse formatie na 296 dagen nog altijd muurvast.

MR-voorzitter Georges-Louis Bouchez liet maandagavond weten aan een minderheidsregering te werken: een kabinet dat in het parlement geen meerderheid heeft als je alle parlementsleden van de regeringspartijen bij elkaar optelt. “Neen, dit is geen aprilvis en neen, we gaan deze piste niet zomaar verkennen”, zei Bouchez dinsdag bij BX1. “We gaan er alles aan doen om dit uit te voeren. Het is de enige optie die ons vandaag nog rest.”

1. Wie zit in die minderheidsregering?

MR en Les Engagés spreken van een coalition of the willing. “We gaan voor een zo groot mogelijke groep”, zegt Bouchez. “Maar die zal hoogst waarschijnlijk geen meerderheid hebben aan Franstalige kant.”

Bij de Franstaligen zijn MR (21 zetels) en Les Engagés (8) zeker van de partij, mogelijk aangevuld met Défi (5). Ecolo niet, dat laat co-voorzitter Marie Lecocq weten aan onze redactie. En samenwerking met PTB is sowieso uitgesloten voor Bouchez. Dat geeft dus maximaal 34 op 72 Franstalige zetels, een minderheid.

Aan Nederlandstalige kant is wel een meerderheid voorhanden. Groen (4), Vooruit (2), Open VLD (2) en N-VA (2) geeft samen 10 op 17 zetels.

Alles samen komt men zo aan 44 van de 89 zetels in het halfrond: één stem te weinig om de ministers te benoemen en een regering te installeren. Voor die ene stem rekenen MR en Les Engagés op de verantwoordelijkheidszin van de andere partijen. “Als je niet in de regering wil, heb dan tenminste het fatsoen om de formatie van een minderheidsregering niet te blokkeren”, zei Les Engagés-kopstuk Christophe De Beukelaer dinsdagochtend bij RTBF.

2. Is er steun van buitenaf?

Helemaal onmogelijk is het niet. “Stemmen kunnen gevonden worden bij onafhankelijke parlementsleden zoals Soulaimane El Mokadem (ex-PTB) of Sonja Hoylaerts (ex-Vlaams Belang)”, zegt politicoloog Dave Sinardet (VUB). Er wordt ook naar parlementsleden van Ecolo of Team Fouad Ahidar gekeken voor steun. Zeker bij die laatste partij zou het dan wel om dissidente stemmen moeten gaan, want Fouad Ahidar zelf laat weten zo'n regering niet in het zadel te willen helpen.

Er wordt ook gekeken naar Benjamin Dalle van de CD&V. “De vraag is me nog niet gesteld. À priori sluit ik niks uit, maar veel zal natuurlijk van het akkoord afhangen, wie in de regering zit... Het is nog te vroeg om daarover uitspraken te doen.”

Op de PS hoeven ze in elk geval niet te rekenen. De socialisten zullen de voordracht van de ministers dan wel niet blokkeren – anderen zullen dus voor of tegen de nieuwe ministers mogen stemmen – maar zelf stemmen ze tegen.

3. Is zo’n minderheidsregering werkbaar?

“Op zich ben ik het concept van een minderheidsregering wel genegen”, zegt Sinardet. “In Scandinavische landen komt dat vaker voor en daar werkt het. Het parlement krijgt zo ook meer te zeggen, en zit er dan niet meer voor spek en bonen bij.”

Maar, in die landen is er één partner die weliswaar niet in de regering zit, maar wel op vaste basis gedoogsteun geeft, wat voor rust en voorspelbaarheid zorgt. Zo’n gedoogsteun is hier niet voorhanden. PS wil die niet geven omdat ze een regering Arizona-bis met zeer harde maatregelen vrezen, en zo’n regering niet willen steunen. Hetzelfde geldt voor PTB en Ecolo. "Dat maakt het in Brussel extra lastig”, zegt Sinardet. “In het parlement is een linkse meerderheid.” Terwijl de regering eerder rechts is.

Kortom: niet alleen voor de vorming van de regering is één extra stem nodig, ook voor alle wetgevende stappen moet daarna een meerderheid gevonden worden. En dat is een helse klus voor een centrumrechtse regering in een links parlement.

Bovendien zijn er al eens wat parlementsleden afwezig tijdens de zitting. Dat maakt dat het elke keer harken zal worden om een meerderheid te vinden.