Eerste ronde begrotingsgesprekken achter de rug: 'Sense of urgency groeit'

Deze namiddag zaten MR, PS en Les Engagés samen met Groen, Open VLD en Vooruit over de Brusselse begroting. Initiatiefnemer David Leisterh (MR) wil een meerjarenbegroting opstellen en mikt op 1 miljard euro aan besparingen tegen 2029. Elke Van den Brandt (Groen) zei na afloop dat de bijeenkomst goed verlopen was: "Er is een consensus dat we onze verantwoordelijkheid moeten opnemen.” De gesprekken worden dinsdag voortgezet.

MR nodigde in de loop van het weekend vijf partijen uit voor de aftrap van de Brusselse begrotingsgesprekken: PS en Les Engagés aan Franstalige kant, en Groen, Vooruit en Open VLD aan Nederlandstalige.

Die drie laatsten komen samen één zetel tekort voor een Nederlandstalige meerderheid in het parlement. Zo'n meerderheid is wel degelijk nodig om een volwaardige Brusselse regering te vormen, maar MR-formateur David Leisterh wil zich nu alvast buigen over het budgettaire vraagstuk. Hij doet dat samen met zijn partijvoorzitter Georges-Louis Bouchez.

"Natuurlijk heb ik hoop. Daarom ben ik hier," zei David Leisterh vooraf aan de vergadering. Hij nodigde daarvoor alleen de drie aftredende, Vlaamse partijen uit de ontslagnemende regering uit. CD&V en N-VA vallen daardoor uit de boot. Dat MR niet wil samenwerken met Team Fouad Ahidar, was al langer bekend.

"We onderhandelen hier over een begroting, niet over een regering," zei MR-voorzitter Bouchez bij zijn aankomst. "Het is nu of nooit als we op tijd klaar willen raken met de begrotingstabellen. We zullen moeilijke keuzes moeten maken, maar het overleven van het Brussels gewest staat op het spel."

Ideologische verschillen

De vergadering startte rond 14.30 uur in de Solvay-bibliotheek in het Leopoldpark. Hoe de agenda er precies uitzag, was niet helemaal duidelijk. Een partij rond de tafel sprak vooraf over een "praktische vergadering", waarin de planning voor de komende dagen bepaald ging worden. De politieke kopstukken kwamen drie uur later weer buiten.

Na afloop gaf Elke Van den Brandt (Groen) aan dat het gesprek toch ietwat over de inhoud is gegaan. “Het was de eerste keer dat we met deze zes partijen samenzaten, we moeten elkaar wat leren kennen”, reageert ze aan BRUZZ. “Er zijn grote ideologische verschillen die we moeten overstijgen, dat voel je wel. Maar de vergadering is goed verlopen. Er is een consensus dat we onze verantwoordelijkheid moeten opnemen."

Ratingverlaging

Vooraf wilden zowel Groen als Vooruit wel weten waarom Leisterh geen uitnodiging verstuurd had aan CD&V. Voor de groenen was het een belangrijk punt op de agenda van vandaag.

Na de vergadering herhaalde Van den Brandt dat CD&V voor haar de meeste logische keuze blijft voor de vorming van een Nederlandstalige meerderheid. “In dat geval zouden we het niet enkel kunnen hebben over de begroting, maar werk kunnen maken van een echt regeerakkoord.”

Leisterh kent de Nederlandstalige bekommernissen”, gaat ze verder. “En voor sommige partijen moeten er eerst bepaalde garanties komen. We begrijpen het als hij nog enkele dagen nodig heeft, maar we hopen dat er toch snel een uitnodiging volgt.”

Over een deadline voor de formatie spreekt Van den Brandt zich niet expliciet uit. Wel erkent ze dat een tweede ratingverlaging niet uitgesloten kan worden. “In lopende zaken kunnen we geen hervormingen doen. Achter de cijfers schuilt echter een realiteit. Er zijn politieke verschillen over de inzet van middelen, voor wonen, veiligheid en vergroening bijvoorbeeld. Het vraagt tijd om die te overstijgen. Maar de ‘sense of urgency’ groeit wel. We beseffen dat we er zo snel mogelijk werk van moeten maken.”

1 miljard euro besparen

Hoe het begrotingsvoorstel van Leisterh er concreet uitziet, is nog niet duidelijk. In elk geval wil hij nu al een meerjarenbegroting tot 2029 uittekenen. Tegen dan moet het begrotingstekort in Brussel één miljard euro lager liggen dan vandaag, zei hij. Dat is zo'n twee derde van het huidige tekort, dat ruim anderhalf miljard euro bedraagt.

Leisterh wil dat doen "door middel van structurele besparingen op de lopende uitgaven en investeringen, en door fiscale inkomsten te optimaliseren zonder nieuwe belastingen te heffen voor de Brusselse gezinnen of het economisch weefsel". Dat liet hij vrijdag al weten in een persbericht.

Bij Groen was men alvast benieuwd naar concrete berekeningen aan de tafel. "Het werd tijd dat we over de inhoud praten. Een begroting op orde brengen, dat is ook uw toekomst op orde brengen," zei Van den Brandt voor de vergadering. "Iedereen beseft hoe belangrijk het is om dat evenwicht te zoeken."

Belastingen voor pendelaars?

"We zullen ervoor moeten zorgen dat het vooral de zwaarste schouders zijn die de zwaarste lasten moeten dragen. Zo kunnen we de levenskwaliteit veiligstellen voor iedereen," vond Ans Persoons van Vooruit voorafgaand aan de gesprekken. "De meesten van ons hebben al ideeën over hoe ze dat moeten aanpakken, maar het zal een geheel aan maatregelen moeten zijn," zei ze over de afweging tussen besparen en belasten.

Bij Open VLD nam onderhandelaar Frédéric De Gucht dat soort extra belastingen liever niet in de mond, al sloot hij ze niet uit. "Ik ga met een open geest naar binnen. Ik vind dat we fundamentele besparingen kunnen doen. En dan zullen we wel komen aan de inkomstenzijde," zei De Gucht vooraf. "Laat ons beginnen met de besparingen en zien waar we dan eindigen."

"We hebben veel pistes en ideeën, maar die zal ik nu niet voorstellen. Daarom houden we een kalme discussie achter gesloten deuren," zei partijvoorzitter Yvan Verougstraete van Les Engagés.

"We werken al aan besparingen in lopende zaken en zoeken een fiscale optimalisatie via de andere gewesten om een toekomst te geven aan Brussel," besloot PS-kopman Ahmed Laaouej vooraf aan de vergadering.

In L'Echo opperde die laatste dit weekend al dat er inkomsten te zoeken zijn bij pendelaars die wel in Brussel werken, maar hier geen belastingen betalen. Laaouej wil ook besparen op consultancy- en IT-kosten en vereenvoudiging van de administraties.