Aftredend begrotingsminister Gatz waarschuwt voor ratingverlaging als regering uitblijft

Om een ratingverlating in juni te vermijden, zijn er dringend een nieuwe regering en een geloofwaardige meerjarenbegroting nodig. Dat verklaarde aftredend minister van Begroting en Financiën Sven Gatz (Open VLD) donderdag bij de bespreking in de commissie van de tweede tranche van de voorlopige twaalfden. De overschrijding van die voorlopige twaalfden zou in juni oplopen tot maar liefst 1,5 miljard euro.

Maandag al was duidelijk geworden dat de ontslagnemende Brusselse regering de voorlopige twaalfden maar moeilijk onder controle krijgt. Volgens eigen berekeningen van de parlementsleden loopt die overschrijding op tot een kleine 800 miljoen euro. Dat is bovenop de zwaar deficitaire begroting van 2024 waarop de voorlopige twaalfden zijn gebaseerd.

Het was uitkijken naar het antwoord van ontslagnemend begrotingsminister Sven Gatz (Open VLD). De ratio's van de totale voorlopige kredieten voor de eerste helft van het jaar bedragen volgens Gatz respectievelijk 7,7/12den voor de vereffeningskredieten en 7,6/12de voor de vastleggingskredieten (in plaats van 6/12den). Dit wil niet zeggen dat deze uitgaven ook daadwerkelijk volledig dienen te gebeuren, benadrukte hij.

De commissieleden wilden weten hoeveel die overschrijding bedraagt in miljoen euro. Volgens Gatz gaat dat om maar liefst 1,5 miljard euro. Dat zorgde voor consternatie en ongeloof in de commissiezaal. Gatz beloofde om de cijfers en de wijze van berekening via mail aan de commissieleden te bezorgen.

Sven Gatz ontkende voordien dat de regering in lopende zaken disproportioneel gebruikmaakt van de voorlopige kredieten. De uitgaven zijn te verantwoorden om de continuïteit van de openbare dienstverlenging te garanderen, aldus Gatz. De ontslagnemende regering kan ook geen besparingen opleggen, of hervormingen doorvoeren. Dat kan alleen een nieuwe regering.

Ernstige situatie

Gatz houdt vol dat er op het einde van de rit, in december 2025, toch aan een ritme van 12/12 kan worden afgesloten, mits een extra tekort van 200 miljoen euro. "In een scenario waarbij een regering in lopende zaken haar uitgaven 2025 via het systeem van voorlopige kredieten (12/12den) voor een volledig jaar uitvoert, zal het gewestelijk begrotingsdeficit in 2025 verder toenemen tot 1,6 miljard (tegen 1,4 miljard in 2024)", aldus Gatz.

Gatz benadrukte wel de ernst van de situatie. Indien op korte termijn er niet in geslaagd wordt om een regering te vormen en een geloofwaardig meerjarig begrotingsplan klaar te hebben, is een ratingverlaging onvermijdelijk, zo stelt Gatz.

“Een lagere rating zal niet alleen de noodzakelijke saneringsoefening verder bemoeilijken door de hogere rentes die wij gaan moeten betalen, maar dreigt ook de financiering van het Gewest te bemoeilijken waardoor de discussie niet langer dreigt te gaan over welke uitgaven worden gemachtigd, maar of deze uitgaven kunnen worden gefinancierd", waarschuwde Gatz.

Saneringstraject

"Om de begroting op orde te krijgen en opnieuw perspectief aan onze bevolking te bieden", zo ging Gatz verder, "zijn dringende nieuwe beleidsmaatregelen nodig en moet een saneringstraject opgezet worden." Volgens de Open VLD-minister zijn bijkomende bewarende maatregelen noodzakelijk.

"Ik zal daarom de komende weken aan de regering in lopende zaken een concreet voorstel doen om, aanvullend op het systeem van voorlopige twaalfden, een aantal extra bewarende maatregelen door te voeren voor een substantieel bedrag. Zo kan de begroting voor 2025 ontlast worden. Dit moet de nieuwe regering faciliteren voor de begroting 2026 en het meerjarentraject", kondigde hij aan.