Schaarbeek stelt ambitieus meerderheids­akkoord voor maar moet op de centen letten

De veelkleurige coalitie in Schaarbeek van PS, MR, Les Engagés, Ecolo, Groen, CD&V, Défi en Open VLD heeft haar meerderheidsakkoord klaar. Daarin blijft een grote breuk met het verleden uit en wordt vooral gemikt op continuïteit en een nauwe samenwerking met het Brussels gewest. De begroting op orde krijgen wordt de grootste uitdaging.

Met 34 van de 47 zetels in de gemeenteraad heeft de nieuwe coalitie onder leiding van burgemeester Audrey Henry (MR) een comfortabele meerderheid. Dat moet de stabliteit garanderen van het gemeentebestuur, iets waar de vorige bestuursploeg door frequente overloperij mee geworsteld heeft.

Het nieuwe meerderheidsakkoord dat vandaag op de gemeenteraad wordt voorgesteld, is zeker geen forse breuk met het verleden. Het bouwt deels voort op het beleid van de vorige Défi-Groen-Ecolo-meerderheid, en legt veel linken met het gewestelijk beleid.

Betonblokken en 'knips'

Zo is er in het hoofdstukje ‘Een aangename gemeente’ veel aandacht voor het duurzaamheidsbeleid, de netheid in de openbare ruimte, het vergroenen van de straten en het waterbeheer.

Het was ook uitkijken naar wat de gemeente met Good Move doet, een gevoelig onderwerp dat de gemeenteraden van het vorige gemeentebestuur enkele jaren heeft gedomineerd. Good Move is de naam van het gewestelijk mobiliteitsplan dat in 2020 door de toenmalige Brusselse regering werd goedgekeurd, maar het stond sindsdien vooral symbool voor betonblokken, eenrichtingsstraten en 'knips' in de wijken, waardoor automobilisten zich nog moeilijk konden verplaatsen.

Het protest hiertegen was bijzonder hevig - in Anderlecht bijvoorbeeld, maar zeker ook in Schaarbeek - en de PS en MR hebben er zich in de verkiezingen ook fel tegen uitgesproken.

Het nieuwe meerderheidsakkoord rept met geen woord over Good Move. Toch lijkt het principe – namelijk het doorgaand verkeer verminderen om de wijken leefbaarder te maken - overeind te blijven in het meerderheidsakkoord. “Het beleid om het doorgaand verkeer te verminderen en tegelijkertijd het bestemmingsverkeer voor de omwonenden te vergemakkelijken, zal worden voortgezet,” klinkt het.

Dat betekent dat de auto’s naar de hoofdassen worden geleid. Wel zullen ongewenste effecten van dit soort ingrepen geëvalueerd worden.

Stadsrodeo's

De gemeente gaat ook akkoord met het STOP-principe. Dat concept komt rechtstreeks uit het Good Move-plan en geeft voorrang aan actieve weggebruikers als fietsers en voetgangers. Er wordt ook gepleit voor extra fietspaden op enkele regionale assen en er komen extra fietsstraten. De strijd tegen verkeersonveiligheid wordt opgevoerd, onder meer door stadsrodeo’s aan te pakken.

Toch lijkt de nieuwe meerderheid te beseffen dat er wel degelijk een en ander is misgelopen met de invoering van de circulatieplannen. Zo wil de gemeente hard inzetten op participatie. Voor de invoering van elk project wil de gemeente nog beter de temperatuur opmeten in de betrokken buurten. Er komt ook een burgerraad die bestaat uit gelote burgers en het beleid mee zal adviseren.

Naast de leefbaarheid in de 'Ezelsgemeente', is ook solidariteit een speerpunt in het bestuursakkoord. De gemeente wil via een doorgedreven huisvestingsbeleid en samen met het OCMW de armoede bestrijden en wie in de marge van de samenleving leeft terug integreren en emanciperen. Schaarbeek streeft naar meer sociale woningen, schrijft zich in in het gewestelijk beleid tegen uithuiszettingen en zal mee naar oplossingen zoeken in de strijd tegen dakloosheid.

Vaag over Josaphat-site

Dat betekent ook dat er spanningen kunnen ontstaan in de doelstelling om de gemeente leefbaarder en groener te maken (het eerste punt), én tegelijk het aantal woningen te verhogen (het tweede punt). Bijvoorbeeld op de grote groene zone friche Josaphat. De eigenaar van dat terrein, het gewestelijk agentschap Maatschappij voor Stedelijke Inrichting, heeft met de steun van de PS een contract toegekend voor de bouw van 509 woningen. Tegenstanders, waaronder Ecolo en Groen, maar ook de MR, vinden echter dat het als natuurgebied moet worden gevrijwaard.

Het bestuursakkoord blijft er vaag over, en zegt dat het college het project zal onderzoeken “in het licht van de gemeentelijke belangen". Wel wil het nieuwe bestuur op de site, als die bebouwd wordt, een Nederlandstalige en Franstalige secundaire school installeren, een park bouwen en een stuk natuurgebied behouden.

Op vlak van onderwijs wou de PS graag de buitenschoolse opvang gratis maken, maar dat lijkt het meerderheidsakkoord niet te hebben gehaald. Wel wil de gemeente naschoolse opvang van “hoge kwaliteit” garanderen en “ervoor zorgen dat kinderen hun talenten kunnen ontwikkelen in een fijne omgeving.” De schoolmaaltijden in het gemeentelijk onderwijs zouden wel gratis worden.

Over de digitalisering van de gemeentelijke loketten is het meerderheidsakkoord helder: het fysiek loket zal blijven staan, en de digitalisering zal niet worden verplicht.

Tegen politiegeweld

Er is tot slot ook een stevig luik over veiligheid, waarbij de klassieke recepten als preventie, maar ook meer blauw op straat geopperd worden. De strijd tegen drugshandel en straatdealers wordt een prioriteit. Politiegeweld en geweld tegen politie of ambtenaren zal niet worden getolereerd.

Zoals vaker bij grote coalities zullen alle partijen van de meerderheid wel ergens hun gading in het meerderheidsakkoord kunnen vinden. Ecolo-Groen met de recepten voor een leefbare stad, de PS met het beoogde sociaal beleid, en de MR met het veiligheidsbeleid. De Lijst van de Burgemeester (Défi) kan tevreden zijn met het verderzetten van het beleid dat ze zelf mee vorm heeft gegeven de afgelopen twintig jaar.

Compromissen

In die zin is het akkoord een echte compromistekst. Maar het toont tegelijk ook aan dat MR, Les Engagés, PS, Ecolo en Défi akkoorden kunnen sluiten. Dat het zo lang geduurd heeft - Schaarbeek is de laatste gemeente van het land zonder bestuursakkoord, had alles te maken met de strijd om wie burgemeester mocht worden. En dat was iets waar vooral de partijhoofdkwartieren, lees Ahmed Laaouej (PS) en Georges-Louis Bouchez (MR), zich mee gemoeid hebben.

Als het over de echte belangen van Schaarbekenaren ging, konden de partijen het met elkaar vinden, zo klinkt het. Wat niet wil zeggen dat er geen ideologische tegenstellingen overbleven: iedereen moest water bij de wijn doen.

Los daarvan moet dit project ook gefinancierd worden. De gemeente kijkt daarbij expliciet naar andere overheden, maar beseft dat ze zelf ook de begroting op orde moet krijgen. Daar gaapt een structureel tekort van 10 miljoen euro. Het afstoten van het rusthuis Albert Latour door het OCMW (2 miljoen euro per jaar, en een forse renovatiekost) past ongetwijfeld in dat plan.

Fiscale stop

De begroting voor dit en de volgende jaren moet nog worden gefinaliseerd. Het bestuursakkoord maakt zich evenwel sterk dat het geld hiervoor niet bij de bewoners zal worden gezocht, want “Het gemeentebestuur volgt het algemene principe van fiscale stop”, zo staat er nog te lezen. Dat betekent dat de lokale belastingen, die al erg hoog liggen, deze bestuursperiode niet verhoogd zullen worden. De gemeente zal intussen bekijken of de Be-Home-korting op de onroerende voorheffing (op de enige woning) niet kan worden verhoogd.

Over het bestuursakkoord zal pas op de gemeenteraad van volgende week woensdag gedebatteerd worden.

Wie krijgt wat?

Gisteren is ook nog het volledige schepencollege voorgesteld, dat vandaag verkozen wordt. Hieronder het overzicht.

Audrey Henry (MR): burgemeester, en ook bevoegd voor Franstalige cultuur en erfgoed

Vincent Vanhalewyn (Ecolo-Groen): klimaat en energie, gelijke kansen, begroting, openbare gebouwen en toezicht op het OCMW

Justine Harzé (PS): stedenbouw, stadsvernieuwing, huisvesting, mobiliteit en parkeren

Cédric Mahieu (Les Engagés): personeelszaken, financiën, ouderen, gezin en gezondheid

Frédéric Nimal (LB): bevolking, burgerlijke stand en juridische zaken

Abobakre Bouhjar (PS): preventie, sport, sociale cohesie, eredienst en jeugd

Martin de Brabant (MR): ruimtelijke ordening, economie, werkgelegenheid en middenstand, toerisme en folklore, patrimoniumbeheer

Gudrun Willems (Ecolo-Groen): openbare ruimte, Nederlandstalig onderwijs, jeugd- en cultuurbeleid

Deborah Lorenzino (LB): openbare netheid en groene ruimten, Franstalige kinderopvang en buitenschoolse opvang

Thomas Eraly (Ecolo-Groen): Franstalig gemeentelijk onderwijs

Döne Somnez wordt voorzitter van het OCMW tot halverwege het mandaat, en Hasan Koyuncu is voorzitter van de gemeenteraad, maar wordt in februari 2028 burgemeester