Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift. Deze week een foto uit 1935: de rally Chamonix-Paris-Bruxelles met ski's à roulettes op de Place de la Concorde in Parijs.
© PhotoNews
| Parijs, Place de la Concorde, 1935: Rally Chamonix-Paris-Bruxelles met "ski's à roulettes."
Column
Beeldspraak: skivakantie, of hoe de wintersport het wiel afschafte
Een alledaags stadsbeeld in het Parijs van 1935. Op Place de la Concorde laten drie mannen zich fotograferen tijdens een oponthoud halverwege hun reis van Chamonix naar Brussel. Voor de rest valt er op het anders zo drukke plein weinig te fotograferen. Het is zomer en warm. Rijke Parijzenaars zijn op vakantie in Nice of Biarritz. Gewone Parijzenaars houden hun siësta. Maar die onverwachte windstilte is voor de drie heren geen probleem, want ze moeten er na hun middagpauze toch vandoor. Ze hebben nu lang genoeg naar de Eiffeltoren zitten te kijken, en ze moeten nog een heel eind.
Vindt u dit een vreemd beeld? Eigenaardige mensen? Een raar idee, om al skeelerend van Chamonix naar Brussel te trekken? Voor de oorlog was zo’n onderneming nochtans niet ongewoon. Ski’s à roulettes waren veruit het meest gebruikte vervoersmiddel over langere afstanden - vóór de fiets, de auto en het vliegtuig. Bij elke familie stonden er latten in de gang.
Dat u er nog nooit van gehoord hebt, ligt aan twee factoren. Ten eerste waren ski’s à roulettes zo ingeburgerd dat men geen bijzondere reden zag om ze te fotograferen. Een ‘rally’ als die van drie heerschappen met hun mooie shirt, was even opzienbarend als de zondagse uitstap van de plaatselijke wandelclub vandaag. Een tweede factor is dat de schaarse getuigen en getuigenissen van dit vooroorlogse vervoersmiddel waarschijnlijk systematisch en moedwillig uit onze archieven en ons collectieve geheugen zijn gewist.
"Ski’s à roulettes waren zo ingeburgerd dat men geen bijzondere reden zag om ze te fotograferen"
Om dat laatste te begrijpen moet u weten dat ski’s op wieltjes altijd net iets populairder zijn geweest in regio’s waar het bergaf gaat. In die bergachtige gebieden - zoals het Chamonix waarvan de figuranten afkomstig zijn - gold droogskiën ook als volksvermaak waarvoor parcours, pistes en pretparken werden aangelegd.
Toen door de ontwrichting van samenleving en economie tijdens de Tweede Wereldoorlog de temperatuur in Europa dramatisch daalde, kwam er in diezelfde gebieden voor langere periodes in de winter sneeuw te liggen. Die klimaatverandering in het hart van geïndustrialiseerd Europa - grote delen van Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland en na de oorlog ook al snel opnieuw Duitsland - bezegelde het lot van de ski’s à roulettes, omdat ze de wintersport deed ontstaan.
De promotoren van die nieuwe, besneeuwde tak van sport en toerisme hadden er immers alle baat bij dat skiën op onbesneeuwd terrein in de vergetelheid zou raken. Alleen op die manier kon sneeuwskiën in de markt worden gezet als een exclusief tijdverdrijf voor de groeiende bovenklasse. Uit de niet helemaal onterechte observatie dat skiën op besneeuwde hellingen leuker was dan skiën op een route national tussen Reims en Charleroi, werd plots de conclusie getrokken dat het vermoeiend, tijdrovend, ja zelfs belachelijk was om nog langer ski’s met wieltjes aan te binden.
Uw verbazing om deze foto bewijst dat de gladdelattenlobby de perceptie volledig heeft kunnen keren. Betekende het ooit een evidente stap achteruit om ski’s van hun wieltjes te ontdoen, dan werden geamputeerde planken snel het nieuwe normaal. Vooral het neutrale Zwitserland investeerde al tijdens de oorlog volop in de waanzin van de wintersport. Zijn mondaine skioorden werden na te streven voorbeelden en symbolen van vrede, welvaart, en gecultiveerde vrijetijdsbesteding.
Vandaar ook de moeilijke positie van de skiënde CO2-CEO’s in Davos in de huidige klimaatdiscussie. Kijk naar de deelstep: wanneer sneeuwgebieden geen sneeuwgarantie meer bieden omdat de temperaturen weer vooroorlogse waarden halen, dan dreigen mensen weer gewoon over straat naar het werk te skiwheelen, in plaats van te betalen voor een alcoholische krokusvakantie in een alpiene file.
Column: Beeldspraak
Elke week voorziet Michaël Bellon een oude persfoto van een nieuw onderschrift in zijn column Beeldspraak.
Lees meer over: Column, Column: Beeldspraak, Place de la Concorde, Rally Chamonix-Paris Bruxelles, ski's à roulettes
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.