Registratierechten: ombudsman waarschuwt voor verrassingen bij aankoop woning

De federale Ombudsman ontvangt steeds meer klachten over de korting op de registratierechten in Brussel, het zogenaamde 'abattement'. “Sommige mensen moeten plots boetes betalen van 30.000 euro, dat is vaak niet haalbaar,” aldus ombudsman David Baele. De FOD Financiën informeert kopers onvoldoende over bijvoorbeeld de gevolgen van te vroeg verhuizen, oordeelt hij.

De registratierechten voor onroerende goederen in Brussel behoren met 12,5% tot de hoogste in Europa. Daarom kreeg de Brusselse koper, onder bepaalde voorwaarden, recht op een abattement. Dat is een vermindering van het belastbare deel. Zo moet de koper van een onroerend goed op de eerste 175.000 euro geen registratierechten betalen.

In Brussel zijn er twee voorwaarden om zo’n vermindering te kunnen krijgen, naast het feit dat de koper niet al eigenaar mag zijn van een andere woning. De koper moet er binnen de twee jaar zijn hoofdverblijf nemen en er gedurende een ononderbroken periode van vijf jaar wonen. Als die voorwaarden niet worden nageleefd zal de koper het abattement moeten terugbetalen, en volgt eventueel een bijkomende boete.

Vanaf april veranderen enkele voorwaarden. Zo wordt bijvoorbeeld de termijn om zich in de woning te vestigen drie jaar. In geval van niet-naleving zal vanaf dan de terugvordering van het abattement berekend worden aan de hand van het aantal volledige jaren waarin werd voldaan aan de verblijfsvoorwaarden.

Maar het loopt vaak mis bij het naleven van die voorwaarden. “Zo’n 1.000 mensen moeten per jaar het abattement dat ze kregen op de registratiekosten terugbetalen,” zegt de federale ombudsman.

In een gedetailleerd rapport stelt de federale Ombudsman nu negen aanbevelingen op voor de FOD Financiën, die verantwoordelijk is voor de inning van de registratierechten. De ombudsman vindt dat de overheidsdienst mensen met een onroerend goed beter moeten informeren over de voorwaarden en eventuele terugvordering van het belastingsvoordeel.

Herinneringsbrief

Nieuwe kopers blijken onvoldoende op de hoogte gebracht over de rechten en voorwaarden die verbonden zijn aan het belastingsvoordeel. “In het algemeen moet er gewoon beter gecommuniceerd worden over de voorwaarden die verbonden zijn aan de verminderde registratierechten.”

“Kopers verliezen de voorwaarden na een tijd uit het oog,” verklaart Baele. “En dat is niet uit luiheid. Zo kunnen renovatiewerken bijvoorbeeld uitlopen.” Het lijkt de federale Ombudsman dan ook aangewezen dat de FOD Financiën voortaan een herinneringsbrief stuurt wanneer een deadline nadert. Dat kan verrassingen vermijden.

Afbetalingsplan

Baele vertelt ook dat sommige kopers bedragen tot 30.000 euro moeten terugbetalen. “Velen kunnen dat onmogelijk in één keer op tafel leggen.” Dat zijn aanzienlijke bedragen, die uit het onderzoek vaak blijven oplopen omwille van de boetes, en soms deurwaarderskosten. “Een eindeloze straat”, klink het.

Daarom willen ze nu dat er gewerkt wordt aan aangepaste afbetalingsplannen, op maat van de financiële situatie van de koper. Momenteel moet de som terugbetaald worden binnen 12 tot 36 maanden. “In sommige situaties zouden we 60 maanden kunnen toekennen, zoals dat het geval is voor de terugbetaling van een belastingsschuld.”

Het is nu aan de FOD Financiën om verbeteringen voor te stellen. De ombudsdienst waakt er in principe over dat de adviezen niet in de wind worden geslagen.