Hoeveel winst kan Brussel boeken met een coronapas?

Krijgt Brussel vanaf 1 oktober een uitbreiding van het Covid Safe Ticket? Politici en experts zijn meer en meer gewonnen voor het idee, nu het in Frankrijk een spectaculaire winst leek op te leveren. De precieze doelgroep die ermee bereikt zou moeten worden, is nog onduidelijk.

Met 16.000 nieuwe, eerste prikken per week wil Brussel tegen eind oktober een vaccinatiegraad van 65 procent behalen. Dat zou, volgens recente wiskundige prognoses, een vierde coronagolf onder controle moeten houden. Voorlopig is nog maar 52 procent van alle Brusselaars minstens één keer gevaccineerd. Er zijn bovendien grote verschillen tussen een gemeente als Sint-Joost, die net aan 50 procent komt, en Sint-Pieters-Woluwe, waar al 77 procent van de inwoners een prik kreeg.

De te boeken winst is dus nog groot. Om sneller aan de beoogde 65 procent te komen, denken enkele Brusselse politici nu openlijk aan een uitbreiding van het Covid Safe Ticket. Het juridische studiewerk is daarvoor al besteld en lopende. Als er tegen het eind van de maand geen beterschap in zicht is, zou Brussel een vaccin (of negatieve coronatest) kunnen verplichten voor wie op restaurant of café wil. Al spreekt gezondheidsminister Alain Maron (Ecolo) daarover nog altijd in zeer voorwaardelijke termen. “Alle discussies lopen nog,” klinkt het op zijn kabinet.

Het Franse voorbeeld leert dat zo’n coronapas mogelijk heel wat mensen kan overtuigen. In Frankrijk is het sinds 9 augustus verplicht om een vaccin- of testcertificaat te kunnen voorleggen op café of restaurant, maar bijvoorbeeld ook in ziekenhuizen of in langeafstandstreinen. De beslissing had een duidelijk effect: op 12 augustus haalde de binnenstad van Parijs een vaccinatiegraad van 81,5 procent, vijftien procent meer dan een maand daarvoor. Vandaag is die vaccinatiegraad zelfs gegroeid tot 89 procent.

De binnenstad van Parijs is gemiddeld wel welvarender dan heel Brussel. Je kan die, volgens Belgische experten, beter vergelijken met een gemeente als Sint-Pieters-Woluwe. Maar, ook in Parijse departementen met het profiel van Sint-Joost of Molenbeek is er diezelfde periode veel winst geboekt. In Seine Saint-Denis, bijvoorbeeld, ging de vaccinatiegraad in een maand tijd van 52,2 procent op 12 juli naar 71,6 procent op 12 augustus. En vandaag is dat al meer dan 74 procent.

Mocht er zo’n uitgebreid Covid Safe Ticket komen in Brussel, mogen wij dan ook zo’n sprong van 20 procent meer gevaccineerden verwachten? “Idealiter gebeurt daarover zo snel mogelijk een grondige bevraging. In Frankrijk was er al op voorhand gepolst naar hoeveel mensen zich zouden laten overtuigen door zo’n coronapas,” zegt ULB-professor infectiologie Nathan Clumeck, verbonden aan het Sint-Pietersziekenhuis. Het kabinet van Brussels minister Alain Maron bevestigt dat zo’n bevraging in Brussel niet besteld is.

Jongeren

Op basis van de Brusselse vaccinatiecijfers lijkt de grootste winst in ieder geval te boeken bij de jeugd. Van de schoolgaande jeugd is nog maar 28 procent minstens één keer ingeënt. Bij de 18- tot 24-jarigen is dat 42 procent. En ook in de groep tussen 25 en 34 jaar is nog bijna de helft niet gevaccineerd.

“Je moet kijken naar wat de mensen willen. Ik kan me voorstellen dat heel wat studenten zich zullen laten vaccineren als ze dat nodig hebben om naar een nachtclub te kunnen. En wie wil reizen, discussieert ook niet meer al te vaak over een vaccin,” zegt infectioloog Clumeck. Al geldt het omgekeerde net zo goed. “Wie nooit op restaurant gaat, zal zich niet laten overtuigen door een coronapas. Wie nooit uitgaat, evenmin.”

Concreet zicht op de verdeling van die Brusselse groepen, heeft hij noch de bevoegde minister. Bovendien is er een groep van principiële vaccinweigeraars, die zo’n coronapas als een inbreuk op hun persoonlijke vrijheid kan beschouwen. “Die groep zal je er niet mee bereiken,” denkt Clumeck.

Motivatiepsycholoog Maarten Vansteenkiste (UGent) verwacht in Brussel wel degelijk “een gunstig effect” van een uitgebreid Covid Safe Ticket, maar ziet ook nadelen. “Zo’n ticket kan een bron van spanning worden,” zegt Vansteenkiste. Dat blijkt nu al in Frankrijk, waar het protest groot is. “Het is belangrijk dat je het Covid Safe Ticket legitimeert in het kader van de veiligheid en de gezondheid, zodat het niet als drukkingsmiddel wordt gezien.”

De Belgische coronaexperten adviseerden eind augustus al om het ticket enkel in hoogrisicocontexten, zoals nachtclubs, in te voeren. “Dan geldt het Covid Safe Ticket als waarschuwing dat er nog altijd risico op besmetting is op die plaats. Dat mensen zich daardoor meer zullen laten vaccineren, is dan slechts een neveneffect, maar geen doel op zich,” zegt Vansteenkiste.