Acteur Misha van der Werf over Black History Month: 'Cultuur is iets om te delen'

Tijdens Black History Month geven we zwarte creatievelingen uit het Brusselse wekelijks een stem in onze portrettenreeks BHM x BRUZZ. Deze week spreken we met acteur en regisseur Misha van der Werf. "Tyler the Creator en Pharrell Williams zijn geweldige artiesten, maar ik haal veel meer inspiratie uit gesprekken die ik met vrienden en familie heb."

Het grote publiek zal Misha van der Werf (25) misschien kennen van zijn passages in verschillende webseries als Hacked en Seasons of Sex. Maar daarbuiten heeft hij ook zelf verschillende videoclips geregisseerd voor Brusselse artiesten.

Zijn bachelorproef Le temps d’une danse, waarin het rouwproces in Benin centraal staat, was zijn eerste grote project als regisseur. In 2023 werd deze kortfilm genomineerd in de categorie ‘Beste Belgische Studentenfilms’. "Sindsdien voelde ik dat mijn passie meer bij regisseren ligt", vertelt Van der Werf. "Hier ben ik dan ook in verder gegaan."

Inspiratie

“Ik hou ervan om een bepaald vaag concept of idee uit te werken tot een concreet finaal product”, aldus de jonge Brusselaar. “Dat begint meestal met m’n notitieboekje waar ik al mijn hersenspinsels in neerpen. Wanneer ik een opdracht krijg of aan een eigen project werk, dan probeer ik al die flarden bij elkaar te puzzelen tot één geheel. Soms kan dat weken-, zelfs maandenlang duren."

Buiten zijn eigen ideeën haalt de jonge regisseur ook veel inspiratie uit zijn nabije omgeving. "Ik kan me maar moeilijk laten inspireren door mensen die ik niet ken of amper zie", geeft hij toe. "Tyler the Creator, Pharrell Williams en Harmony Korine, zijn geweldige artiesten, maar er blijft een afstand tussen ons. Ik haal veel meer inspiratie uit gesprekken die ik met vrienden en familie heb, hen ken ik namelijk door en door."

'Le temps d’une danse'

Zowel de dood als het rouwproces zijn belangrijke thema’s in de Beninse cultuur en vormen de rode draad in Van der Werfs afstudeerproject. “Ik heb voor het eerst gerouwd toen m’n Amsterdamse grootmoeder langs vaderskant stierf", vertelt de jonge Brusselaar.

"Dat was een moeilijke periode, omdat iedereen heel ongelukkig en verdrietig was. Een jaar later stierf m’n Guinese grootvader langs moederskant en toen zag ik compleet het tegenovergestelde: op m’n opa's begrafenis was iedereen gelukkig aan het lachen en feesten. Mijn kortfilm is ontstaan uit dit contrast."

"Het contrast tussen de westerse en Afrikaanse cultuur op vlak van rouwen en de dood loopt door tot de manier waarop mijn kortfilm ontvangen wordt bij het brede publiek", legt hij verder uit.

"Hier bij ons weet niemand echt wie er gestorven is, terwijl dat voor de mensen in Benin bijna overduidelijk was. En daar ben ik in zekere zin blij om: ik wil dat de mensen in Benin zich volledig gerepresenteerd voelen."

Zelfhaat

Van der Werf is trots op zijn Afrikaanse roots, vandaar ook zijn kortfilm. Maar soms is hij teleurgesteeld wanneer hij ziet hoe zwarte mensen elkaar kunnen behandelen. "Soms respecteren we elkaar niet eens", legt hij uit. “We kunnen zo hatelijk zijn tegenover elkaar, zelfs tegen onszelf. En volgens mij is dat niet volledig onze fout. Natuurlijk kunnen we zelf ook iets meer moeite doen om elkaar met meer liefde en respect te behandelen."

"Maar ik denk ook dat veel van onze opgekropte haat een gevolg is van ons koloniale verleden en jarenlange discriminatie. Tot op de dag van vandaag – vroeger weliswaar meer dan nu – worden we gebrainwasht om onszelf, onze huidskleur en onze cultuur te haten."

"Onze zwarte, Afrikaanse normen en waarden worden als minderwaardig gezien. We moeten ons zodanig aanpassen aan de westerse samenleving, dat we onze eigen cultuur uiteindelijk gaan vergeten en gaan leven volgens westerse standaarden."

Cultuur om te delen

Iets als Black History Month Belgium vindt Van der Werf nog steeds nodig. “Maar eigenlijk ben ik er niet meer zo actief mee bezig”, geeft de jonge regisseur toe. “Ik blijf BHMB een prachtige gebeurtenis en organisatie vinden, maar ik vraag me steeds vaker af waarom we maar een maand krijgen."

"Dit interview bijvoorbeeld is ook super aangenaam, maar waarom gebeurt dat nu?", klinkt het. "Waarom niet in februari of in april? Ik vind het jammer dat we slechts een maand gerepresenteerd worden. Er zijn namelijk zo veel goede zwarte artiesten en initiatieven hier in Brussel die een platform verdienen, het hele jaar door.”

Maar Van der Werf gaat geen opportuniteit uit de weg om zijn cultuur te vieren, met familie en vrienden. "Dat moet niet per se gepland worden”, vertelt hij. "In een bruisende, multiculturele stad als Brussel kun je elke dag iemands cultuur vieren; niet alleen zwarte cultuur, maar ook de Arabische, Aziatische en zelfs westerse cultuur. Cultuur is namelijk iets om te delen."