In het Justitia-gebouw in Haren vindt woensdag de samenstelling van de jury plaats voor het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 in Brussel en Zaventem. Met bijna twee maanden vertraging gaat maandag vervolgens de zaak ten gronde van start.
© BRUZZ
| De nieuwe box voor de beklaagden is collectief en bevat uitsparingen in de glazen wand.
Monsterproces over aanslagen in Brussel vandaag van start
Het megaproces over de aanslagen had op 10 oktober in het Justitia-gebouw in Haren van start moeten gaan, met de samenstelling van de jury. De loting van de juryleden liep echter vertraging op, omdat de verdediging op de preliminaire zitting van 12 september bezwaar had tegen de negen individuele glazen boxen die gebouwd waren in de assisenzaal en waarin de beschuldigden zouden moeten plaatsnemen tijdens het proces. De boxen zouden de rechten van de verdediging schenden.
In een arrest van 16 september gaf het assisenhof de verdediging gelijk, en beval die dat de box moest afgebroken worden. Het hof gaf als voorbeeld de beschuldigdenbox die gebruikt was op het Franse assisenproces over de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs.
Twee maanden later, op 14 november, was uiteindelijk de nieuwe box klaar. (Lees verder onder de afbeelding)
© Belgaimage
| Luc Hennart, persrechter voor het assisenproces van de aanslagen in Brussels Airport en metrohalte Maalbeek op 22 maart 2016, geeft toelichting voor de verzamelde pers.
Volgens persrechter Luc Hennart, zou het proces nu op 5 december effectief van start kunnen gaan, met bijna twee maanden uitstel. "De box stemt overeen met wat er in het arrest van de voorzitter staat", zegt Hennart. "Ik ben persoonlijk ervan overtuigd dat er geen discussie meer zal zijn."
Dat bleek woensdagochtend ook te kloppen. Bij de advocaten van de verdediging viel te horen dat de beschuldigdenbox in de huidige configuratie aan hun verwachtingen voldoet. "Het is een copy-paste van de box die gebruikt werd voor de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs. Spijtig dat ze dit niet van het begin zo hadden gedaan", zei Jonathan De Taye, advocaat van beschuldigde Ali El Haddad Asufi.
36 Juryleden uitloten
Er moeten woensdag 12 effectieve juryleden en 24 plaatsvervangers uitgeloot worden, die allemaal geacht worden om het volledige proces bij te wonen. In totaal zijn er daarvoor 1.000 kandidaat-juryleden opgeroepen, van wie er al een 300-tal vrijgesteld werden. Ongeveer 700 kandidaat-juryleden moesten zich woensdag om 9 uur dus aandienen. Doen ze dat niet, dan riskeren ze boetes van 400 tot 1.000 euro, vermenigvuldigd met zogenoemde opdeciemen, wat momenteel neerkomt op een factor 8.
De namen van alle kandidaat-juryleden, die in de verschillende zalen plaatsnemen, zullen woensdag afgeroepen worden. Kandidaat-juryleden krijgen dan nog de kans om aan de voorzitster te vragen om een vrijstelling. Vervolgens gaan hun namen in een urne en volgt er een lottrekking.
Zowel verdediging als openbaar ministerie hebben na die lottrekking nog recht om elk achttien uitgelote effectieve of plaatsvervangende juryleden te wraken. Ze moeten daarvoor geen reden opgeven. Zijn er meer dan acht juryleden van hetzelfde geslacht uitgeloot, dan kan tot slot ook de voorzitster nog juryleden wraken.
Eerste zitting op 5 december
Maandag moet uiteindelijk het proces echt van start gaan, met de identificatie van de partijen en een toelichting van de voorzitter. Dinsdag is het de bedoeling om te starten met de voorlezing van de akte van beschuldiging, 469 pagina's lang.
Het proces in het Justitia-gerechtsgebouw kan worden bijgewoond vanuit in totaal tien zalen. In de hoofdzaal zetelt het hof, met voorzitster Laurence Massart en twee assessoren, naast het Openbaar Ministerie, de griffie en de bodes. De advocaten van de verdediging zitten tegenover de jury, met achter hen de negen beschuldigden. Verder is er in de zaal een beperkt aantal plaatsen voorzien voor de advocaten van de burgerlijke partijen, slachtoffers, pers en publiek.
Zeven relaiszalen met videoverbinding
Naast de hoofdzittingszaal zijn er zeven relaiszalen ingericht in het Justitia-gerechtsgebouw. Zij moeten plaats bieden aan de bijna duizend burgerlijke partijen in de zaak, hun naasten en advocaten.
De relaiszalen maken de facto deel uit van de zittingszaal en via videoverbinding zal er ten allen tijde interactie mogelijk zijn met de hoofdzittingszaal. Voor het publiek is er nog een andere zaal ingericht, maar van daaruit is geen interactie mogelijk. Tot slot is er ook een grote perszaal.
Voor het proces zijn strikte veiligheidsmaatregelen genomen. Zo is er een veiligheidscontrole voor de ingang van het gerechtsgebouw. Voor de samenstelling van de jury mag er om praktische redenen geen voeding en drank meegenomen worden. Die zal daarom gratis aangeboden worden. Vanaf de start van het proces ten gronde mag wel voedsel meegenomen worden, maar drank blijft verboden. Er is wel een restaurant met voedsel en drank tegen betaling.
De tien beschuldigden
© BRUZZ
| De tien beschuldigden in de assisenzaak over de aanslagen in Brussel en Zaventem op 22 maart 2016.
In totaal staan er voor het hof van assisen tien beschuldigden terecht. Oussama Atar, die beschuldigd wordt als leider van een terroristische groepering, is de enige die in de beschuldigdenbox zal ontbreken. In april 2019 maakte terreurgroep IS zijn dood bekend, maar sluitend bewijs is er daarvoor niet.
Salah Abdeslam
De politie arresteert Salah Abdeslam (33) op 18 maart 2016 in Sint-Jans-Molenbeek, nadat zijn vingerafdrukken waren gevonden in een safehouse in Vorst, waar drie dagen eerder de politie op hevige tegenstand stuitte bij een huiszoeking. De Fransman uit Molenbeek zat dus al in de cel op het moment van de aanslagen in Brussel, maar zou bij de voorbereidingen wel een rol gespeeld hebben.
Hij werd overgeleverd aan Frankrijk, voor zijn betrokkenheid bij de aanslagen van 13 november 2015 in Parijs. In de tussentijd werd hij in België veroordeeld tot twintig jaar cel voor de schietpartij in Vorst. Op het terrorismeproces over de aanslagen in Parijs werd hij veroordeeld tot levenslang. Sinds juli zit hij in de cel in het Waals-Brabantse Itter, in afwachting van het proces in Brussel.
Sofien Ayari
Tunesiër Sofien Ayari (29), die ook bekendstond onder de namen "Amine Choukri" of "Monir Ahmed Alaaj", werd samen met Salah Abdeslam opgepakt in Molenbeek. Hij was in oktober 2015 al samen met Salah Abdeslam gecontroleerd in het Duitse Ulm, wellicht nadat hij was afgereisd uit Syrië.
Ook hij is veroordeeld tot twintig jaar cel voor de schietpartij in Vorst. Op het proces over de aanslagen in Parijs werd Ayari veroordeeld tot 30 jaar, waarvan hij minstens twee derde volledig moet uitzitten.
Oussama Atar
Oussama Atar, een neef van de broers-El Bakraoui, wordt ervan verdacht onder het pseudoniem "Abu Ahmed" vanuit Syrië de aanslagen in Parijs en Brussel geleid te hebben. Hij werd in 2005 opgesloten in een gevangenis in Irak, naar verluid vanwege wapensmokkel, maar kwam in 2010 vrij onder politieke druk van ons land.
Volgens IS kwam hij in november 2017 om bij een luchtaanval in Syrië, maar sluitend bewijs is er daarvoor niet. Vandaag zou hij 38 jaar zijn.
Mohamed Abrini
Mohamed Abrini (37), die op 8 april 2016 opgepakt werd in Anderlecht, werd eveneens gezocht sinds de aanslagen in Parijs, nadat bewakingsbeelden hadden aangetoond dat hij twee dagen voor de aanslagen samen met Salah Abdeslam werd gefilmd in een tankstation op de snelweg naar Parijs.
De Molenbekenaar bekende na zijn arrestatie dat hij de 'man met het hoedje' was, die op bewakingsbeelden van de luchthaven van Zaventem te zien was kort voor zijn twee mededaders zich opbliezen en hij op de vlucht sloeg. Abrini, bijgenaamd 'Brioche', liet in de vertrekhal zijn bagage achter, die achteraf de zwaarste lading explosieven bleek te bevatten.
Voor zijn aandeel bij de aanslagen in Parijs werd hij in juni al veroordeeld tot levenslang, waarvan hij minstens 22 jaar moet uitzitten.
Osama Krayem
De Syrische Zweed Osama Krayem (30) werd dezelfde dag als Abrini opgepakt in Laken. Hij was gefilmd in metrostation Pétillon kort voor de aanslag in Maalbeek, toen hij vluchtig enkele woorden wisselde met Khalid El Bakraoui.
De man, die ook bekendstond onder de valse Syrische identiteit "Naïm Al Hamed", had zich ook in de metro moeten opblazen, maar krabbelde terug en goot zijn lading TATP in het toilet van de flat in Etterbeek, waar hij zich met Khalid El Bakraoui had schuilgehouden.
In Parijs werd hij in juni veroordeeld tot 30 jaar, waarvan hij minstens twee derde volledig moet uitzitten.
Hervé Bayingana Muhirwa
De Rwandees Hervé Bayingana Muhirwa (37) werd samen met Osama Krayem opgepakt. Hij wordt ervan verdacht dat hij zowel Osama Krayem als Mohamed Abrini geholpen heeft om onder te duiken.
Bilal El Makhoukhi
Bilal El Makhoukhi (33), die in Syrië een been verloor, werd ook op 8 april opgepakt in Laken. El Makhoukhi, in 2015 al veroordeeld tijdens het Sharia4Belgium-proces, wordt ervan verdacht Osama Krayem en Mohamed Abrini geholpen te hebben.
Ook zijn er sterke vermoedens dat hij de zogenaamde "Aboe Imran" is waarnaar verwezen wordt in audiogesprekken op de laptop die teruggevonden is in een vuilbak naast het safehouse in Schaarbeek, en die potentiële terroristen in de toekomst van wapens zou kunnen voorzien.
Ali El Haddad Asufi
Ali El Haddad Asufi (38) werd op 24 maart 2016 opgepakt en weer vrijgelaten, om op 9 juni opnieuw opgepakt te worden in Schaarbeek. Hij werd gezien op camerabeelden aan het safehouse in de Kazernelaan in Etterbeek en zou geholpen hebben bij de verhuis van jeugdvriend Khalid El Bakraoui naar dat appartement.
Op het terrorismeproces in Parijs werd hij veroordeeld tot tien jaar cel, waarvan hij twee derde volledig moet uitzitten.
Ibrahim Farisi
Ibrahim Farisi (34) werd samen met zijn broer Smail op 11 april 2016 opgepakt. Na de aanslag van 22 maart had Ibrahim zijn broer geholpen om de flat aan de Kazernelaan in Etterbeek leeg te maken en schoon te maken.
Smail Farisi
Smail Farisi (38) had het appartement aan de Kazernenlaan in Etterbeek gehuurd, om een OCMW-uitkering te kunnen innen hoewel hij nog bij zijn ouders woonde. Hij gebruikte de flat voor afspraakjes met zijn vriendin, maar leende die later uit aan Khalid El Bakraoui.
De broers-Farisi zijn de enige twee van wie de doorverwijzing naar assisen is gevraagd die intussen vrijgelaten zijn.
Aanslagen Brussel 2016
Op de luchthaven van Zaventem ontploften op 22 maart 2016 twee bommen. Ook in metrostation Maalbeek was er een explosie. Op 12 september ging het proces, dat 9 maanden zal duren, van start in Brussel.
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.