Proces aanslagen: verdediging Smail Farisi wil getuigen meteen ondervragen

De verdediging van beschuldigde Smail Farisi op het proces over de aanslagen van 22 maart 2016 heeft maandag conclusies neergelegd. De advocaten, Sebastien Courtoy en Michel Degrève, willen de getuigen onmiddellijk kunnen ondervragen en niet aan het einde van alle getuigenissen, begin februari zoals gepland. Volg alles over het proces hier live.

17.33 uur: Verdediging kan dan toch geen tussentijdse vragen stellen

Het hof van assisen over de aanslagen van 22 maart 2016 heeft maandag in een arrest geoordeeld dat er toch geen tussentijdse vragen gesteld zullen kunnen worden tijdens de voorstelling van het onderzoek door de onderzoeksrechters. Dat zei voorzitster Laurence Massart maandagmiddag, bij de hervatting van de zitting.

Het hof verklaarde zich "onbevoegd" over de kwestie van de tussentijdse vragen die door de verdediging van beschuldigde Smail Farisi was opgeworpen.

Het is aan de voorzitster van het hof van assisen om de orde van de dag te bepalen, en wie wanneer vragen kan stellen, zo las de voorzitster voor uit het arrest.

Ook klonk het dat de advocaten van Smail Farisi de kans kregen om een akte van verdediging op te stellen, maar dat ze ervoor gekozen hebben om dat niet te doen.

Bovendien nam het hof in overweging dat de planning, met een week van vragen na de verschillende getuigenissen, al weken voor het neerleggen van de conclusies gecommuniceerd werd. Het "grote tijdvenster" dat uitgetrokken is voor de vragen van de verdediging garandeert het recht op tegenspraak, aldus het hof.

De verdediging van Smail Farisi, Michel Degrève en Sébastien Courtoy, had maandag conclusies neergelegd over de kwestie van de tussentijdse vragen.

Sinds 21 december presenteren de onderzoeksrechters het onderzoek. Pas op 6 februari kan de verdediging hierover vragen stellen. Degrève en Courtoy vinden dat dit te lang duurt. Ze willen sneller vragen kunnen stellen om bepaalde elementen die naar hun mening fout zijn recht te zetten.

Normaal moest de zitting, met de uitspraak van het arrest, om 15 uur hervatten. Maar dat gebeurde uiteindelijk dus pas iets voor 17 uur.

14.24 uur: Abdeslam benadrukt dat hij niets te maken heeft met de aanslagen van 22 maart

Beschuldigde Salah Abdeslam heeft maandag benadrukt dat hij niets te maken heeft met de aanslagen van 22 maart 2016 in Brussels Airport en metrostation Maalbeek. Hij zei dat toen hij het woord kreeg vanwege de conclusies die de verdediging van Smail Farisi neerlegt met de vraag om sneller vragen te kunnen stellen aan getuigen.

Sébastien Courtoy en Michel Degrève, de advocaten van Smail Farisi, legden na de eerste getuigenis van de dag conclusies neer. Zij vinden dat het recht van de verdediging geschonden wordt omdat de advocaten pas 46 dagen na de eerste getuigenissen hun vragen mogen stellen.

De procedure bepaalt dat de beschuldigden als laatste partij het woord krijgen over de zaak. Salah Abdeslam zei zich niet te willen uitspreken over de kwestie van de vragen, maar maakte wel van het moment gebruik om te benadrukken dat hij niets te maken heeft met de aanslagen van 22 maart.

"Ik heb een voorgeschiedenis van terrorisme, ik ben veroordeeld voor de aanslagen van 13 november 2015, maar dat wil niet zeggen dat ik verantwoordelijk ben voor alle aanslagen die nog volgen", zei hij. "In Frankrijk heb ik mijn verantwoordelijkheid genomen, maar met deze aanslagen heb ik niets te maken." Abdeslam zat op het moment van de aanslagen in Zaventem en Brussel in de gevangenis, nadat hij op 18 maart werd opgepakt.

De advocaten van Abdeslam hadden in hun akte van verdediging in december ook al aangehaald dat "het erop aan zal komen om Parijs en Brussel niet met elkaar te verwarren". "De inzet is groot voor hem en voor justitie: dat hij niet veroordeeld wordt voor wat hij niet heeft gedaan", klonk het.

13.35 uur: Verdediging Smail Farisi wil getuigen meteen ondervragen en legt conclusies neer

Courtoy en Degrève hadden de kwestie al twee weken geleden aangekaart. Maandag legden ze uitendelijk hun conclusies neer. De voorzitster van het hof, Laurence Massart, en haar twee bijzitters moeten daar nu een uitspraak over doen. Ze schorste maandagmiddag de zitting, nadat alle partijen het woord hadden gekregen over de kwestie. Rond 15 uur zou de zitting hervatten.

Volgens Degrève laat de huidige planning geen tegenspraak toe en schendt ze zo het recht op verdediging. Er kunnen geen vragen worden gesteld of fouten verbeterd. De jury vormt niettemin nu al zijn mening, zei hij, "soms over cruciale zaken". Degrève overliep de agenda van het proces, dat van start ging met de voorlezing van de akte van beschuldiging door het federaal parket, van 6 tot 19 december. Sinds 21 december wordt het onderzoek voorgesteld, met het horen van getuigen. Vanaf 6 februari zou het vervolgens de bedoeling zijn om hen vragen te stellen.

"We kunnen pas 46 dagen na het begin van de getuigenissen - 39 getuigen later - vragen stellen", zei Degrève. De advocaat zei dat dat zowel voor jury, getuigen, verdediging als de beschuldigden zelf problematisch is. Hij voerde nog aan dat het parket, aangevuld met de voorstelling van het onderzoek door de onderzoeksrechters, al twee maanden de tijd kreeg om zijn zienswijze uiteen te zetten. De verdediging van zijn kant moest het stellen "met dertig minuten", toen ze hun aktes van verdediging konden presenteren.

12.38 uur: Verschillende beschuldigden duiken op in DNA- en vingerafdrukkenanalyse van Max Roosstraat

Het labo van de wetenschappelijke en juridische politie kon op 22 maart pas na 23 uur beginnen aan zijn onderzoek van het appartement in de Max Roosstraat, nadat de Directie speciale eenheden (DSU) van de federale politie en DOVO al waren gepasseerd. Het labo onderzocht de verschillende bewijsstukken op DNA-profielen en vingerafdrukken. Ook bewijsstukken die al eerder op de dag werden aangetroffen, zoals een identiteitskaart van Miguel Dos Santos, een Nokia-gsm en verschillende gsm-dozen werden onderworpen aan een analyse. Ook vond een agent dozen van Brabantia-vuilzakken met daarin legen dozen van bouten en gebruikte zakdoeken.

Het labo vond op de bewijsstukken vooral het DNA terug van Ibrahim El Bakraoui, Najim Laachraoui en Mohamed Abrini, de drie leden van de cel van Zaventem. Maar ook het DNA van andere beschuldigden duikt op.

Zo werd het DNA van Ali El Haddad Asufi aangetroffen op een beker in een kartonnen doos van een vuilbak die werd aangetroffen voor nummer 8 van de Max Roosstraat en dat van Hervé Bayingana Muhirwa op een oorstokje in een vuilzak in de hal van het appartement. Op de trekker van een karabijn die werd aangetroffen in een zak vond het labo ook het DNA van een van de kamikazes van Parijs. "Die is gestorven op 13 november, nog voor het huurcontract voor de Max Roosstraat werd afgesloten en heeft waarschijnlijk nooit een voet in het appartement gezet", aldus de speurder.

Ook Osama Krayem komt regelmatig terug in de analyses, met zowel zijn DNA als zijn vingerafdrukken, bijvoorbeeld op het scherm van de televisie, een theedoos en een lege doos bouten in een doos gevonden op straat. In een vuilzak in de keuken werd ook een dadelpit gevonden met het DNA van beschuldigde Bilal El Makhoukhi en in de keuken werd ook een rugzak aangetroffen met het DNA van beschuldigde Sofien Ayari.

In totaal werden 489 bewijsstukken in beslag genomen, waarvan er op 299 een analyse voor DNA en vingerafdrukken werd gedaan, en op 174 alleen een DNA-analyse. Ter plaatse werden 22 vingerafdrukken vastgesteld, in het labo werden er nog 81 andere ontdekt. 23 vingerafdrukken konden worden geïdentificeerd.

10.03 uur: Zeven beschuldigden overgebracht, OM stoort zich aan gepraat Abdeslam en Abrini

Bij de start van de zitting bleven zes van de zeven beschuldigden in de beschuldigdenbox zitten. Osama Krayem keerde gewoontegetrouw terug naar zijn cel in het Justitia-gebouw. De advocaten van de verdediging vroegen gewoontegetrouw ook om te laten akteren dat hun cliënten naaktfouilles moesten ondergaan waarbij ze door de knieën moesten. Beschuldigde Ali El Haddad Asufi zei dat er ook geweld tegen hem werd gebruikt: zijn arm zou verdraaid zijn en hij zou tegen een muur zijn geduwd. De voorzitster van het hof, Laurence Massart, noteerde zijn verklaringen.

Daarna vroeg federaal procureur Paule Somers aan de voorzitster om het gepraat te doen stoppen tussen Salah Abdeslam en Mohamed Abrini. De twee, die normaal gescheiden zijn door de lege stoel van Krayem, waren vrijdag naast elkaar gaan zitten. Volgens Somers stoort hun gepraat in die mate dat ze moeilijk nog de debatten kunnen volgen. De advocate van Abrini antwoordde dat ze vlak voor de twee zit en niets kan horen.

Ook de voorzitster van het hof, die iets verder zit dan het OM, zei dat ze de gesprekken niet kon horen. Ze dacht er wel het hare van dat Abdeslam in zijn handen had geklapt vrijdag, toen een onderzoeksrechter concludeerde dat Sofien Ayari wellicht de "Hamza" is naar wie gebeld werd en een sms werd verstuurd via een gsm die aan de Max Roosstraat in Schaarbeek werd gevonden. De voorzitster zei nog dat ze in het oog zou houden hoe het verder verloopt, maar Abrini besliste alvast om maandag niet meer naast Abdeslam te gaan zitten.

7.05 uur: Procesdag in het teken van safehouse Max Roosstraat

De zitting maandag van het assisenproces over de aanslagen van 22 maart 2016 zal volledig in het teken staan van de huiszoekingen in de Max Roosstraat in Schaarbeek. Zo zal het gaan over het afstappen van het labo van de technische en wetenschappelijke politie in het appartement waar explosieven bereid werd. Ook zal de huiszoeking zelf in het appartement toegelicht worden, waarbij ook een video zal te zien zijn.

Donderdag zoomde de voorstelling van het onderzoek al een eerste keer in op de safehouse in de Max Roosstraat. Het ging onder meer over de dozen van vuilnisbakken die gevonden werden op straat, de vuilophalers die informaticamateriaal vonden in het huisvuil in de Max Roosstraat en de TATP en ander materiaal om explosieven te maken die werden aangetroffen in het appartement.

Vorige week leek de discussie over de naaktfouilles wat op de achtergrond verdwenen. Donderdag liet de voorzitter opnieuw akteren hoe vijf van de zeven aangehouden beschuldigden - Mohamed Abrini en Osama Krayem wilden niet antwoorden - opnieuw een fouille met kniebuiging hebben moeten ondergaan. Bij de verdediging was donderdag nog te horen dat ze nog geen verzoekschrift met argumenten ontvangen heeft voor het beroep dat minister van Justitie Vincent Van Quickenborne (Open Vld) aantekende tegen de beschikking van de kortgedingrechter over de fouilles. Het is dan ook nog niet duidelijk wanneer het beroep behandeld zal worden.