Studenten voor de klas, een 38 urenweek in vier dagen afgewerkt: Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) laat Brusselse Nederlandstalige scholen de vrijheid om te experimenteren met het aantrekken van leerkrachten. "Leuk, maar het mag de minister niet afleiden van wat hij echt moet doen: het verbeteren van het statuut van leerkracht."
Nederlandstalige scholen kunnen vanaf nu experimenteren met projecten om het lerarentekort weg te werken. Dat maakte Ben Weyts (N-VA), Vlaams minister van Onderwijs, even voor Kerstmis bekend aan de verschillende onderwijskoepels, die sinds deze week aan de slag gaan met hun eigen ideeën.
De onderwijsinstellingen krijgen carte blanche om initiatieven uit te testen die leerkrachten moeten aantrekken én behouden, laat De Standaard weten die het nieuws uitbracht. Deze zogenaamde proeftuinen ‘mogen de bestaande regelgeving even negeren’, klinkt het. Wat in de praktijk werkt, wordt nadien uitgerold in alle scholen.
Het gaat om 27 projecten in 216 scholen: 127 basisscholen en 89 scholen in het secundair onderwijs. In Brussel doen vier scholengroepen mee met 'de proeftuinen': scholenkoepel Sint-Goedele, GO! Scholengroep, KatOBA (Katholiek Onderwijs Brussel Annuntiaten), en het stedelijk/gemeentelijk onderwijs in Brussel-stad, Anderlecht en Sint-Jans-Molenbeek.
Bij die laatste kunnen scholen andere profielen met een bachelor – of masterdiploma aantrekken om les te geven. "Zorgondersteuning of muzische vorming worden dan bijvoorbeeld ingevuld door mensen die niet per se een pedagogisch bekwaamheidsattest hebben, maar wel gekwalificeerd zijn", zegt Brussels schepen van Onderwijs Ans Persoons (One.Brussels/Vooruit).
Concreet gaat het om praktijken die momenteel niet worden toegestaan door de huidige onderwijsregels.
Zo wil KatOBA zijn vacatures breder openstellen, ook voor minder typische profielen. Het doel is om kandidaten zonder een pedagogische achtergrond een vormingstraject op maat aan te bieden. Ervaren leerkrachten treden dan op als mentor voor de starters en de zij-instromers.
Toch proberen de scholenkoepels het aantal leerkrachten zonder een pedagogisch bekwaamheidsbewijs en het aantal mét een pedagogische bekwaamheidsattest te houden op één op drie. Het doel is om die eerste groep alsnog het nodige bewijs te laten halen. "Het gaat dan om bijvoorbeeld om sociale werkers of logopedisten, die op korte termijn het tekort opvullen en die maken dat bepaalde lesuren niet verloren gaan", zegt Bruno De Lille, algemeen directeur Sint-Goedele.
Sint-Goedele zal daarnaast kijken wat het geeft om studenten uit de lerarenopleiding vroegtijdig in te schakelen als leerkracht. “Ik denk aan studenten die bijvoorbeeld al hun theoretische vakken hebben afgelegd en alleen nog maar een eindproef moeten afwerken”, aldus De Lille.
De studenten zouden dan geen studentenjob uitoefenen, maar volwaardig gezien worden als leerkracht. “We zouden hen dan ook op basis daarvan verlonen, maar wel voor maximaal twee schooljaren”, aldus De Lille.
"Het is duidelijk dat dit niet de grote oplossing zal zijn," zegt docent pedagogie aan de VUB Els Consuegra over het initiatief van Weyts. "Maar alle beetjes helpen. Sommigen zullen zeker wanhoop en boosheid voelen, maar het is onze professionele plicht om optimistisch en constructief te blijven."
De GO! Scholengroep in Brussel zoekt vooral een structurele oplossing voor de vakken levensbeschouwing.
“Op dit moment zijn veertig procent van de vacatures niet ingevuld en dus krijgt veertig procent van de studenten ook dat vak niet”, zegt Pascal Onderdonk, coördinerend directeur basisonderwijs bij de Scholengroep Brussel. “We zijn daarom op zoek gegaan naar een alternatief in het curriculum: cultuurbeschouwing, waar de vorming van mens en maatschappij meer zal worden toegelicht.”
Het meest opmerkelijke idee komt eveneens van de GO! Scholengroep: die wil een 38 urenweek introduceren, niet verspreid over vijf maar over vier lesdagen.
Onderdonk: “Fulltime werken in vier dagen tijd is in Brussel een opportuniteit, omdat veel van de leerkrachten in Vlaanderen wonen en die verplaatsing voor hen belastend is.”
Onderdonk wil de scholen niets opleggen, voor alle duidelijkheid. Daarom overlegt hij nu met de verschillende betrokkenen, "zodat én het lerarenteam én de ouders hier volledig achterstaan".
Zowel de GO! Scholengroep als Sint-Goedele Brussel zijn tevreden over de openheid van Weyts. Maar toch detecteert De Lille een aantal gevaren. “Het is een hele verantwoordelijkheid die wij als scholengroep alleen niet kunnen bolwerken”, zegt hij.
En ook: “Het mag niet zijn dat de overheid nu niets meer doet: er moeten nog altijd zaken gebeuren om het beroep aantrekkelijk te maken, zoals het introduceren van een Brusselpremie”, klinkt het.
Ook Onderdonk reageert tevreden over de proefprojecten, “maar het heeft allemaal veel te lang aangesleept”, stelt hij vast. “Toen onze scholengroep sommige van de ideeën voorstelden destijds, klonk het: veel te verregaand. Maar nu kan het ineens. Daardoor is - helaas - heel wat kostbare tijd verloren gegaan."
Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.