Taaltests bij kleuters ook in Brussel van start: 'Ondersteuning nodig'

SDS
© BRUZZ
11/10/2021
Updated: 11/10/2021 17.42u

Sinds maandag moeten alle kinderen uit de derde kleuterklas een taaltest afleggen. Dat moet duidelijk maken welke leerlingen met een taalachterstand kampen. "Dit is maar de eerste stap: na de vaststelling moet er ook ondersteuning komen," reageert Bruno De Lille, algemeen directeur van de katholieke Brusselse scholengroep Sint-Goedele. "Brusselse kinderen spreken niet even goed Nederlands als Vlaamse, dat weten we nu al, maar ze moeten ook de kans en de steun krijgen om bij te kunnen benen."

Vanaf dit schooljaar wordt er elk jaar tussen 10 oktober en 30 november een taalscreening uitgevoerd bij alle kinderen uit de derde kleuterklas. De allereerste taalscreeningtesten, die vorig jaar werden aangekondigd door Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts, zijn maandag afgenomen.

Wanneer uit de testen blijkt dat een kind een grote taalachterstand heeft kan er nog geremedieerd worden, laat het kabinet-Weyts maandag weten. Blijkt de achterstand op het einde van het schooljaar alsnog te groot, dan kan de klassenraad adviseren om de overstap naar de lagere school uit te stellen. Wanneer ouders het advies naast zich neerleggen krijgt het kind in het eerste leerjaar een taalintegratietraject opgelegd. Experts waarschuwden eerder nog om de test niet als maatstaf voor de overgang naar het lager onderwijs te gebruiken.

"We willen absoluut vermijden dat kinderen nog starten in het lager onderwijs met een taalachterstand," klinkt het bij minister Weyts. "Anders wordt de achterstand enkel groter, zowel in het Nederlands als in andere vakken.”

Koalatest

Concreet bestaat de 'Koalatest', die ontworpen is door het Centrum Taal en Onderwijs van de KU Leuven, uit zeven taken die vertrekken vanuit een herkenbare klassituatie: een rommelige eetzaal, een turnles, een spel met een hoepel, een knutseltaak, een verhaal over konijntjes, de klasbibliotheek of een verjaardag in de klas.

Bij die zeven taken horen doe-, zoek- en kiesopdrachten. Zo moeten de kleuters op basis van mondelinge instructies door de kleuterleid(st)er een papieren vingerpop maken, bepaalde delen van een tekening inkleuren of de juiste verjaardagstaart aanduiden. De kleuters leggen een deel van de test individueel af en het andere deel in groepjes van vijf kleuters.

Deze zomer hebben alle schooldirecties en kleuterleid(st)ers een handleiding rond de test ontvangen. De kinderen krijgen achteraf een kleurencode toegekend: groen, rood of oranje. Kleuters in de oranje zone hebben mogelijk extra ondersteuning nodig, kleuters in de rode zone vereisen intensieve begeleiding.

"Niemand maakt er een drama van dat kleuters nog niet kunnen rekenen, het zou ook geen drama mogen zijn dat de taal nog niet beheerst wordt"

Bruno De Lille, directeur scholengroep Sint-Goedele

"Het lijkt ons best wel zinvol om op een gestandaardiseerde manier het taalniveau van de kleuters vast te stellen," zegt Bruno De Lille, algemeen directeur bij de Brusselse scholengroep Sint-Goedele. "Dat veel Brusselse kleuters een taalniveau hebben dat niet hetzelfde is als dat van de doorsnee Vlaamse kleuter, dat weten we al. Maar als een test ons kan helpen om op bij elke individuele kleuter op een precieze manier het niveau vast te stellen, dan is dat een instrument dat ons kan helpen om beter onderwijs op maat te leveren."

Dat laatste vinden ook Elke Roex en Ans Persoons (allebei Vooruit), als Anderlechtse en Brusselse schepenen voor Nederlandstalig Onderwijs bevoegd voor respectievelijk acht en zeven Nederlandstalige basisscholen. "Wij zien de nieuwe taaltest vooral als een pedagogisch instrument waarmee we het onderwijs op elk kind kunnen afstemmen, en problemen kunnen remediëren. De test mag niet gebruikt worden om kinderen uit te sluiten."

"Maar iedereen moet goed beseffen dat dit maar de eerste stap is," reageert De Lille. "Na de vaststelling moet er ook ondersteuning komen. De leerlingen die niet op het gewenste niveau staan, moeten de kans krijgen om bij te kunnen benen."

'Onderwijs is vrij'

En daar zijn twee risico's aan verbonden, vindt de directeur van de scholengroep. "Ten eerste dat men die verantwoordelijkheid vooral bij de leerling en/of de ouders gaat leggen. Het zou kunnen dat men de redenering zou verdedigen dat die eerst maar moeten zorgen dat ze goed genoeg Nederlands spreken of leren spreken voor ze in een Nederlandstalige school les mogen volgen. Dat zou absoluut onwenselijk zijn."

"De keuze van het onderwijs is nog altijd vrij, en er mag dus geen soort toelatingsproef komen voor je naar school kan. Mocht men dat in het Franstalig onderwijs ook doen, dan zouden er een heleboel kinderen nergens terechtkunnen, want ook de kennis van het Frans is bij veel kleuters niet op het niveau dat men zou willen."

"Bovendien ga ik ervan uit dat je naar school gaat om iets te leren: niemand maakt er een drama van dat kleuters nog niet kunnen rekenen, het zou ook geen drama mogen zijn dat de taal nog niet beheerst wordt. Laten we vooral de juiste methodes zoeken om ze goed Nederlands te leren."

"Wie zal kleuters met taalachterstand extra ondersteuning geven? Er is al een groot lerarentekort, de bestaande kleuterleiders zijn met te weinig om te gaan diversifiëren"

Bruno De Lille, directeur scholengroep Sint-Goedele

2010901 1765 ONDERWIJS Bruno De Lille

"En dan is er de vraag: wie zal die leerlingen die extra ondersteuning geven?", zegt De Lille. "Er moet absoluut bijgespijkerd worden. Maar vandaag weet ik niet hoe we dat gaan aanpakken."

"Laat ons niet aan ons lot over. Er is momenteel al een groot lerarentekort, de bestaande kleuterjuffen en -meesters zijn met te weinig om te gaan diversifiëren en zijn niet altijd opgeleid om het Nederlands te leren aan anderstalige kleuters. Ze hebben in de huidige omstandigheden geen tijd om ook nog eens extra vormingen te volgen, want dan staat er niemand voor de klas."

"Laat ons er ook geen te negatief verhaal van maken: vergeet niet dat heel veel van onze kleuters al noties hebben van verschillende talen. De uitdaging is om die kinderen te laten groeien in al die talen zodat ze op het moment dat ze afstuderen vlot drie- of viertalig zijn. We zijn daar nog niet, maar dat moet wel ons doel zijn."

Fijn dat je wil reageren. Wie reageert, gaat akkoord met onze huisregels. Hoe reageren via Disqus? Een woordje uitleg.

Lees meer over: Brussel, Onderwijs, kleuterscholen, kleuters, taalscreening kleuteronderwijs, kleuteronderwijs, onderwijsminister Ben Weyts, taaltesten Nederlands, taaltest, Bruno De Lille, Elke Roex, Ans Persoons

Iets gezien in de stad? Meld het aan onze redactie

Site by wieni