Waarom het luchthavendossier bijna onontwarbaar is

Zaterdag loopt het tweede belangenconflict af, en kan de Brusselse regering vliegmaatschappijen beboeten die de strikte Brusselse geluidsnormen overschrijden. De kans dat premier Michel (MR) tegen dan een oplossing heeft, is gering. Het luchthavendossier zit, zoals dat heet, in een politieke knoop. Maar welke touwtjes met welke tegengestelde uiteinden zitten in dat kluwen? BRUZZ ziet er drie.

Eerlijke spreiding versus bevolkingsdichtheid

Vlaamse partijen spreken vooral over een eerlijke spreiding, waarbij iedereen die deelt in de lusten, ook een stukje van de lasten draagt - dus ook de Brusselaars. Zo pleitte oud staatssecretaris voor Mobiliteit Etienne Schouppe (CD&V) onlangs opnieuw voor “een spreiding op basis van wat de natuur ons oplegt”. Dat betekent: altijd tegen de wind opstijgen en landen, ook al is dat dan soms boven Brussel.

“Onzin,” zegt Adel Lassouli, woordvoerder van Brussels minister voor Mobiliteit Céline Fremault (CDH). “We moeten de vliegtuigen net over de dunbevolktste gebieden sturen, zodat zo weinig mogelijk mensen hinder ondervinden van het lawaai. De woningen van de getroffenen kunnen we dan isoleren, zoals in Nederland.”

Economie versus levenskwaliteit

De Brusselse regeringspartijen benadrukken meer het belang van levenskwaliteit en nachtrust dan de Vlaamse partijen. Die laatste hameren vooral op het economische belang van de luchthaven, met honderden jobs die verloren dreigen te gaan wanneer luchtvaartmaatschappijen vertrekken door de boetes.

Maar de afweging tussen economie en levenskwaliteit dwingt ook de MR zelf in een spagaat. Enerzijds is het een partij van ondernemers, die ‘jobs, jobs, jobs’ creëren, onder meer door zoveel mogelijk vluchten toe te laten. Anderzijds willen de kiezers, die vooral in de Oost- en Zuidrand van Brussel wonen, graag in stilte van hun tuin of terras genieten.

Niet verwonderlijk dus dat de MR zo lang mogelijk heeft geprobeerd de hete aardappel door te schuiven.

Nochtans heeft de partij wel degelijk een eigen mening inzake geluidsoverlast. In het Brusselse verkiezingsprogramma van de MR van 2014 staat te lezen dat “om geluidsoverlast van de luchthaven te beperken, de Brusselse geluidsnormen zoals opgenomen in het Besluit, effectief moeten worden toegepast”.

Lokaal versus nationaal

Waarbij we bij het laatste touwtje komen, met de lokale politiek aan het ene en de nationale politiek aan het andere uiteinde.

Het conflict tussen de zes Brusselse MR-burgemeesters en de nationale MR, die aan zijn drie Vlaamse regeringspartners én ondernemers moet denken, is daar maar één aspect van. “Wat voor de MR geldt, geldt ook voor de Vlaamse partijen die in de Brusselse regering zitten,” zegt Carl Devos, politicoloog aan de Universiteit Gent. “De Open VLD en de CD&V zitten in een communautaire spreidstand, met een Vlaamse en federale vleugel die het ene wil, en een Brusselse die voor het tegenovergestelde pleit.”

En dan zijn er nog de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018, waarbij in Brussel de Nederlandstalige en Franstalige kopstukken vaak op één lijst staan. “Een te harde opstelling van de Vlaamse partijen op nationaal niveau, bemoeilijkt de lijstvorming op gemeentelijk vlak,” zegt Emilie van Haute, politicologe aan de ULB. “Daarom denk ik dat ook de CD&V en de Open VLD dit dossier over de gemeenteraadsverkiezingen heen zullen proberen tillen. Net zoals de MR.”

Met nog een reeks belangenconflicten in de schuif, is dat scenario niet ondenkbaar.