Open brief jeugdadvocaten: 'Ernstig gebrek aan plaatsen in Brusselse jeugdhulp'

Twee kleuters uit Anderlecht die na ernstige vermoedens van mishandeling waren geplaatst in een leefgroep, zijn door plaatsgebrek opnieuw naar huis gestuurd. Sindsdien blijven de kinderen met verwondingen toekomen op school.

“Dit is slechts een van de vele voorbeelden die het schrijnende tekort in de jeugdhulp aantonen”, zegt advocate Jasmien Foré. Samen met tal van confraters en verschillende jeugdrechters uit Brussel en Halle-Vilvoorde kaarten ze de problematiek aan in een open brief, vandaag verspreid naar diverse media. “Er moet dringend iets gebeuren”, klinkt het. "Een samenleving faalt in haar opdracht wanneer kinderen en jongeren in nood niet meer beschermd en geholpen worden op kritieke momenten.”

Groot personeelstekort

Niet zozeer het aantal (fysieke) opvangplaatsen is het probleem, maar wel het grote personeelstekort. "De huidige situatie is alarmerend”, zegt advocate Katrien Steenhaut. “In Brussel-Halle-Vilvoorde sloten het afgelopen jaar louter door personeelstekort maar liefst zes voorzieningen de deuren. In vijf andere voorzieningen was of is er een opnamestop. Voor een crisisopname voor kinderen van 0 tot 12 jaar is er in regio Brussel reeds langer dan een jaar geen enkele plaats beschikbaar, voor regio Hallo-Vilvoorde is er één voorziening.”

Ontsporing

Gevolg? Meer en meer adolescenten die adequate opvang nodig hebben, krijgen de boodschap dat ze nergens terechtkunnen. “Zo vroegen de ouders van een 15-jarige jongen al jarenlang om psychologische hulp en ondersteuning, omdat hun zoon dreigde te ontsporen”, geeft advocate Jasmien Foré een voorbeeld uit de praktijk. "Hij pleegde uiteindelijk een gewapende overval en kreeg pas psychologische hulp toen hij werd opgesloten in een gesloten instelling. Deze feiten hadden waarschijnlijk vermeden kunnen worden indien hij tijdig de nodige ondersteuning had gekregen.”

Fysieke mishandeling

De open brief staat vol met voorbeelden die het tekort aan opvangplaatsen aantonen. “Er zijn twee kleuters die waren geplaatst in een voorziening omdat er ernstige vermoedens van fysieke mishandeling waren”, aldus Foré. “Door personeelstekort moest de leefgroep sluiten en bij gebrek aan alternatieven zijn de kinderen terug naar huis gestuurd. De mishandeling ging gewoon verder. Die kinderen kwamen telkens met verwondingen op het lichaam naar school. Dat is schrijnend.”

Als deze jongeren uiteindelijk dan toch in een voorziening terechtkomen, zorgt dit vaak voor escalerende toestanden, weten de advocaten. "Wat dan weer voor een extra belasting van de hulpverleners zorgt. Begeleiders die niet afhaken, staan vaak met te weinig voor een groep en draaien vaak dubbele shiften. Investeren in jeugdhulp is daarom onontbeerlijk: voor de kinderen en jongeren zelf, maar ook voor de samenleving.”

Veel beloftes, weinig acties

De open brief heeft in elk geval al een reactie gekregen van Vlaams minister van Welzijn, Hilde Crevits (CD&V). “We zijn uitgenodigd voor een overleg volgende maand”, zegt Katrien Steenhaut. “We hopen dat er snel actie wordt ondernomen. In het verleden zijn er al vaak beloftes gedaan, maar in de praktijk gebeurt er niets.”

Volgens advocate Jasmien Foré moet er vooral worden geïnvesteerd in de hulpverleners. “Maak het beroep van opvoeder aantrekkelijker zodat de lege bedden kunnen worden gebruikt en iedereen op de juiste plek kan terechtkomen."