BIG CITY. Viel Brussel al ooit zonder stroom?

We zitten midden in een energiecrisis. De prijzen van gas en elektriciteit zijn torenhoog. Als actie organiseren 10 Brusselse restaurants 'Brussels in the dark'. De verwarming gaat uit en je dineert bij kaarslicht. Misschien haalden ze hun insipratie wel uit de herfst van 1958. Want toen gebeurde door een grote energieschaarste net hetzelfde.

De oorzaak waren 13.000 arbeiders uit verschillende Belgische gas- en elektriciteitscentrales die op 20 november 1958 het werk neerlegden. Ze uitten zo hun ongenoegen over het feit dat werknemers uit verschillende elektriciteitsfabrieken niet evenveel verdienden. Uitzonderlijk toen was dat de socialistische en christelijke vakbond daarvoor de handen in elkaar sloegen.

Opdat de stekker niet in heel België uitgetrokken zou worden, namen de verschillende provinciegouverneurs maatregelen. Er moest in een minimum aan stroom worden voorzien, zowel voor particulieren als voor essentiële beroepen. Ziekenhuizen, bakkers en pershuizen moesten bijvoorbeeld blijven draaien. Tegelijk werd iedereen verplicht om zo weinig mogelijk energie te verbruiken.

Strenge controles

Er kwamen regels en die werden gecontroleerd. In Brussel waren de controles het strengst. Zo mocht de straatverlichting wel blijven branden voor de veiligheid, maar moest al het overbodige licht op straat gedimd worden. Geen verlichte etalages meer en ook de neon-reclameverlichting moest uit. Zo werd het donker op het De Brouckèreplein, dat met een overvloed aan lichtreclames toen zowat Times Square van Brussel was.

Ook binnen golden er strenge voorwaarden. Bioscopen moesten de deuren sluiten, want die werden niet als essentieel beschouwd. Om oneerlijke concurrentie tegen te gaan, werd ook de programmatie op tv gehalveerd. In schouwburgen en concertzalen mochten de evenementen nog wel, maar mocht er alleen kaarslicht zijn. Ook in drank- en eetgelegenheden was het behelpen met kaarslicht. Dat bleek voor de cafés en restaurants trouwens geen financiële aderlating: ze zaten vol met mensen die dineren en klinken in kaarslicht graag een keertje wilden meemaken.

(Lees verder onder de foto's)

De staking duurde uiteindelijk vijf dagen, met een weekend ertussen. Dag na dag leverden de onderhandelingen niets op. In de tussentijd hadden ook de tram- en treinbestuurders het werk neergelegd. Het land en de hoofdstad lagen dus zo goed als plat.

Een half miljoen mensen was door de staking tijdelijk werkloos. De kosten werd geschat op minstens 200 miljoen frank, in die tijd een enorm bedrag. Het was de toenmalige premier Gaston Eyskens die een oplossing voor het conflict vond. De arbeiders kregen een jaarlijkse premie én het vooruitzicht dat de lonen gelijk zouden worden getrokken. De lichten gingen opnieuw aan, de bioscopen konden weer draaien en de kaarsen verdwenen in de lade.

• VOLGENDE KEER Hoe werd de passe-vite een miljoenenuitvinding in Brussel?

BIG CITY: stel zelf je vraag

Elke week gaat BRUZZ met Big City op zoek naar antwoorden op jouw vragen over Brussel. Vragen allerhande over jouw stad stel je online aan de redactie.

De vraag met de meeste voorkeuren wordt onderzocht en beantwoord.

Ook een vraag over Brussel? Zet onze journalisten aan het werk en stel je vraag via het formulier.

> Meer over Big City

Welke vraag wil jij graag beantwoord zien?