De opmars van halalsteak­houses: ‘Vroeger konden moslims enkel in snackbars terecht’

Ze serveren geen alcohol, maar wel riante porties, een blits interieur en veel spektakel. Maak kennis met de Brusselse halalsteakhouses: een nieuwe lichting restaurants die een gapend gat in de markt opvult. “Ze vormen een soort safespace.”

Bij BXL Steak House in Jette is de keuken niet vies van wat vuurwerk. Letterlijk: tussen een bord met tagliata-reepjes bevinden zich niet alleen rozemarijntakjes, maar ook een spetterende staaf Bengaals vuur. En daarmee begint de show pas. Tussen de vonken zet de ober van het restaurant nog een kom droogijs neer waar hij vervolgens in een opwaartse beweging warm water overgiet. Een witte nevel glijdt minutenlang tussen de borden en de gasten aan tafel als een vederlicht tafelkleedje.

Die theatrale presentatie is typerend voor een nieuw type Brusselse halalvleesrestaurants, een succesvolle lichting zaken die met wel meer markante eigenschappen uitpakt. Stuk voor stuk combineren ze bijvoorbeeld religieuze waarden - ritueel geslacht vlees en een alcoholvrije kaart - met een flitsend interieur vol leren of fluwelen zeteltjes, rode lopers die aan Hollywood doen denken en kleurrijke neonlichten.

Volgens Ediz Yalcin, uitbater van Steak & Chill aan Rogier, is dat echter geen contradictie. "De Amerikaanse of Europese stijl maakt ook deel uit van mijn cultuur. Ik ben in Brussel opgegroeid en ik hou van die smaak, maar ik voeg er mijn eigen waarden en identiteit aan toe", legt hij uit. "Het is precies die mix van elementen die mijn restaurant uniek maakt."

Ook de presentatie op het bord doet, op het eerste gezicht, eerder 'westers' aan: zo wordt het vlees steevast geflankeerd door frieten en klassieke vleessauzen. Een gewaagde combo? De uitpuilende reservatieboekjes en het groeiende aantal adressen in Brussel spreken alvast boekdelen. BRUZZ telt al minstens twaalf dergelijke restaurants in het gewest sinds 2019, waarvan twee - BAO Brussels in Anderlecht en La Brasa in Laken - nog dit jaar de deuren openden. Hoe valt dat succes te verklaren?

Spareribs

“Lange tijd was het halalaanbod in Brussel beperkt tot snacks en kebabs", geeft Yalcin van Steak & Chill als belangrijke verklaring achter het culinaire fenomeen. “Er waren niet echt plekken waar mensen zoals ik konden eten in een elegante omgeving, met echte bediening en met kwaliteitsvlees. Dat is een frustratie die moslims allemaal hebben gekend.”

"Op dat vlak bleef Brussel inderdaad een beetje achter", bevestigt ook Imane, de vrouw achter het Instagram-account Brussels Halal Food, dat al sinds 2019 adresjes tipt voor ruim 47.000 volgers. Ze wil liever niet met haar familienaam in het magazine. "De restaurants die vervolgens opkwamen, waren vooral gericht op de keukens van moslimlanden zoals Egypte of Marokko, maar de Europese keuken bleef ontoegankelijk.”

Een gapend gat in de markt dus. “Tot enkele jaren geleden, toen concepten uit niet-islamitische keukens, zoals Amerikaans geïnspireerde steakhouses, in halalversie werden aangeboden", aldus Imane. "Dat opende een nieuwe deur. Veel moslims zijn opgegroeid met beelden van dit soort restaurants in films, waardoor een grote nieuwsgierigheid ontstond naar gerechten zoals spareribs.”

Ediz Yalcin noemt het een natuurlijke evolutie. "Er is een hele nieuwe generatie die kwaliteitsvol wil eten op een plek waar ze hun familie, vrienden of collega's met trots mee naartoe kunnen nemen. Dat is de motor achter deze nieuwe eetzaken."

Imane wijst op nog een andere, versterkende factor: de moslims in Brussel vormen volgens haar een zeer "consumptieve" gemeenschap. “Niet vergeten, de grootste moslimgemeenschap is Afrikaans, een groep die erg gehecht is aan vleesconsumptie. De halalrestaurants spelen op die gewoonte in.”

Gemoedsrust

Wat ook meespeelt: “Vandaag zitten we al aan de vierde generatie nakomelingen van migranten", zegt Wahiba Yachou. Zij is de oprichtster van Tissal, een marketingagentschap dat bedrijven helpt om aansluiting te vinden bij een divers publiek. "Die jongeren consumeren veel meer buiten, in tegenstelling tot de eerste en tweede generatie waar het vrijdag en zaterdag altijd thuis was te doen. Voor hen was eten iets dat je in je eigen huis deed, samen met familie: dat hoorde bij de cultuur en bij het gevoel van gemeenschap."

Maar de jongere generatie buigt terug op een dubbele cultuur, aldus Yachou. "Ze zijn hier opgegroeid, maar dragen ook hun afkomst met zich mee. Buiten eten is voor die groep niet alleen praktisch, het is ook onderdeel van een sociale en zelfs culturele beleving."

Yachou wijst nog op een laatste aantrekkingsfactor. “Specifiek afficheren als ‘halalrestaurant’ brengt moslims gemoedsrust. Dat valt niet te onderschatten: ze moeten niet meer alles vragen aan de obers of aan de chef. Dat vormde vroeger toch een drempel om uit eten te gaan. Toen ik nog voor de Franse hamburgerketen Black & White werkte, kwam negentig procent van de klantenvragen neer op: 'Mag ik dit wel eten?' Het bedrijf moest op termijn een automatisch antwoord instellen."

"Halalrestaurants vormen op die manier een soort safespace", vertelt Yachou. "Ik heb al vaker moeten horen in klassieke horecazaken dat ik niet welkom ben ... Dergelijke situaties bestaan vandaag jammer genoeg nog altijd.”

Salt Bae

Een groeiende afzetmarkt binnen de moslimgemeenschap verklaart dus al een deel van het succes. Het gaat daarbij trouwens om een Europees fenomeen: marktonderzoeksbureau Mordor Intelligence ziet de Europese halalmarkt de volgende vijf jaar met telkens ongeveer 7,8 procent groeien tot wel 115 miljard euro.

De Brusselse steakhouses mikken echter niet alleen op een moslimpubliek, dat maakt de sector net zo interessant.

“Bij ons is slechts vijftig procent van de klanten moslims”, vertelt Borak Abdelali van Boma in Brussel-Stad. “Veel mensen eten niet noodzakelijk halal, maar zijn gewoon vleesliefhebbers die houden van een goede tomahawk of chateaubriand.”

Of die consumenten hun rood wijntje dan niet missen bij een goed stuk vlees? Niet noodzakelijk, maakt Borak zich sterk. "Ik bied een alcoholvrije kaart aan, met een ruim assortiment van alcoholvrije bieren en mocktails. Dat biedt dezelfde voordelen, maar zonder de minpunten, zoals niet meer mogen rijden."

Boma en co zetten zich daarnaast ook expliciet in de markt als "belevingsrestaurants". Niet zelden wordt het vlees op tafel gesneden, knallen de popsongs luid door de speakers, en passeren klanten tussen twee gangen langs een selfie-muur. Mocktails krijgen een suikerrandje, rookeffecten doen het altijd goed, en over de steak wordt de saus met penseelstreken gedrapeerd.

Ingrediënten die ook Borak Abdelali graag gebruikt. “Wat je bij mij krijgt, is niet de klassieke blanc bleu belge, die iedereen thuis kan eten. Ik ben van mening dat een goed stuk vlees een zekere prijs mag hebben, maar de klant wil in ruil ook een unieke ervaring. Daarom zet ik sterk in op animatie en dragen alle obers bijvoorbeeld lichtgevende maskers: ik noem dat de Boma-experience.”

Die strategie hangt onlosmakelijk samen met de invloed van sociale media, waarbij de Brusselse restaurants deels de mosterd halen bij Salt Bae. Die flamboyante, Turkse ondernemer stampte in 2010 een keten van wel twintig luxesteakhouses uit de grond en werd wereldberoemd met een viraal filmpje waarin hij theatraal, met een soort slangachtig gebaar zout over een gigantische steak neerdwarrelde. Ook de video's met bekende voetballers - van Lionel Messi tot Kylian Mbappé - die hij over de vloer kreeg, zetten via sociale media een megafoon op zijn succes - intussen moest Salt Bae wel al verschillende vestigingen sluiten.

“Onze klanten zijn onze beste reclame”, bevestigt Abdelali. “Als zij animatie krijgen, is hun eerste reflex om de gsm boven te halen en hun ervaringen op te slaan en te delen met anderen. Soms met wel duizenden mensen tegelijk: allemaal potentiële bezoekers. De obers zijn zelfs speciaal getraind om video’s te maken voor de gasten. Ik schat dat tachtig procent van het bezoek op die manier bij ons terechtkomt.”

Het is dan ook geen toeval dat Boma een imposant nieuwbouwpand betrekt langs het kanaal met hoge plafonds, koperen lampjes en fluwelen zetels aan de voet van de Upsite-­toren. “Tenzij je over een locatie beschikt op de Grote Markt waar je kan overleven van de toeristen, zijn sociale media vandaag key”, stelt Abdelali. “En daarvoor heb je een fotogenieke setting nodig.”

Ook Adil Cidik, uitbater van Au Laboureur in Sint-Gillis, beseft het belang van een lens-lokkende locatie en een digitaal uithangbord. Zijn restaurant, gelegen in een beschermd art-decopand op de Jamarlaan, staat vol jarendertiglambrisering met als koninginnenstuk een enorm, goudgroen glas-in-loodraam van een ploeger dat boven de zaal uitkijkt. Hij werkt met een communicatiebureau dat maandelijks acht TikTokvideo’s uitstuurt waarin die visuele troeven volop worden uitgespeeld. Of dat werkt? “Onlangs nog hield een man me op straat tegen. 'U bent de TikTokslager', zei hij.”

De strafste gimmick bij Au Laboureur is trouwens rechtstreeks geïnspireerd door Salt Bae: een gouden steak. Onder meer keeper Thibaut Courtois liet zich in Dubai ooit al verleiden door zo'n in bladgoud verpakte hap. Au Laboureur rekent 149 euro aan voor een vergulde tomahawk. Overdreven? "Goh, in Dubai mag je daar makkelijk een nulletje bijzetten, bovendien heb ik voor ieder wat wils", aldus Cidik.

'Religieus correct' vlees

Rest de vraag: moet een consument eigenlijk meer betalen voor wat heet 'religieus correct' vlees? "Nee", maakt Hakim Azaoum van de Brusselse vzw Halal-expertise zich sterk. Die organisatie houdt zich bezig met onder meer certificering voor bedrijven.

"Er is namelijk geen overkoepelend label dat horeca-uitbaters moeten behalen om zich halal te mogen noemen. De labels die zij gebruiken, zijn over het algemeen gebaseerd op de vertrouwensverklaring van de eigenaar. In de praktijk zijn maar heel weinig zaken officieel gecertificeerd, omdat dit ten minste één jaarlijkse audit, goedkeuring van alle gebruikte ingrediënten en strikt beheer van de leveranciers vereist. Voor kleine bedrijven zoals restaurants - in tegenstelling tot voedingsconcerns - valt dit moeilijk te realiseren.”

Dat ligt anders bij de grote slagerijen waar de restaurants hun vlees halen, maar ook daar heeft het kwaliteitslabel volgens Azaoum geen significante invloed op de kosten van het vlees. “Wij hanteren een jaarlijks vast bedrag tussen de 1.500 en 3.000 euro voor certificering, afhankelijk van de grootte van het slachthuis. Die kosten worden gespreid over de productievolumes.”

In de restaurants die BRUZZ bezocht, schommelen de prijzen voor steaks en ribbetjes - in bladgoud verpakte uitschieters terzijde - dan ook rond de 30 euro. Vergelijkbaar dus met een brasserie, maar dan zonder het vuurwerkspektakel en de rookeffecten.