Waarom we blijven aanmodderen aan het Noordstation

Amper een half jaar na de vorige crisis stopt De Lijn opnieuw niet langer aan het Noordstation. De situatie in en rond het station is een gevolg van politieke versnippering, en een gebrek aan migratiebeleid. Iedereen wijst elkaar met de vinger.

Afgelopen weekend weigerden de chauffeurs van De Lijn om nog te stoppen aan de bushalte onder het Noordstation. Te onveilig en niet hygiënisch, vinden de chauffeurs. We zitten daarmee opnieuw in dezelfde situatie als in november vorig jaar. Ook toen sloegen de chauffeurs alarm, waarop De Lijn, gesteund door Vlaams minister Ben Weyts (N-VA), de halte een tijdlang sloot. Ook de MIVB-bussen stoppen er ondertussen niet meer.

Na een portie zwartepieten voor gevorderden kwam er vorig jaar dan toch een soort oplossing uit de bus: er zouden bijkomende inspanningen komen voor de netheid en de busterminals zouden opgefrist worden. Maar wie met een buschauffeur praat, zal horen dat de situatie ook de voorbije maanden problematisch bleef.

Eén belangrijke reden voor de knoop is het beleid dat de federale regering de voorbije jaren voerde. Hoewel er tot 700 transitmigranten tegelijk aan het Noordstation verbleven, weigerde staatssecretaris Theo Francken (N-VA) steun aan een structuur waarmee die groep wordt opgevangen. Zo’n centrum inrichten zou alleen maar meer migranten aantrekken, stelde de staatssecretaris, die vooral vond dat de de politie de migranten moest oppakken en afschrikken.

Het Gewest besloot dan maar op eigen houtje zo’n centrum te financieren, in Haren, ver van het centrum. Maar de capaciteit van het centrum volstaat niet om de hele populatie aan transitmigranten op te vangen. Vandaag ontbreken enkele honderd slaapplaatsen én blijft het station in tegenstelling tot vroeger ’s nachts ook open, omdat het Gewest besliste in het CCN-gebouw een 'rustruimte' te openen. Resultaat: enkele honderden migranten blijven rond het station hangen, waar ze naast een dak boven het hoofd ook de etensbedeling (door vrijwilligers) en wifi vinden.

Zowel het Gewest, de burgemeesters, De Lijn als het burgerplatform dat vluchtelingen ondersteunt wijzen naar het federale niveau voor een oplossing. Ze vragen om een of meerdere onthaal- en oriëntatiecentra waar de migranten terecht kunnen. Franckens opvolger Maggie De Block (Open VLD) kondigde al aan dat ze de situatie zou oplossen.

Bij het ter perse gaan was het nog niet duidelijk welke vorm die oplossing zou aannemen. Een opvangcentrum ziet ze alvast niet zitten. "Ik ga geen onthaalcentrum openen voor mensen die geen asiel aanvragen," klonk het op de VRT.

Slecht ontworpen terminal

Een tweede aspect van de huidige malaise is de ongelukkige inrichting van de busterminal onder het Noordstation. De donkere ruimte is onttrokken aan sociale controle en vormt dan ook een magneet voor migranten die in het station bijvoorbeeld geen toiletten vinden. De inrichting van de terminal is zo ongelukkig dat De Lijn er ook los van de transitmigranten helemaal vanaf wil en de terminal naar het Noordplein voor het station (aan de zijde van het centrum) wil verplaatsen.

Wat de situatie - met een understatement - niet makkelijker maakt, is het institutionele kluwen rond de kwestie. Het federale niveau mag met Maggie De Block dan bevoegd zijn voor migratie, elk denkbaar ander beleidsniveau heeft ook wel wat in de pap te brokken. Het Brussels Gewest omdat het bevoegd is voor de openbare netheid rond het station én omdat het nog even eigenaar is van het CCN-gebouw boven de busterminal. Ben Weyts (N-VA) als Vlaams voogdijminister voor De Lijn. En burgemeester Bernard Clerfayt (Défi) als burgemeester van de gemeente waarin het Noordstation zich bevindt.

Zodra het Maximiliaanpark ook nog in beeld komt, komt daar ook nog Brussels burgemeester Philippe Close (PS) bij. Vijf gezagsniveaus en vijf verschillende partijen, op enkele weken van de verkiezingen. U begrijpt het al: voor liefhebbers van zwartepieten is dit smullen.