Voetgangerspassage Alban Chambon: renovatie in sukkelstraatje

De verdoken voetgangerspassage Alban Chambon aan de kerk van Laken is een architecturaal pareltje. Of wás, want de renovatie van de beschermde, maar verwaarloosde tunnel zit in het sukkel­straatje. Gesprekken de komende weken moeten het dossier deblokkeren.

Passage Chambon is de voetgangerstunnel onder de spoorweg aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk van Laken. Ter hoogte van de Hubert Stiernetstraat verbindt hij twee zijarmen van de Koninginnelaan met elkaar, van de stripmuur van De Vliegenkoning aan de ene kant, tot aan die van Tiny aan de andere kant. Deze doorsteek van de wijk onder het Koninklijk Park naar de rest van Laken zit nogal verstopt en is dus niet zo bekend. Maar het is een mooi stukje erfgoed dat werd ingehuldigd in 1913, en werd ontworpen door de Frans-Belgische architect Alban Chambon, die we ook kennen van Hotel Métropole en het voormalige ASLK-gebouw aan de Wolvengracht.

De passage met blauwe steen, smeedwerk, mooie lantaarns, een charmante zuilenrij en bijzondere cassettes van keramiek in het plafond is beschermd sinds 2007, maar in zeer slechte staat. Diverse ornamenten zijn beschadigd of zelfs afgebroken, een stuk balustrade is vervangen door nadarhekken, straatstenen komen los, onkruid, graffiti en sluikafval vervolledigen het plaatje.

Zowat iedereen is het er al een tijdje over eens dat een renovatie zich opdringt. De Vrienden van het Voorplein van de Kerk van Laken, heemkundige kring Laca, en buurtbewoners die met een petitie starten en via gemeenteraadslid van de oppositie David Weytsman (MR) het dossier op de agenda van de Stad en het Gewest willen houden. Dat laatste is ook niet echt het probleem, want ook staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed Pascal Smet en schepen van Stedenbouw en Openbare Ruimte Brussel Ans Persoons (beiden One.brussels/Vooruit) zijn mee. Smet liet begin oktober vorig jaar een proces-verbaal van de toestand opstellen om de stad aan te manen de site zo snel mogelijk te herstellen, en ook Persoons wil dat al jaren graag doen. In het kader van het Wijkcontract Bockstael was zelfs al in geld voorzien. Alleen staan tussen droom en daad enkele bezwaren. Er is een vochtigheidsprobleem onder de brug waarover de experten van de stad en van spoorwegbeheerder Infrabel van mening verschillen. Het geld in het Wijkcontract is al besteed. En om een nieuw budget rond te krijgen is het misschien nodig dat de passage … van eigenaar verandert.

Te veel vocht

Ans Persoons licht ons even bij. “We zijn ons heel erg bewust van de erfgoedwaarde van Passage Chambon, en willen vermijden dat de huidige situatie aansleept. Om die reden heb ik de renovatie tijdens de vorige legislatuur al in het ijkcontract laten zetten om er middelen voor te kunnen vrijmaken. Toen al is dat vastgelopen in discussies over vochtigheid. En omdat in een wijkcontract strikte deadlines gelden, hebben we het geld toen voor een ander project moeten inzetten. Maar met mijn petje van Stedenbouw heb ik het dossier weer opgenomen. Ook al omdat het aansluit bij de aanpak van de omgeving rond het gerenoveerde station van Laken.”
Alleen is de discussie over vochtigheid met Infrabel nog niet beslecht. Infrabel vernieuwde de spoorwegbedding op het dak al in 2010, stelde sindsdien geen infiltraties meer vast, en spreekt over condensatie. Persoons: “Volgens studies van onze erfgoeddienst is er in ieder geval nog altijd te veel vocht, zodat een dure renovatie binnen de kortste keren zou worden tenietgedaan. Nieuwe testen zijn nodig.”

Daarnaast is er de financiering. Persoons: “Om te weten wie zal betalen, was het belangrijk om te uit te maken van wie Passage Chambon nu eigenlijk is. Onze diensten hebben uitgeklaard dat dat niet de Stad is, maar wel Infrabel.” Probleem: als de Stad een renovatiedossier voor een beschermd monument indient, kan het voor tachtig procent subsidies aanvragen bij het Gewest, maar voor Infrabel geldt dat niet. Voor de discussies over de vochtigheid, de financiering en het eigenaarschap staan daarom de komende weken vergaderingen op het programma tussen Stad, Infrabel én Gewest.